Có biện pháp đặc biệt để xử lý tình huống rút tiền hàng loạt tại ngân hàng

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 23, chiều 9/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) hiện được xây dựng với bố cục gồm 8 chương với 195 điều quy định về việc thành lập, tổ chức, hoạt động, kiểm soát đặc biệt, tổ chức lại, giải thể, phá sản tổ chức tín dụng (TCTD); việc thành lập, tổ chức, hoạt động của chi nhánh ngân hàng nước ngoài, văn phòng đại diện của tổ chức tín dụng nước ngoài, tổ chức nước ngoài khác có hoạt động ngân hàng; việc xử lý nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Xử lý những vướng mắc, bất cập của Luật Các TCTD hiện hành

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết việc xây dựng dự thảo Luật Các TCTD (sửa đổi) nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về các TCTD, xử lý những vướng mắc, bất cập của Luật hiện hành; luật hóa các quy định về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, tiếp tục tạo hành lang pháp lý trong hoạt động xử lý nợ xấu của các TCTD sau khi Nghị quyết số 42 hết hiệu lực từ ngày 31/12/2023.

Đồng thời, việc xây dựng Luật Các TCTD (sửa đổi) để sửa đổi, bổ sung các quy định phòng ngừa rủi ro, tăng cường hơn nữa việc tự kiểm tra, kiểm soát nội bộ, tự chịu trách nhiệm của TCTD; xây dựng công cụ để quản lý các TCTD, đặc biệt kiểm soát chặt chẽ nhân sự quản lý, điều hành của TCTD; phát hiện sớm vi phạm và xử lý kịp thời trách nhiệm của các cá nhân quản trị, điều hành TCTD; tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân; bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động ngân hàng.

Cùng với đó, việc xây dựng Luật là để sửa đổi, bổ sung các công cụ để bảo đảm an toàn hệ thống các TCTD; tăng cường các biện pháp thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời có sự tham gia của Thanh tra Chính phủ để quản lý, kiểm soát hoạt động tín dụng, chống thao túng, lợi ích nhóm, sở hữu chéo; có quy định để kịp thời xử lý khi TCTD gặp rủi ro thanh khoản cũng như các biện pháp đặc biệt để xử lý tình huống người gửi tiền rút tiền hàng loạt và có cơ chế hiệu quả để cơ cấu lại TCTD được kiểm soát đặc biệt.

Quan điểm xây dựng Luật là bám sát quan điểm của Đảng và Nhà nước nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, cơ cấu lại TCTD, tăng cường đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Khuôn khổ pháp lý liên quan tới tiền tệ, ngân hàng phải phù hợp với nguyên tắc thị trường, bảo đảm giữ an toàn, lành mạnh và ổn định của hệ thống, tăng cường tính minh bạch, công khai, cạnh tranh và phù hợp với những thông lệ quốc tế tốt nhất, tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng.

Hồ sơ dự án Luật đã được chuẩn bị khá công phu, đầy đủ

Thẩm tra sơ bộ về dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Các TCTD với các lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

Hồ sơ dự án Luật đã được chuẩn bị khá công phu, đầy đủ theo danh mục quy định tại Khoản 1 Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Để bảo đảm tính hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị tiếp tục rà soát dự thảo Luật với quy định tại các luật liên quan để hoàn thiện dự thảo Luật, khắc phục tối đa những vướng mắc trong áp dụng, triển khai thực hiện quy định của Luật.

Đề cập đến các nội dung cụ thể trong dự án luật về tổ chức, quản trị, điều hành của TCTD, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần làm rõ nguyên tắc xây dựng các nội dung tại dự thảo Luật có liên quan đến Luật Doanh nghiệp và các luật khác có liên quan đến tổ chức, quản trị, điều hành của TCTD, không quy định lại các nội dung mà Luật Doanh nghiệp và luật có liên quan (như Luật Hợp tác xã) đã quy định, chỉ quy định các nội dung có tính chất đặc thù riêng của các TCTD trên cơ sở tiệm cận các nguyên tắc về quản trị công ty của OECD, các nguyên tắc về quản trị công ty tại ngân hàng thương mại của Ủy ban Basel.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp tục rà soát các luật liên quan như Luật Chứng khoán để bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; rà soát, hoàn thiện điều khoản chuyển tiếp; rà soát, sửa đổi các quy định có liên quan tại Luật Các TCTD theo hướng tăng cường các biện pháp quản lý, giám sát của NHNN cũng như phối hợp giám sát, chia sẻ thông tin giữa Ngân hàng Nhà nước với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan để phát hiện, ngăn ngừa sớm các rủi ro của thị trường tài chính; tiếp tục nghiên cứu, rà soát các điều, khoản quy định trong dự thảo Luật giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước quy định chi tiết…

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến các nội dung lớn của dự luật về sự cần thiết sửa đổi Luật; tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của luật trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với các điều ước quốc tế Việt Nam đã tham gia; làm rõp thêm khái niệm tổ chức tín dụng, khái niệm hoạt động ngân hàng, việc bảo vệ quyền lợi của khách hàng; người đại diện theo pháp luật của tổ chức tín dụng; cung cấp thông tin, bảo mật thông tin; điều kiện cấp giấy phép; thời hạn cấp Giấy phép và đăng ký kinh doanh, đăng ký hoạt động; vấn đề tổ chức, quản trị, điều hành của tổ chức tín dụng...

Tán thành với Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế đối với dự án Luật, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị cần quy định rõ hành vi bị cấm trong hoạt động ngân hàng, như việc lợi dụng người đứng tên để chi phối quyền sở hữu, lách quy định để phục vụ lợi ích cho một nhóm cá nhân... Cần nghiên cứu thể chế thêm một số quy định đối với các công ty tài chính trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng cá nhân để giảm tình trạng mất an ninh trật tự trong lĩnh vực này. 

Về nội dung hoạt động được phép của TCTD, một số ý kiến đề nghị làm rõ danh mục các hoạt động được cấp phép theo quy định của Ngân hàng Nhà nước cũng như những hướng dẫn đi kèm để đồng bộ hóa, tránh gây khó khăn trong hoạt động của tổ chức tín dụng.

Về về việc đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo luật với hệ thống pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh dự án Luật này có liên quan đến nhiều đạo luật khác như Bộ luật Dân sự, Luật Chứng khoán, Luật Thi hành án dân sự, Bộ luật Tố tụng hình sự... Do đó, đề nghị cần cân nhắc, xem xét kỹ một số nội dung dự thảo Luật; rà soát để đảm bảo tính đồng bộ, tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Bày tỏ sự nhất trí cao về sự cần thiết xây dựng Dự án Luật Các TCTD (sửa đổi) để xử lý các vấn đề phát sinh liên quan đến hoạt động các TCTD trên thực tế, đồng thời để tiếp tục thể chế hoá các chủ trương của Đảng, các nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn và phù hợp với chuẩn mực quốc tế, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cho rằng một số chính sách được đánh giá tác động nhưng chưa được cụ thể hoá trong dự thảo Luật. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp túc đánh giá, nghiên cứu các chính sách sâu sắc hơn và đưa ra số liệu, bằng chứng khoa học để tăng tính thuyết phục cho các đề xuất chính sách, làm cơ sở dự kiến nguồn lực để đảm bảo tính khả thi của dự án Luật./.

Nguyễn Hoàng