Đà Nẵng định hình chiến lược phát triển văn hóa, hướng tới đô thị giàu bản sắc

Phát biểu tại hội thảo, bà Trương Thị Hồng Hạnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Đà Nẵng, cho biết những năm qua Đà Nẵng đã chú trọng bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, văn hóa bản địa; tiếp tục nuôi dưỡng bản sắc của vùng đất hiếu học, nhân văn, thuần hậu và giàu tính sáng tạo. Hoạt động văn hóa – nghệ thuật và giao lưu quốc tế ngày càng sôi nổi, góp phần nâng tầm vị thế Đà Nẵng trên bản đồ văn hóa – du lịch của cả nước.

Theo bà Hạnh, với không gian phát triển mới sau sáp nhập, Đà Nẵng sở hữu hệ sinh thái di sản phong phú, nguồn tài nguyên văn hóa đa dạng, vị trí địa lý chiến lược và có sức hút mạnh mẽ đối với du khách và nhà đầu tư. Đây là nền tảng quan trọng để Thành phố xác định các định hướng chiến lược đưa văn hóa phát triển ngang tầm với kinh tế, gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống và lấy con người làm trung tâm.

Tuy vậy, bà Hạnh thẳng thắn chỉ ra nhiều hạn chế: Quy hoạch tổng thể phát triển văn hóa trong không gian mới chưa đồng bộ; công tác bảo tồn – phát huy di sản còn bất cập; quản lý lễ hội và không gian văn hóa cộng đồng còn phân tán; hệ thống thiết chế văn hóa thiếu và xuống cấp; đời sống văn hóa cơ sở chưa phong phú; nguồn nhân lực văn hóa chưa ổn định và thiếu đào tạo chuyên sâu.

Những vấn đề này đòi hỏi đổi mới tư duy, xây dựng chính sách đột phá và đầu tư tương xứng để văn hóa thực sự trở thành "nguồn lực mềm", động lực nội sinh thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. "Chúng ta hướng tới một nghị quyết không chỉ giải quyết yêu cầu trước mắt mà còn tạo nền tảng vững chắc cho tầm nhìn đến năm 2045, khi Đà Nẵng phấn đấu trở thành thành phố văn minh, hiện đại, giàu bản sắc; trung tâm văn hóa – sáng tạo – du lịch hàng đầu khu vực", bà Hạnh nhấn mạnh.

Tại hội thảo, nhà nghiên cứu Võ Văn Thắng, nguyên Giám đốc Bảo tàng Điêu khắc Chăm, cho biết sau sáp nhập, Đà Nẵng có tới 595 đơn vị di sản cần được quản lý, bảo tồn và phát huy. Bên cạnh bốn di sản vật thể và phi vật thể đã được UNESCO ghi danh gồm: Khu đền tháp Mỹ Sơn, Đô thị cổ Hội An, Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ và Di sản Ma nhai Ngũ Hành Sơn, Thành phố còn sở hữu bốn di tích quốc gia đặc biệt như Đường Trường Sơn – Hồ Chí Minh, Phật viện Đồng Dương, Thành Điện Hải và Danh thắng Ngũ Hành Sơn.

Với số lượng di sản lớn, ông Võ Văn Thắng đề xuất Thành phố cần ưu tiên nguồn lực để bảo tồn và kết nối giá trị các di sản vật thể và phi vật thể có tính chất tiêu biểu. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại như 3D, trí tuệ nhân tạo để bảo quản, lưu trữ và tạo nên các sản phẩm truyền thông, quảng bá. Khuyến khích các đề tài nghiên cứu khoa học về số hóa, dữ liệu hóa các nội dung liên quan đến bảo tồn di sản, và quảng bá giá trị di sản.

Ở góc nhìn phát triển công nghiệp văn hóa, TS. Vũ Đình Anh, Học viện Chính trị khu vực III cho rằng Đà Nẵng cần khai thác tối đa lợi thế biển - sông - núi và hệ thống di sản phong phú để phát triển các ngành du lịch, dịch vụ và công nghiệp văn hóa. Thành phố có thể chuyển hóa các giá trị của Hội An, Mỹ Sơn, di sản Chăm, lễ hội và nghệ thuật truyền thống – đương đại thành sản phẩm văn hóa – du lịch đặc thù.

Bên cạnh đó, cần triển khai hiệu quả Đề án "Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2030", đồng thời hoàn thiện cơ chế chính sách thúc đẩy các lĩnh vực mũi nhọn như du lịch văn hóa, nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, thủ công mỹ nghệ, phần mềm và trò chơi giải trí.

Đà Nẵng đang bước vào giai đoạn chuyển dịch quan trọng, từ mô hình "thành phố du lịch - dịch vụ" sang "đô thị văn hóa - sáng tạo - sự kiện". Để hiện thực hóa mục tiêu này, đại diện lãnh đạo Tập đoàn Sun Group cho rằng, Thành phố cần giải quyết ba nhóm vấn đề trọng tâm: Hoàn thiện hạ tầng văn hóa và xây dựng các thiết chế tầm cỡ; huy động nguồn lực doanh nghiệp cho các dự án văn hóa – sáng tạo; và thiết lập cơ chế quản trị thống nhất với dữ liệu dùng chung, cùng hành lang thử nghiệm các mô hình sáng tạo mới.

Doanh nghiệp đề xuất Đà Nẵng phát huy mạnh mẽ vai trò doanh nghiệp trong kiến tạo hạ tầng văn hóa, giải trí, sáng tạo; mở rộng không gian trải nghiệm và chuỗi giá trị công nghiệp văn hóa; nâng cao năng lực tổ chức các lễ hội, sự kiện và hoạt động cộng đồng. Thành phố cần xây dựng khung hợp tác dài hạn với doanh nghiệp nhằm phát triển các sự kiện trọng điểm, chương trình biểu diễn và sản phẩm văn hóa mới. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Đà Nẵng trở thành trung tâm văn hóa - du lịch - sáng tạo và sự kiện tầm quốc gia và khu vực vào năm 2030.

Nhật Anh