Di sản Điện ảnh trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Tạ Quang Đông cho biết, trong dòng chảy xuyên suốt của lịch sử, văn hóa luôn là nhịp cầu nối bền chặt và sâu sắc giữa các quốc gia, dân tộc. Nghệ thuật điện ảnh, một thành tố quan trọng của văn hóa, với sức lan tỏa mạnh mẽ, khả năng lưu giữ ký ức và phản ánh chân thực đời sống, đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hiểu biết, tôn trọng và hợp tác giữa các quốc gia.

Đặc biệt, trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ từ sau những năm nỗ lực tái thiết, khắc phục hậu quả chiến tranh để đưa đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập, điện ảnh đã trở thành một kênh giao lưu hữu hiệu, mở ra không gian đối thoại và thấu cảm giữa hai nền văn hóa tưởng chừng rất khác biệt.

Đây là diễn đàn để các chuyên gia, nhà nghiên cứu, quản lý, nhà làm phim, nghệ sĩ và công chúng yêu điện ảnh cùng trao đổi, nhìn nhận toàn diện hơn về giá trị di sản điện ảnh nói chung, đặc biệt là tác phẩm điện ảnh Việt Nam đề tài chiến tranh nói riêng, qua các khía cạnh: Nghệ thuật, bảo quản, lưu trữ, khai thác và phổ biến.

Cùng với đó, những nội dung về giá trị lịch sử của hình ảnh tư liệu, dấu ấn riêng của điện ảnh Việt Nam thể hiện khát vọng hòa bình, độc lập dân tộc trong hành trình kết nối văn hóa, góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển giữa Việt Nam - Hoa Kỳ… cũng là những vấn đề trọng tâm sẽ được tập trung thảo luận tại Hội thảo.

Hội thảo là dịp đặc biệt để nhìn lại vai trò của điện ảnh như một phần quan trọng của di sản văn hóa gắn liền với lịch sử, ký ức và quan hệ quốc tế nhân dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).

Đồng thời hội thảo hướng đến khai thác, phổ biến, bảo tồn và lan tỏa giá trị lịch sử và văn hóa của các tư liệu, tài liệu điện ảnh lưu trữ thông qua những thước phim, clip, hình ảnh, tư liệu phim… đến đông đảo công chúng nhằm khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý chí quyết chiến, quyết thắng của dân tộc ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Từ nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, hàn gắn, hòa giải đến bình thường hóa quan hệ, thiết lập đối tác toàn diện..., điện ảnh trở thành cầu nối văn hóa, thúc đẩy và tôn vinh giá trị của hòa bình giữa hai nước.

Hội thảo gồm 2 phiên chuyên đề.

Phiên 1 "Di sản điện ảnh - Giá trị nghệ thuật, lưu trữ, khai thác, phổ biến phim".

Tại đây, các lãnh đạo, đạo diễn, chuyên gia đã có những thảo luận, chia sẻ về di sản điện ảnh nói chung và các tác phẩm điện ảnh Việt Nam đề tài chiến tranh nói riêng thể hiện giá trị qua các khía cạnh: nghệ thuật, lưu trữ, khai tác và phổ biến phim.

Vai trò của Viện Phim Việt Nam trong việc tập trung vào tầm nhìn và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo quản và lưu trữ phim (tập trung vào công tác hồ sơ phim mục, số hóa lưu trữ) và thúc đẩy di sản quan trọng của kho lưu trữ phim cho các thế hệ tương lai.

Đồng thời, qua phiên 1, giá trị lịch sử của hình ảnh tư liệu được thể hiện thông qua việc bảo tồn và thúc đẩy di sản văn hóa độc đáo vì mong muốn hòa bình, độc lập dân tộc.

Ở phiên 2 "Điện ảnh - cầu nối thúc đẩy giao lưu văn hóa Việt Nam - Mỹ", các nhà sản xuất, đạo diễn, diễn viên, nhà phê bình phim đã có những chia sẻ về điện ảnh và các loại hình nghệ thuật khác (thơ ca, âm nhạc...).

Trong đó tập trung vào các tác phẩm viết về cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc của quân và dân ta. Những dấu ấn riêng của điện ảnh Việt Nam trong việc lan tỏa giá trị nhân văn, góp phần thúc đẩy sự kết nối giữa các nền văn hóa.

Bên cạnh đó, các khách mời đã trao đổi về những hoạt động văn hóa đối ngoại trong đó có điện ảnh đã góp phần tích cực nhằm thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Với tinh thần làm việc thẳng thắn, nghiêm túc, cởi mở và xây dựng, Hội thảo đã nhận được nhiều khuyến nghị, sáng kiến, đề xuất giải pháp khả thi từ các đại biểu cho việc nâng tầm hiệu quả công tác bảo quản, lưu trữ, khai thác, phổ biến, quảng bá, lan tỏa giá trị nhân văn của di sản điện ảnh Việt Nam trên trường quốc tế.

Đặc biệt là di sản điện ảnh chiến tranh cách mạng, góp phần thúc đẩy sự kết nối giữa các nền văn hóa hướng tới một tương lai phát triển bền vững trong kỷ nguyên đất nước vươn mình.

Minh Thư