De Heus góp phần thúc đẩy ngành tôm Việt Nam phát triển xanh, bền vững

Mô hình nuôi tôm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế

Trong những năm vừa qua, tỉnh Cà Mau bắt đầu phát triển mô hình nuôi tôm công nghiệp. Được cải tiến nhờ hệ thống máy móc hiện đại, những đầm tôm có thể nuôi thâm canh, siêu thâm canh, mang đến triển vọng mới cho ngành tôm với năng suất cao vượt bậc. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề khiến người nông dân lo lắng như dịch bệnh dễ bùng phát, lây lan nhanh, đặc biệt là quản lý môi trường nuôi phức tạp. Bà con đã thực hiện nhiều giải pháp như lọc nước, lắng nước trước khi xả ra môi trường nhưng vấn đề ô nhiễm môi trường dường như vẫn khó xử lý triệt để.

Cùng với đó, những rủi ro thị trường và yêu cầu khắt khe từ các thị trường xuất khẩu cao như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản đặt ra những thách thức không nhỏ. Để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế (ASC, BAP), mô hình nuôi tôm truyền thống khó có thể đảm bảo các yếu tố an toàn sinh học, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường.

Xuất phát từ thực tế đó, trong thời gian qua, tỉnh Cà Mau đã triển khai thí điểm mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh tuần hoàn, ít thay nước, an toàn sinh học (công nghệ RAS-IMTA).

Dự án do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau chủ trì, được TS. Nguyễn Nhứt (công tác tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản II, tác giả công nghệ RAS-IMTA) cố vấn và trực tiếp triển khai công nghệ.

Công ty TNHH Khoa học Nuôi trồng Thủy sản SAEN chịu trách nhiệm về công nghệ cho dự án trong khi Công ty TNHH De Heus và các đối tác phụ trách triển khai trên địa bàn tỉnh. Hai doanh nghiệp đã hỗ trợ nguồn lực quan trọng cho dự án như: Công nghệ, tài chính, nhân lực và chuyên gia kỹ thuật, trực tiếp đồng hành cùng người nuôi trong suốt quá trình thực hiện.

Dự án ứng dụng công nghệ nuôi tuần hoàn RAS kết hợp mô hình đa loài IMTA, phù hợp với biến đổi khí hậu, giảm chi phí đầu tư, giảm phát thải và giúp nâng cao năng suất.

Ở giai đoạn 1, dự án được thực hiện với quy mô 100 ha, bước đầu đạt được nhiều kết quả tích cực.

Theo đánh giá từ Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau, giai đoạn 1 đã mang lại kết quả nổi bật như: Mô hình cho tỉ lệ sống trung bình đạt 85-90%, năng suất 40-50 tấn/ha/vụ, mật độ nuôi từ 250-300 con/m². Đặc biệt, toàn bộ nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn QCVN 40:2011/BTNMT về nước thải công nghiệp.

Ngoài hiệu quả môi trường, mô hình còn giảm phát thải CO2 xuống dưới 5 kg CO2/kg tôm - yếu tố quan trọng trong xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như EU, Mỹ. Đồng thời, sản phẩm đạt các chứng nhận quốc tế như ASC, BAP, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững.

Đặc biệt là mô hình nuôi không xả thải được đánh giá là mô hình phát triển bền vững ở hiện tại, phù hợp với xu hướng phát triển nuôi trồng thủy sản theo hướng tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn.

Triển khai nuôi tôm tuần hoàn quy mô lớn tại Cà Mau

Sau thành công ban đầu này, để tiếp tục nhân rộng mô hình, từ năm 2025, tỉnh Cà Mau đặt mục tiêu xây dựng và triển khai dự án với quy mô 1.500 hecta, trong đó Công ty De Heus sẽ đồng hành tiếp tục nhân rộng mô hình 1.000 hecta, dự kiến triển khai từ năm 2025 đến 2030.

Lễ ký kết hợp tác giai đoạn 2 của dự án đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình biến mô hình này thành nền tảng để phát triển ngành tôm bền vững trên toàn tỉnh, hướng tới xây dựng vùng nguyên liệu đạt các chứng nhận quốc tế ASC, BAP phục vụ xuất khẩu.

Ở giai đoạn này, De Heus tiếp tục đồng hành cùng các đối tác để hoàn thiện chuỗi giá trị ngành tôm. Cụ thể, De Heus đảm nhận vai trò toàn diện từ cung cấp thức ăn tôm chất lượng cao, hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp tại trại, đến tư vấn và hỗ trợ người nuôi trong việc tích hợp và chuyển đổi sang mô hình xử lý nước tuần hoàn. Mục tiêu là tối ưu hiệu quả sản xuất và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Đặc biệt, công ty đang phát triển công cụ đo lường lượng phát thải tại trang trại, giúp thu thập dữ liệu minh bạch – nền tảng để nâng cao giá trị con tôm Việt Nam, hướng tới xuất khẩu vào các thị trường khó tính như châu Âu.

Ngoài ra, De Heus còn hỗ trợ kết nối các ngân hàng - hợp tác xã - doanh nghiệp - nông hộ nhằm tháo gỡ khó khăn trong quá trình sử dụng vốn tín dụng xanh, phát triển chuỗi liên kết với các đối tác và phối hợp cùng các doanh nghiệp chế biến để bao tiêu đầu ra cho chuỗi cá - tôm, đảm bảo sản phẩm có thị trường ổn định. Công ty cũng đang thúc đẩy hợp tác xây dựng chuỗi cung ứng và kênh phân phối tại các thị trường xuất khẩu khó tính như EU, thông qua hệ thống siêu thị thực phẩm.

Mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội cho nông dân

Ông Johan Van Den Ban, Tổng Giám đốc De Heus tại Việt Nam và khu vực châu Á chia sẻ: "Đây là dự án có ý nghĩa chiến lược, giúp ngành tôm Cà Mau xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế, phục vụ xuất khẩu. Đồng thời, dự án phù hợp với định hướng toàn cầu và tầm nhìn dài hạn của Tập đoàn De Heus về giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng nguyên liệu bền vững và xây dựng chuỗi cung ứng minh bạch. Chúng tôi tin rằng thông qua việc áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến và mô hình kinh tế tuần hoàn, dự án sẽ thúc đẩy ngành tôm Việt Nam phát triển theo hướng xanh, bền vững và có trách nhiệm với môi trường"

Ông Đoàn Minh Trung (xã Đất Mới, tỉnh Cà Mau), một trong những nông dân đầu tiên mạnh dạn áp dụng mô hình nuôi tôm tuần hoàn khép kín, ít thay nước, sử dụng công nghệ xử lý nước RAS-IMTA cho biết, sau hơn 1 năm thực hiện, đã mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội so với phương pháp cũ.

"Trước kia nuôi ao đất, sau mỗi vụ phải xả nước vệ sinh ao, gây ảnh hưởng môi trường xung quanh. Tôm nuôi thường 76 ngày mới đạt cỡ 60 con/kg. Còn với mô hình này, chỉ sau 55 ngày đã đạt cỡ tương đương, rút ngắn gần 20 ngày, tiết kiệm chi phí và tăng thêm một vụ mỗi năm", ông Trung chia sẻ.

Không riêng ông Trung, nhiều hộ dân xã Đất Mới cũng đánh giá cao hiệu quả mô hình. Chủ tịch UBND xã Huỳnh Việt Triều cho biết, hiện địa phương đã triển khai thí điểm cho hai hộ nuôi và đều đạt kết quả khả quan.

Minh Thi