Đoàn Giám sát của Quốc hội làm việc với Chính phủ về thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Trưởng Đoàn giám sát chủ trì buổi làm việc; cùng dự có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, giáo dục và đào tạo có vị trí, vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Đảng và Nhà nước ta khẳng định là quốc sách hàng đầu, thể chế hóa các quan điểm của Đảng, nhất là Nghị quyết số 29 ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8, khóa 11. Trên cơ sở đó Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Sau gần 10 năm triển khai, ngành giáo dục đã đạt được một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, đây là sự nghiệp lâu dài, đầy khó khăn, thách thức. Do vậy, cần giám sát, đánh giá tình hình triển khai, thực hiện, từ đó có giải pháp, đề xuất, kiến nghị để khắc phục kịp thời những khó khăn, vướng mắc, góp phần thực hiện thành công chủ trương quan trọng này của Đảng, Nhà nước.

Quốc hội khóa XV đã quyết định chọn nội dung giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2023 về "Việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông", nhằm đánh giá về công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố trong giai đoạn 2014-2022; làm rõ các kết quả đạt được, những vướng mắc, bất cập và nguyên nhân; xác định trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương. Từ đó kiến nghị, đề xuất hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, tính đến ngày 31/3/2023, Đoàn giám sát đã nhận được báo cáo của Chính phủ, 6/6 bộ và 63/63 UBND các tỉnh, thành phố; báo cáo kết quả giám sát tại địa phương của 63/63 đoàn đại biểu Quốc hội và 48/63 HĐND cấp tỉnh…

Đoàn cũng đã giám sát trực tiếp tại 8 địa phương; tổ chức làm việc với 6 bộ để làm rõ những nội dung liên quan đến chuyên đề giám sát.

Tại buổi làm việc, Đoàn giám sát đã nghe Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh báo cáo một số vấn đề lưu ý qua giám sát nội dung này.

Qua thảo luận, các thành viên Đoàn giám sát ghi nhận, đánh giá cao công tác chuẩn bị báo cáo, giải trình của Chính phủ và các bộ liên quan về công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo tinh thần của Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51. Nội dung báo cáo, giải trình của các bộ, ngành cơ bản đáp ứng yêu cầu Đoàn giám sát đặt ra.

Đoàn giám sát nhận thấy, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, Chính phủ, các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố và toàn ngành giáo dục đã nỗ lực triển khai thực hiện, đạt được những kết quả tích cực. Hệ thống văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện đã được ban hành tương đối toàn diện, bao quát những vấn đề cốt lõi, cần thiết nhất theo yêu cầu đổi mới. Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 được xây dựng công phu, nghiêm túc, dựa trên cơ sở chính trị, lý luận, khoa học và thực tiễn, có tính kế thừa và phát triển.

Việc đổi mới phương pháp dạy học, thi, kiểm tra đánh giá chất lượng giáo dục được triển khai rộng rãi. Công tác bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục được quan tâm; có nhiều cố gắng trong việc biên soạn, phê duyệt, phát hành sách giáo khoa, tài liệu giáo dục...

Tuy nhiên, việc triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông còn những hạn chế, bất cập. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện có lúc, có nơi chưa kịp thời. Một số văn bản hướng dẫn triển khai ban hành chậm.

Việc tổ chức thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 gặp nhiều khó khăn do điều kiện và thời gian chuẩn bị chưa đáp ứng yêu cầu. Việc biên soạn, thẩm định sách giáo khoa còn nhiều bất cập. Quy định về lựa chọn sách giáo khoa chưa chặt chẽ, thống nhất; giá sách, chi phí phát hành (chiết khấu) sách giáo khoa còn cao. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu...

Ghi nhận các ý kiến phát biểu, thảo luận rất thẳng thắn, tâm huyết và trách nhiệm cao, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Đoàn giám sát sẽ tổng hợp đầy đủ, nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Báo cáo kết quả giám sát và dự thảo nghị quyết để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 8 tới.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại buổi làm việc để hoàn thiện báo cáo giải trình, bổ sung gửi Đoàn giám sát. Trong đó làm rõ thêm những kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại, nguyên nhân và trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức liên quan; cung cấp thêm những mô hình tốt, những cách làm hiệu quả trong triển khai thực hiện.

Để bảo đảm tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội yêu cầu Chính phủ tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo và kiểm tra việc phối hợp triển khai thực hiện của các bộ, các địa phương; rà soát cơ chế, chính sách, hoàn thiện văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động trong toàn ngành, sự đồng thuận của phụ huynh, học sinh và xã hội về việc triển khai Chương trình. Đồng thời, tăng cường đổi mới quản trị, quản lý nhà trường; đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo dục; tổ chức sơ kết đánh giá, nhân rộng mô hình tốt, cách làm hay trong thực hiện Nghị quyết.

Nhấn mạnh đội ngũ nhà giáo là yếu tố then chốt bảo đảm cho sự thành công của việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội lưu ý Chính phủ chỉ đạo các bộ liên quan rà soát, đánh giá toàn diện về cơ cấu, thực trạng, nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên trong thời gian tới và có giải pháp phù hợp, kịp thời khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và nguồn tuyển giáo viên; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Ngoài ra, Chính phủ quan tâm chỉ đạo rà soát, đánh giá thực trạng và dự báo nhu cầu về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; có giải pháp giúp các địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức triển khai thực hiện; tiếp tục ưu tiên, thực hiện nghiêm việc bố trí ngân sách cho giáo dục, đào tạo theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước ở Trung ương và các địa phương; bố trí đầy đủ kinh phí triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Chính phủ sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, nhất là nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, đề án, dự án đã được phê duyệt; ưu tiên hỗ trợ kinh phí cho các địa phương khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách xã hội hóa, nhất là việc huy động thêm các nguồn lực hợp pháp đầu tư cho giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho rằng, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa; phát huy vai trò giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong đánh giá hiệu quả việc triển khai thực hiện, kịp thời chỉ ra những khó khăn, vướng mắc, bất cập để kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết.

Phương Nguyên