Cao huyết áp và đái tháo đường: Cần quản lý tại trạm y tế xã

TS Kidong Park, Trưởng đại diện tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam. Ảnh: VGP/Thúy Hà

TS Kidong Park, Trưởng đại diện tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam chia sẻ thông tin này tại Hội nghị triển khai dự án tăng cường quản lý tăng huyết áp, đái tháo đường tại trạm y tế xã và truyền thông giảm ăn muối, do Bộ Y tế tổ chức ngày 17/7.

Khoảng trống trong điều trị THA và ĐTD

Theo TS. Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, ước tính Việt Nam có khoảng 12 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp, nhưng chỉ 43% trong số đó được phát hiện bệnh và chỉ 14% được quản lý điều trị, còn 56,9% không được phát hiện.

Với bệnh đái tháo đường, Việt Nam có hơn 3 triệu người mắc, mới phát hiện được 31% và quản lý điều trị khoảng 29%. Còn lại 68,9% không được phát hiện, đồng nghĩa với không được kiểm soát, điều trị bệnh.

TS Kidong Park cũng cho biết, tăng huyết áp và đái tháo đường là hai nguyên nhân quan trọng dẫn đến mắc bệnh tim mạch, trong khi các bệnh về tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, chiếm tới 1/3 số ca tử vong ở nước ta hàng năm.

Cũng theo đại diện tổ chức WHO, tiêu thụ nhiều muối là yếu tố nguy cơ rất quan trọng đối với tăng huyết áp. Tại Việt Nam, ước tính tiêu thụ muối trung bình là 9,4g, gần gấp đôi mức khuyến nghị của WHO là dưới 5g/người/ngày.

“Có một khoảng trống điều trị rất lớn với bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường tại Việt Nam. Một trong hai bệnh nhân tăng huyết áp không biết tình trạng tăng huyết áp của họ. Hai trong ba bệnh nhân đái tháo đường không biết tình trạng đường huyết của họ. Chỉ có 1/8 bệnh nhân tăng huyết áp và ít hơn 1/3 bệnh nhân đái tháo đường đang nhận được dịch vụ quản lý bệnh tại các cơ sở y tế. Một lý do quan trọng cho khoảng trống điều trị lớn của bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường là dịch vụ hầu như không có sẵn tại các trạm y tế xã”, TS Kidong Park chia sẻ.

Cụ thể, do thiếu các dịch vụ dự phòng, phát hiện, quản lý bệnh không lây nhiễm tại tuyến xã. Các bệnh không lây nhiễm chủ yếu được chẩn đoán, điều trị tại tuyến trên.

Mục tiêu đến năm 2025, các nước có 95% trạm y tế xã sẽ quản lý các bệnh không lây nhiễm phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường. Ảnh: VGP/Thúy Hà

Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng, hiện chỉ 12% xã thực hiện quản lý tăng huyết áp, hầu như chưa quản lý đái tháo đường tại xã. Bên cạnh đó, còn do thiếu cơ chế, chính sách về tài chính, BHYT hỗ trợ cho việc quản lý bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế xã, tại cộng đồng, năng lực cán bộ y tế tại tuyến y tế cơ sở chưa đồng đều.

Hỗ trợ 11 tỉnh, thành nâng năng lực cho các trạm y tế xã

Theo Nghị quyết 20/NQ-TW của Ban chấp hành Trung ương khóa XII, đặt mục tiêu đến năm 2025 đạt 95% trạm y tế xã sẽ quản lý các bệnh không lây nhiễm phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường, con số này sẽ tăng lên 100% vào năm 2030.

Đây là những mặt bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát và điều trị được tại các trạm y tế xã, nơi vừa gần người dân, vừa giảm chi phí đi lại và chi phí của người bệnh, vừa giảm tải bệnh viện tuyến trên.

Với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ Quỹ Phòng chống THA-Resolve, Bộ Y tế Việt Nam và WHO bắt đầu khởi động dự án tăng cường quản lý tăng huyết áp và đái tháo đường tại trạm y tế xã và truyền thông giảm tiêu thụ muối. Quỹ Resolve sẽ hỗ trợ ban đầu cho 11 tỉnh, thành phố nâng cao năng lực cho các trạm y tế xã trong điều trị quản lý hai bệnh này, sau đó Quỹ sẽ mở rộng hỗ trợ thêm 10 tỉnh, thành khác.

Để giảm ăn muối, tổ chức WHO cũng sẽ hỗ trợ để xây dựng các khuyến nghị về lượng muối tối đa trong một số thực phẩm chế biến sẵn và tiến hành một chiến dịch truyền thông về giảm muối để nâng cao nhận thức của người dân.

Tuy nhiên, để đạt được những mục tiêu trên và thực hiện có hiệu quả từ sự hỗ trợ của các tổ chức thế giới, ngành y tế cần tăng cường truyền thông mạnh mẽ hơn nữa tới người dân về phòng ngừa và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt tăng cường cung cấp các dịch vụ về điều trị và quản lý các bệnh này tại các trạm y tế xã./.

Thúy Hà