Cầu nối đưa khoa học công nghệ Việt Nam vươn tầm toàn cầu

Giải thưởng VinFuture đã bước vào mùa giải thứ 4 với gần 1.500 đề cử đến từ hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, hơn 9.000 nhà khoa học trở thành đối tác đề cử. Số lượng đề cử năm nay không chỉ tăng mà còn trải dài trên nhiều lĩnh vực khác nhau, cho thấy sự đón nhận ngày càng tích cực của cộng đồng khoa học thế giới. Dự kiến, tuần lễ VinFuture năm nay sẽ diễn ra từ ngày 4 – 7/12, đêm trao giải sẽ diễn ra vào 6/12 tại Nhà Hát Hồ Gươm (Hà Nội).

Thúc đẩy giải quyết các vấn đề cấp bách của nhân loại

Đánh giá về mùa giải năm nay, GS. Sir. Richard Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho biết, việc Giải thưởng VinFuture ngày càng được sự đón nhận tích cực của cộng đồng khoa học thế giới là điều đáng khích lệ.

Các đề cử năm nay không chỉ tăng về số lượng mà còn đa dạng hơn, trải dài trên nhiều lĩnh vực, như khoa học vật liệu, y học tái tạo, khoa học công nghệ máy tính...

Việc này phản ánh giới khoa học ngày càng biết và hiểu về những giá trị mà VinFuture tôn vinh: Những công trình, phát minh có tác động thực tế đến cuộc sống hằng ngày của nhiều triệu người. Giải thưởng không chỉ được trao cho những ý tưởng khoa học đột phá, mà còn vinh danh những công trình tạo ra thay đổi đáng kể trong các lĩnh vực quan trọng như sức khỏe, nguồn cung thực phẩm bền vững, và khí hậu.

Đồng thời, các thành viên chấm giải cũng luôn tìm kiếm những đổi mới đột phá, những khám phá chưa được biết đến hoặc chưa được áp dụng rộng rãi nhưng hứa hẹn tiềm năng tạo nên những bước ngoặt tích cực trong tương lai.

GS. Sir. Richard Friend cũng nhấn mạnh việc hướng đến một giải thưởng có thể phản ánh sinh động về cách mà các tiến bộ khoa học công nghệ tác động đến tình hình phát triển chung toàn cầu. Nên thông điệp quan trọng nhất của VinFuture chính là sự công nhận toàn cầu đối với những công trình được trao giải, đồng thời qua đó nâng cao nhận thức của tất cả mọi người về những vấn đề cấp bách chung mà nhân loại đang đối mặt.

Nếu nhìn lại những mùa giải trước, có thể thấy đề cử được vinh danh bởi vì nó góp phần vào giải pháp để giải quyết những vấn đề toàn cầu, như đại dịch COVID-19, hay khử carbon trong hệ thống năng lượng bằng pin lưu trữ.

Một điều đáng khích lệ khác đối với GS. Sir. Richard Friend là công chúng ngày càng hiểu rằng những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến từng quốc gia hay xã hội riêng lẻ, mà là toàn bộ thế giới.

Nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ khoa học toàn cầu

Cũng theo GS. Sir. Richard Friend, VinFuture đã đóng góp vào việc nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ khoa học toàn cầu bởi uy tín và sức hút của Việt Nam trên bản đồ khoa học toàn cầu ngày càng rõ nét.

Ở mùa đầu tiên, TS. Katalin Karikó và GS. Drew Weissman - hai nhà khoa học đoạt giải VinFuture với công trình nghiên cứu giúp phát triển vaccine mRNA ngừa Covid-19. Hai năm sau khi được vinh danh, họ tiếp tục được trao giải Nobel Y Sinh 2023.

Hai chủ nhân khác của Giải Đặc biệt VinFuture mùa 2 (năm 2022) là TS. Demis Hassabis và TS. John Jumper cũng vừa thắng giải Nobel Hóa học 2024.

Trước đó, cũng trong năm nay, nhóm tác giả từng được vinh danh ở Giải Đặc biệt VinFuture 2023 dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới là GS. Daniel Joshua Drucker (Canada), GS. Joel Francis Habener (Mỹ), GS. Jens Juul Holst (Đan Mạch) và PGS. Svetlana Mojsov (Mỹ) lần lượt được Tạp chí Time vinh danh trong danh sách 100 người ảnh hưởng nhất thế giới, và danh sách 100 người ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực sức khỏe. Họ cũng tiếp tục được vinh danh ở nhiều giải thưởng quốc tế uy tín khác trong năm nay như Tang Prize, giải thưởng Lasker Awards…

"Tất cả họ đều đã đến Hà Nội và giao lưu với cộng đồng khoa học cùng sinh viên Việt Nam. Điều đó thật sự truyền cảm hứng, chứng minh rằng Việt Nam cũng đang dần trở một trong những điểm đến thu hút các tài năng khoa học hàng đầu thế giới", GS. Sir. Richard Friend bày tỏ.

Trong khi đó, GS. Rachid Yazami, Chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2023, đánh giá cao tính đột phá và sức ảnh hưởng của giải thưởng khoa học danh giá này.

Theo GS. Rachid Yazami, VinFuture không chỉ tôn vinh những đổi mới có tác động đến toàn nhân loại mà còn tạo nền tảng để Việt Nam trở thành trung tâm kết nối và phát triển công nghệ tiên phong của thế giới.

Việt Nam có những nhà khoa học xuất sắc, chuyên gia công nghệ giỏi, kỹ sư tài năng, cùng với đó là một thị trường tiềm năng. Đặc biệt, khoảng cách giữa khoa học công nghệ Việt Nam và thế giới đang ngày một thu hẹp nhờ những cầu nối như VinFutures.

"Điều này tạo thuận lợi cho việc triển khai công nghệ mới một cách nhanh chóng và hiệu quả, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững không chỉ cho Việt Nam mà còn cho cả thế giới", GS. Rachid Yazami cho hay.

Dự đoán về lĩnh vực khoa học sẽ được chú ý trong Giải thưởng VinFuture 2024, GS.Rachid Yazami sự kết hợp giữa Internet với Truyền thông di động phổ quát có thể là một ứng viên cho Giải thưởng Chính.

Ngoài ra, trong lĩnh vực năng lượng, những nghiên cứu về vật liệu thông minh và an toàn cũng đang rất được quan tâm. Đặc biệt là các công nghệ có thể giải quyết những thách thức lớn như thời gian sạc pin và độ an toàn - những yếu tố then chốt để thúc đẩy việc sử dụng xe điện rộng rãi hơn, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.

Hoàng Giang