Đại sứ ITO Naoki: Chính quyền mới của Nhật Bản mong muốn duy trì và mở rộng quan hệ với Việt Nam

Đại sứ ITO Naoki cho biết, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Takaichi Sanae, chính quyền mới của Nhật Bản "không thay đổi bất kỳ chủ trương nào đối với Việt Nam".

Ngay sau khi nhậm chức cuối tháng 10, Thủ tướng Takaichi Sanae đã có 3 cuộc gặp gỡ với lãnh đạo cấp cao của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương. Cụ thể, Thủ tướng Takaichi Sanae hội kiến Chủ tịch nước Lương Cường tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC; hội kiến Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN ở Kuala Lumpur và Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Nam Phi.

Tại các cuộc gặp, Thủ tướng Takaichi đã tái khẳng định tầm quan trọng của mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và ổn định tại châu Á và trên thế giới giữa Nhật Bản và Việt Nam. Hai bên cam kết tiếp tục duy trì, tăng cường và phát triển hơn nữa mối quan hệ đối tác này.

Tại Diễn đàn Hợp tác địa phương Việt Nam – Nhật Bản diễn ra hôm 25/11 tại Quảng Ninh, Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự và đưa ra nhiều định hướng hợp tác mới và Thủ tướng Takaichi Sanae gửi thông điệp khẳng định tầm quan trọng của giao lưu địa phương trong tổng thể quan hệ song phương.

Vào tháng 4 năm nay, Thủ tướng Ishiba Shigeru đã đến thăm Việt Nam và khẳng định với các nhà lãnh đạo Việt Nam rằng Nhật Bản ủng hộ định hướng cải cách mà Việt Nam đang thúc đẩy để bước vào "kỷ nguyên mới", đồng thời nhấn mạnh Nhật Bản sẽ tiếp tục là đối tác không thể thay thế, đồng hành vì sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa của Việt Nam. Các nhà lãnh đạo Nhật Bản đều khẳng định quyết tâm duy trì và củng cố mối quan hệ vững chắc với Việt Nam.

Bán dẫn và đổi mới sáng tạo: Trụ cột hợp tác Việt Nam – Nhật Bản

Điểm lại những thành tựu hợp tác song phương trong hai năm qua, Đại sứ ITO Naoki cho biết các lĩnh vực chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, bán dẫn và đổi mới sáng tạo đều đã đạt được những bước tiến quan trọng và được xác định là trụ cột hợp tác của hai bên.

Trong lĩnh vực bán dẫn, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 500 nghiên cứu sinh tiến sĩ từ nay đến năm 2030. Nhật Bản đã tuyên bố sẽ tiếp nhận khoảng một nửa trong số đó, tương đương 250 người, thông qua các chương trình nghiên cứu hợp tác quốc tế. Trong 3 năm rưỡi tới, Nhật Bản sẽ tiếp nhận 63 nghiên cứu sinh tiến sĩ Việt Nam.

Tại Trường Đại học Việt – Nhật, từ tháng 10 năm nay đã khai giảng khóa cử nhân ngành bán dẫn, hiện có 106 sinh viên theo học, góp phần hình thành lực lượng nhân sự cốt lõi cho ngành công nghệ mũi nhọn mà Việt Nam đang hướng tới.

Trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, JICA đang hỗ trợ các doanh nghiệp startup Việt Nam để giúp họ thu hút đầu tư và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp.

Đồng hành chuyển đổi xanh, tăng cường kết nối kinh tế và an ninh khu vực

Cùng với đó, chuyển đổi xanh và năng lượng là lĩnh vực được hai nước thúc đẩy mạnh mẽ. Trong khuôn khổ Sáng kiến "Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á" (AZEC) , Nhật Bản phối hợp cùng Việt Nam phát triển điện gió ngoài khơi, năng lượng tái tạo và các dự án LNG. Khoảng 15 dự án năng lượng sạch trị giá 20 tỷ USD đang được triển khai. JICA dự kiến cung cấp khoản vay 300 triệu USD hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu và chuyển đổi xanh tại Đồng bằng sông Cửu Long, giúp giảm phát thải, tăng năng suất và tăng cường khả năng chống chịu thiên tai.

Theo Đại sứ ITO Naoki, hạ tầng chiến lược là dấu mốc nổi bật trong quan hợp tác Việt Nam – Nhật Bản. Nhiều dự án lớn đang được triển khai gồm: Metro số 1 TPHCM, Metro số 2 Hà Nội, Thành phố thông minh phía bắc Hà Nội, Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, dự án điện gió Quảng Trị, Nhà máy điện Ô Môn 4, Aeon Mall Hải Dương...

Đại sứ cho biết, trong năm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tổ chức hai lần đối thoại với doanh nghiệp Nhật Bản nhằm cải thiện môi trường đầu tư. Các vấn đề về gia hạn giấy phép đầu tư đã được tháo gỡ, tạo niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp. Hiện có khoảng 2.000 doanh nghiệp Nhật hoạt động tại Việt Nam; theo khảo sát của JETRO, 60% trong số này muốn mở rộng đầu tư.

Thương mại song phương năm nay đạt 42,5 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ; dự kiến có thể đạt mốc 50 tỷ USD trong năm tới. Đầu tư Nhật Bản vào Việt Nam đạt 2,6 tỷ USD, tăng 18% so với năm ngoái.

Từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, 580.000 du khách Việt Nam đến Nhật Bản, trong khi khoảng 680.000 người Nhật Bản sang Việt Nam, lần lượt tăng 10% và 16% so với cùng kỳ.

Tháng 12 tới, Việt Nam và Nhật Bản sẽ lần đầu tiên tổ chức Hội nghị 2+2 ở cấp Thứ trưởng Ngoại giao – Quốc phòng tại Tokyo. Đây sẽ là cơ hội để các cơ quan ngoại giao và quốc phòng hai nước thảo luận về các vấn đề chiến lược trong khu vực, trao đổi cởi mở về hợp tác công nghiệp quốc phòng, chuyển giao trang thiết bị cũng như tình hình quốc tế. Hai bên hướng tới mục tiêu hợp tác để góp phần duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực.

Năm nay, tàu Hải quân Nhật Bản đã thăm Việt Nam và tàu Cảnh sát biển Việt Nam giao lưu tại Nhật Bản. Nhật Bản tiếp tục theo đuổi chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở, đề cao luật pháp quốc tế và trật tự dựa trên luật lệ. Nhật Bản mong muốn hợp tác cùng Việt Nam nỗ lực hơn nữa để hiện thực hóa mục tiêu này.

Đại sứ ITO Naoki cho biết, năm nay, lần đầu tiên Việt Nam và Nhật Bản thực hiện dẫn độ tội phạm dựa trên hiệp định ký năm 2020, đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác pháp lý – tư pháp. Đây cũng là một hình thức hợp tác mới đang tiến triển giữa hai nước.

Nhân dịp này, Đại sứ gửi lời chia sẻ, thăm hỏi chân thành và mong người dân vùng lũ lụt miền Trung sớm vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Thạch Huệ