Cử tri đánh giá cao nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng Y tế

Trả lời của Bộ trưởng Y tế mang lại sự an tâm

Theo dõi phiên chất vấn và và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội, diễn ra trong hai ngày 11-12/11, ông Trần Ngọc Châu, một cử tri ở Phường An Khánh (TP. Thủ Đức, TPHCM) đặc biệt quan tâm đến phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Theo ông, mặc dù lần đầu tiên Bộ trưởng trả lời chất vấn, nhưng Bộ trưởng đã rất thẳng thắn trước những vấn đề thuộc lĩnh vực mình quản lý.

Trước ít nhất 3 câu hỏi liên quan đến thuốc lá điện tử và một câu phản biện về quản lý thuốc lá điện tử, Bộ trưởng nhất mực nói "không" với loại sản phẩm đe dọa sức khỏe thanh thiếu niên. Bà cho rằng, không thể chờ luật mà Quốc hội nên ra một Nghị quyết cấm loại thuốc này, trước khi dự thảo luật được thông qua.

Đáng chú ý là Bộ trưởng đã nhấn mạnh đến ý kiến đồng thuận của "Nghị viện trẻ em" gần đây tại Quốc hội về kiến nghị "cấm thuốc lá". Điều này chứng tỏ sự lắng nghe chân thành của Bộ trưởng. Bà còn chuẩn bị các "vật chứng" là các đồ chơi bắt mắt nhưng chính là thuốc lá điện tử, để thuyết phục Quốc hội và công chúng.

Một vài vấn đề tiêu cực cụ thể khác như thiếu thuốc, bác sĩ ra trường từ chối làm việc cho bệnh viện công hay bác sĩ dỏm quảng cáo cho thuốc dỏm, thuốc giả…, Bộ trưởng thẳng thừng nói "không" với tất cả hiện tượng này, kèm với đó là giải pháp nghiêng về pháp lý nhiều hơn.

Trong các giải pháp mà Bộ trưởng Y tế đưa ra có các giải pháp về công nghệ. Ví dụ, khi trả lời về giấy phép hành nghề y bác sĩ, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhiều lần nói đến phần mềm quản lý. Trong thời đại hiện nay, Bộ trưởng tin vào công nghệ là có cơ sở. Không có đại biểu nào phản biện vấn đề này.

Cũng theo cử tri Trần Ngọc Châu, nội dung ông chú ý là cách Bộ trưởng nói về cải thiện hệ thống y tế cơ sở, và hệ thống y tế dự phòng, mặc dù các đại biểu không hỏi nhiều vấn đề này. Bộ trưởng Lan cho biết: "Chúng ta rất thiếu nguồn lực cho hệ thống này". Một trong những công cụ hữu hiệu chống dịch vừa qua chính là hệ thống y tế cơ sở. Tuy vậy, tính "bao trùm" của nó phải được mở rộng và tạo điều kiện hơn về trang thiết bị và nhân lực.

Trong khi trả lời các câu hỏi cụ thể, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng không quên nói đến các vấn đề chiến lược như hệ thống y tế dự phòng. Bộ trưởng cho biết, một nền y tế tốt chính là "phòng ngừa từ xa", phòng bệnh hơn chữa bệnh.

Một đại biểu hỏi vấn đề hợp tác quốc tế về y tế và Bộ trưởng Lan đã nhấn mạnh đến các đội y tế khẩn cấp trong khối ASEAN. Bà cho rằng trong bão số 3 vừa qua, hình thức hợp tác này cho thấy là cần thiết và hiệu quả. Việt Nam cũng sẵn sàng gửi các đội y tế khẩn cấp đến các nước ASEAN trong thiên tai, hoạn nạn. Không có sự hợp tác quốc tế nào có ý nghĩa hơn hợp tác y tế cứu nguy.

Tất nhiên, trong một phiên chất vấn hạn chế, Bộ trưởng Đào Hồng Lan không thể giải trình đầy đủ các vấn đề y tế, nhất là các vấn đề mới về chính sách, luật, cơ sở hạ tầng, thiết bị… nhưng cách trả lời thẳng thắn của bà cũng mang lại sự an tâm nhất định, nhất là sau đại dịch.

Chuyên nghiệp, thuyết phục cao

Cử tri Trần Kim Dung (Quận 7, TPHCM) cho rằng, y tế luôn là lĩnh vực được người dân rất quan tâm nên đã có rất nhiều đại biểu đặt câu hỏi và tranh luận (với hơn 40 câu hỏi) liên quan đến nhiều vấn đề "nóng" của ngành, từ việc hành nghề y, đến tính tự chủ của các cơ sở y tế địa phương trong điều trị, khám chữa bệnh, cấp thuốc, vấn đề quản lí, kinh doanh dược, mỹ phẩm, thực phẩm bổ sung, quảng cáo, kinh doanh trên mạng… Một trong những vấn đề rất nhức nhối hiện nay là tỉ lệ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tăng nhanh, ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe, tính mạng người dân, nhất là giới trẻ.

Điều tra của Bộ Y tế theo từng nhóm tuổi cụ thể và nhu cầu sử dụng sản phẩm này ở người trưởng thành cho thấy, tỉ lệ sử dụng các sản phầm này tập trung cao nhất ở độ tuổi 15-24 tuổi. Đặc biệt, trong giới trẻ, nhất là trẻ em gái tăng lên. Tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh (13-15 tuổi) tăng từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023)…

Theo cử tri Trần Kim Dung, dù lần đầu tiên đăng đàn, nhưng phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan rất chuyên nghiệp, mang tính thuyết phục cao. Phần trả lời đúng trọng tâm câu hỏi, đáp ứng được sự quan tâm của đông đảo cử tri cả nước. Bộ trưởng đã làm sáng tỏ không ít nội dung mà dư luận bức xúc bằng những thông tin, số liệu cụ thể, thể hiện rõ quan điểm chỉ đạo về những vấn đề các đại biểu quan tâm. Bộ trưởng nêu ra các giải pháp có tính khả thi để giải quyết các vấn đề "trầm kha" như thiếu thuốc, vật tư y tế, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng... 

Các vấn đề khác như cấp chứng chỉ hành nghề, giấy phép hoạt động; kinh doanh thực phẩm chức năng; quảng cáo trên mạng… sẽ được Bộ Y tế phối hợp với các Bộ Công Thương, Thông tin và Truyền thông… để giải quyết dứt điểm. Theo Bộ trưởng, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan đã thành lập tổ phản ứng nhanh để xử lý các vấn đề trên khi phát hiện sai phạm. Tuy nhiên, vướng mắc liên quan đến việc mua bán trên mạng xã hội rất khó xử lý, nhất là khi các máy chủ ở nước ngoài, ngoài tầm kiểm soát. Bộ đã công khai danh sách các doanh nghiệp được cấp phép sản xuất thực phẩm chức năng, giúp người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn sản phẩm uy tín. Đồng thời, sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt trong lĩnh vực quảng cáo.

Phối hợp giải đáp thắc mắc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, ông rất quan tâm vấn đề thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Kinh doanh thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và được quy định rất rõ trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và trong Nghị 67/2013 của Chính phủ. Tuy nhiên, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gồm thuốc lá điện tử và nung nóng lại chưa được định nghĩa trong luật. Do vậy, trong thời gian qua, đã tồn tại khoảng trống pháp lý trong công tác quản lý Nhà nước với các sản phẩm này.

Cử tri Trần Kim Dung bày tỏ vui mừng khi cả Bộ trưởng Y tế và Công Thương đều đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm nghiên cứu, đề xuất ban hành Luật Thương mại điện tử để có công cụ quản lý đủ mạnh và đồng bộ. Đồng thời đề nghị Quốc hội sớm thông qua sửa đổi Luật Dược tại kỳ họp này và Luật Hoá chất vào đầu kỳ họp tới hoặc kỳ họp gần nhất để có cơ sở quản lý tốt hơn kinh doanh dược mỹ phẩm và thương mại điện tử.

Mạnh Hùng