Cơ sở dữ liệu hộ tịch là ‘khâu đột phá’ để giải quyết các vấn đề cốt lõi

Tại Hội nghị giữa Bộ Tư pháp và Nhóm công tác số 3 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo) về triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành mới diễn ra, Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, Tổ phó Tổ Giúp việc Ban Chỉ đạo cho biết, trong 11 cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành trọng yếu; 116 cơ sở dữ liệu chuyên ngành và các cơ sở dữ liệu khác cần rà soát thì có rất nhiều cơ sở dữ liệu của Bộ Tư pháp.

Trong đó, cơ sở dữ liệu hộ tịch có thể nói là một trong những cơ sở dữ liệu quốc gia "xương sống", gắn chặt với công dân. Thiếu cơ sở dữ liệu này sẽ vô cùng khó khăn trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính và các dịch vụ công liên quan đến công dân, doanh nghiệp cũng như các tổ chức khác.

Tổ Giúp việc Ban Chỉ đạo đã xác định cơ sở dữ liệu hộ tịch là khâu đột phá để giải quyết được những vấn đề then chốt liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân trong thực hiện các thủ tục hành chính cũng như các dịch vụ công.

Tổ Giúp việc đã báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương, báo cáo Chính phủ để lựa chọn Bộ Tư pháp là nơi đầu tiên làm việc của Tổ Giúp việc để cùng rà soát, đánh giá tổng thể tất cả các cơ sở dữ liệu của Bộ Tư pháp theo 4 nhóm.

Cụ thể, gồm nhóm các cơ sở dữ liệu đã xây dựng và đang vận hành; nhóm đang xây dựng; nhóm đã xây dựng nhưng chưa vận hành được; nhóm phải xây dựng trong thời gian tới. Trên cơ sở đó sẽ hoạch định kế hoạch chi tiết của Bộ Tư pháp với sự hỗ trợ, đồng hành của các doanh nghiệp công nghệ, tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh khẳng định, Bộ Tư pháp là một trong những Bộ đi đầu trong chuyển đổi số, điển hình là cơ sở dữ liệu hộ tịch và nhiều cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác của Bộ đã được triển khai từ rất sớm. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận Bộ Tư pháp vẫn chưa "về đích sớm" và còn nhiều vấn đề cần rà soát lại.

Vì vậy, Bộ Tư pháp quyết tâm thực hiện chuyển đổi số vì những lợi ích to lớn mà quá trình này mang lại.

Đáng chú ý, tính đến hết ngày 20/7/2025, Bộ Tư pháp đã hoàn thành việc chuyển đổi 401 triệu dữ liệu sang Hệ thống thông tin Đăng ký, quản lý hộ tịch dùng chung. Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan thường trực và các doanh nghiệp để khảo sát hiện trạng các cơ sở dữ liệu, nghiên cứu và xây dựng kế hoạch triển khai các cơ sở dữ liệu còn lại, cũng như xây dựng Chiến lược dữ liệu tổng thể cho Bộ, ngành Tư pháp.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đề nghị tiếp tục rà soát tổng thể một bước nữa toàn bộ các cơ sở dữ liệu theo 4 nhóm đã được xác định. Đồng thời, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tư pháp, cũng cần xác định những dữ liệu sẽ phải hình thành trong tương lai, không dừng lại ở những dữ liệu đang rà soát.

Bộ Tư pháp và các đơn vị đồng hành cần lưu ý khi xây dựng các cơ sở dữ liệu liên quan đến con người, sử dụng kết quả từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để bảo đảm đồng bộ, thống nhất về mặt dữ liệu và tránh lãng phí.

Diệu Anh