Đề xuất Nhà nước vẫn điều tiết giá bán điện

Ảnh minh họa

Báo cáo thẩm tra Tờ trình của Chính phủ do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng trình bày, sáng 31/5, cho biết quy định như vậy vừa bảo đảm giá bán điện được điều chỉnh linh hoạt theo tín hiệu thị trường, mà vẫn giữ vai trò điều tiết của Nhà nước đối với giá bán điện, loại hàng hóa đặc biệt, có ảnh hưởng trực tiếp rất lớn đến phát triển kinh tế-xã hội, an ninh, quốc phòng và đời sống nhân dân cả nước.

Đồng thời, Nhà nước vẫn điều tiết giá điện sẽ khuyến khích, đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư cho phát triển ngành điện cũng như tạo động lực để thúc đẩy việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.

Theo Chính phủ, việc thực hiện giá bán điện theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước sẽ được triển khai theo hướng: Cơ chế xây dựng và điều chỉnh giá điện do Thủ tướng Chính phủ quy định, trên nguyên tắc tuân thủ các chính sách giá của Luật Điện lực; các chi tiết về cơ cấu biểu giá (là các nội dung mang tính kỹ thuật) cần giao cho cơ quan chuyên ngành thực hiện (luật hiện hành quy định Thủ tướng thực hiện) để nâng cao tính linh hoạt và hiệu quả trong giải quyết công việc theo tinh thần cải cách hành chính.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần lưu ý trong một số năm tới chưa thể khắc phục được tình trạng độc quyền của một số doanh nghiệp phát điện, truyền tải và phân phối điện. Theo đó, ở các mức độ, cấp độ phát triển khác nhau của thị trường điện lực cạnh tranh, Nhà nước vẫn phải áp dụng các biện pháp can thiệp về giá.

Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cần làm rõ khái niệm “có sự điều tiết của Nhà nước”. Cụ thể, sự điều tiết giá điện không nhất thiết bao gồm việc Nhà nước phê duyệt, quyết định thường xuyên hoặc định kỳ một số loại giá điện. Đồng thời, Nhà nước định giá cụ thể đối với giá truyền tải điện, giá dịch vụ phụ trợ hệ thống điện; định khung giá đối với giá phát điện, bán buôn điện, mức giá bán lẻ điện bình quân.

Đối với giá bán lẻ điện, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cân nhắc, bổ sung thêm nội dung Nhà nước quy định khung giá bán lẻ điện bình quân. Giá bán lẻ điện sẽ do đơn vị điện lực quyết định trên cơ sở giá bán lẻ bình quân mà Nhà nước đã quy định để tránh độc quyền giá điện.

Về căn cứ lập và điều chỉnh giá điện, dự luật bổ sung quy định “Báo cáo tài chính đã được kiểm toán hàng năm của đơn vị điện lực” là một trong những căn cứ lập và điều chỉnh giá điện. Đồng thời Bộ trưởng Bộ Công Thương hướng dẫn phương pháp lập, trình tự, thủ tục lập, thẩm định và phê duyệt khung giá phát điện, giá và phí hoạt động điện lực.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhất trí với những quy định mới này sẽ tăng cường tính công khai minh bạch về giá và điều chỉnh giá điện; bảo đảm độ linh hoạt, hiệu quả trong quá trình điều hành, quản lý.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh lý các quy định này theo hướng làm rõ kiểm toán độc lập hay kiểm toán nhà nước tham gia kiểm toán các đơn vị điện lực và sự thống nhất với những quy định về định giá của Dự thảo Luật Giá đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua.

Sau buổi trình dự án Luật Điện lực sửa đổi ngày hôm nay, đến ngày 6/6, đại biểu Quốc hội sẽ thảo luận dự án này tại tổ và thảo luận tại hội trường vào ngày 20/6.

Thành Chung