Đề xuất quy định mới về đầu tư xây dựng, quản lý khai thác cảng cạn

Bộ Xây dựng cho biết, cảng cạn là một bộ phận thuộc kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, là đầu mối tổ chức vận tải gắn liền với hoạt động của cảng biển, cảng hàng không, cảng đường thủy nội địa, ga đường sắt, cửa khẩu đường bộ, đồng thời có chức năng là cửa khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng đường biển theo quy định tại khoản 12 Điều 4 Bộ luật Hàng hải Việt Nam năm 2015.

Triển khai Bộ luật Hàng hải Việt nam năm 2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định 38/2017/NĐ-CP về đầu tư xây dựng, quản lý khai thác cảng cạn. Nghị định là cơ sở pháp lý đáp ứng được yêu cầu của thực tế, tạo điều kiện cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp thực hiện các hoạt động liên quan đến công tác quản lý, đầu tư, khai thác cảng cạn góp phần thúc đẩy các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và phát triển KTXH các vùng miền, địa phương. Thực hiện quy định tại Nghị định số 38/2017/NĐ-CP ngày 04/4/2017 của Chính phủ, cả nước có 17 cảng cạn được công bố mở, hoạt động khai thác, thuộc địa phận 12 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Trong thời gian qua công tác giải quyết TTHC liên quan đến cảng cạn của cơ quan Nhà nước đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu của xã hội, tuy nhiên trong quá trình thực hiện còn có một số vấn đề cần phải quy định cụ thể tại các văn bản quy phạm pháp luật để đảm bảo tính khả thi trong triển khai như: quy định về phương thức nộp hồ sơ, thành phần hồ sơ điện tử cho phù hợp, chi tiết đảm bảo tính khả thi cho các các doanh nghiệp và người giải quyết thủ tục hành chính; đồng thời, một số thủ tục hành chính chưa đồng bộ thống nhất về "1 cửa".

Hoạt động phân cấp, ủy quyền trong giải quyết TTHC của Bộ Xây dựng đã được quan tâm, tuy nhiên công tác này cần được thúc đẩy hơn nữa để đơn giản hóa cách thức, rút ngắn thời gian thực hiện. Ngày 18 tháng 8 năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1757/QĐ-TTg phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Xây dựng.

Dự thảo Nghị định tiếp tục cụ thể hóa các nội dung chỉ đạo nêu trên, hướng đến mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho tổ chức, cá nhân liên quan triển khai thực hiện đảm bảo hiệu quả, thuận lợi; đặc biệt, hạn chế tối đa việc tiếp xúc trực tiếp giữa người dân, doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước và đảm bảo phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16/01/2012 Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI; Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII; Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ về phân cấp, phân quyền; bổ sung quy định phân cấp nhiệm vụ quản lý nhà nước về Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam và các địa phương thực hiện giải quyết thủ tục hành chính.

Theo Bộ Xây dựng, hoạt động cảng cạn liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của nhiều bộ, ngành, địa phương. Do đó, để cảng cạn phát triển hiệu quả, đảm bảo an ninh, an toàn và bền vững thì việc phối hợp của các bộ, ngành, địa phương trong việc xây dựng thể chế, chính sách và tổ chức thực hiện quy định của pháp luật về cảng cạn rất quan trọng. Ngoài ra để đảm bảo cho công tác hoạch định chính sách về cạn được kịp thời, phù hợp với sự phát triển chung của kinh tế đất nước thì sự tuân thủ các quy định pháp luật các chủ thể, doanh nghiệp đầu tư xây dựng, khai thác cảng cạn cần được thực hiện nghiêm chỉnh.

Tuy nhiên, thời gian qua, sự phối hợp giữa các cơ quan chưa thường xuyên, liên tục. Các doanh nghiệp đầu tư, xây dựng cảng cạn vẫn chưa chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật liên quan, đặc biệt đối với công tác báo cáo, thống kê về hoạt động của cảng cạn theo quy định. Mặt khác, công tác quản lý các điểm thông quan còn thiếu tập trung do chưa đồng bộ, thống nhất trong cách thức xử lý các điểm thông quan tồn tại từ giai đoạn trước và các cảng cạn đầu tư tư mới. Hiện tượng khai thác kho bãi tại khu vực cảng biển nở rộ, ảnh hưởng chung đến các hoạt động giao thông cảng biển và không phát huy hết vai trò, tiềm năng của các cảng cạn theo quy hoạch.

Do đó, để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý hoạt động cảng cạn, cần thiết phải có các quy định rõ hơn trong dự thảo Nghị định về việc xử lý, giải quyết các vấn đề còn tồn tại nêu trên, tăng cường trách nhiệm giữa các chủ thể, phối hợp tốt giữa các cơ quan trung ương và địa phương, giữa cơ quan quản lý và các tổ chức cá nhân đầu tư xây dựng, khai thác cảng cạn.

Những nội dung cơ bản của dự thảo

Dự thảo Nghị định đề xuất quy định một số nội dung chính như sau:

Quản lý đầu tư xây dựng cảng cạn, gồm: nguyên tắc đầu tư xây dựng cảng cạn; chức năng, tiêu chí, kết cấu hạ tầng cảng cạn; giám sát thực hiện quy hoạch cảng cạn; chuyển đổi điểm thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu thành cảng cạn; công bố danh mục cảng cạn.

Quản lý, khai thác cảng cạn, gồm: thẩm quyền, trình tực, thủ tục công bố mở cảng cạn; công bố mở cảng cạn đối với điểm thông quan hàng hóa đã có chủ trương chuyển thành cảng cạn; tạm dừng hoạt động, đóng cảng cạn; đặt tên, đổi tên cảng cạn.

Quản lý hoạt động của cảng cạn và quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức tại cảng, gồm: Nội quy cảng cạn; đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn, phòng, chống cháy, nổ và phòng ngừa ô nhiễm môi trường tại cảng cạn; phối hợp hoạt động quản lý; trách nhiệm và quyền hạn của các bộ, ngành, địa phương và chủ đầu tư, doanh nghiệp quản lý khai thác cảng cạn đối với hoạt động của cảng cạn.

Một số nội dung sửa đổi, bổ sung

Tại dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất lược bỏ, viết theo hướng dẫn chiếu một số quy định tại Nghị định số 38/2017/NĐ-CP đã được quy định tại Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 như: (i) giải thích từ ngữ đối với "cảng cạn" do đã được quy định tại khoản 12 Điều 4; (ii) dẫn chiếu quy định về "Chức năng của cảng cạn" tại Điều 5 dự thảo Nghị định do đã được quy định tại Điều 100 Bộ luật; (iii) dẫn chiếu quy định về "Tiêu chí cảng cạn" tại Điều 6 dự thảo Nghị định do đã được quy định tại Điều 101 Bộ luật.

Cập nhật quy định tại Điều 40 Nghị định số 144/2025/NĐ-CP ngày 12/6/ 2025, gồm: (i) Thẩm quyền thực hiện thủ tục đổi tên cạn (chuyển thẩm quyền từ Cục Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam về UBND cấp tỉnh); (2) không thực hiện công bố tạm dừng hoạt động, đóng cảng cạn (công bố tạm dừng hoạt động, đóng cảng cạn do cá nhân, tổ chức tự thực hiện khi cần thiết).

Bỏ một số điều tại Nghị định 38/2017/NĐ-CP gồm: Điều 11 (Lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch phát triển cảng cạn); Điều 12 (Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng cạn); Điều 13 (Quy hoạch chi tiết phát triển hệ thống cảng cạn); Điều 14 (Quy hoạch chi tiết xây dựng cảng cạn). Lý do: các nội dung này sẽ thực hiện theo pháp luật quy hoạch.

Lược bỏ các quy định về khai thác kết cấu hạ tầng hàng hải do Nhà nước đầu tư, quản lý.

Chỉnh sửa, bổ sung trách nhiệm và quyền hạn của Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại Điều 28 dự thảo Nghị định.

Sửa đổi, bổ sung, cắt giảm TTHC trong thực hiện đầu tư xây dựng, quản lý khai thác cảng cạn.

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ./.