Doanh nghiệp vào khu công nghệ số tập trung được hưởng loạt ưu đãi đặc thù

Ngày 14/6/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc hình thành Khu Công nghệ số tập trung - mô hình mới thay thế cho Khu công nghệ thông tin tập trung trước đây.

Luật mới phân cấp mạnh mẽ cho UBND cấp tỉnh trong việc quyết định thành lập, mở rộng các khu công nghệ số; đồng thời, quy định rõ cơ chế ưu đãi, hoạt động, quản lý và khai thác hạ tầng số dùng chung. Đây được xem là bước đột phá, tạo động lực mới để phát triển khu công nghệ số phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, đáp ứng mục tiêu tạo hạ tầng thiết yếu dùng chung cho phát triển ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam.

Theo Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin Nguyễn Khắc Lịch, khu công nghệ số tập trung chính là hạ tầng nền tảng của ngành công nghiệp công nghệ số, là ‘đất lành’ cho doanh nghiệp và là không gian để hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về công nghệ

Mô hình khu công nghệ số ngày nay có nền tảng từ năm 2006, khi khu công nghệ thông tin tập trung lần đầu được luật hóa và Chính phủ ban hành Nghị định 154/2013/NĐ-CP. Sau hơn 12 năm phát triển, hệ thống các khu này đã hình thành rõ nét và mang lại những kết quả nổi bật.

Theo Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin, cả nước hiện có 8 khu công nghệ số tập trung tại Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng và Cần Thơ. Quỹ đất đạt hơn 2,588 triệu m², tăng hơn 10 lần so với năm 2013. Số lượng doanh nghiệp công nghệ hoạt động tại các khu vượt 630 doanh nghiệp, với tốc độ tăng trưởng 20%. Lực lượng lao động chất lượng cao đạt khoảng 42.450 người, gấp đôi so với 2013.

Một chỉ số đặc biệt ấn tượng là hiệu suất sử dụng đất, lên tới 10 triệu USD/ha/năm, được đánh giá là mức rất cao so với các loại hình khu chức năng khác. Thu nhập và năng suất lao động tại các khu công nghệ số cũng vượt trội, trở thành điểm đến của các chuyên gia và kỹ sư trong lĩnh vực công nghệ cao.

Ông Nguyễn Khắc Lịch nhận định: “Những con số này cho thấy khu công nghệ số tập trung không chỉ là nơi doanh nghiệp hoạt động, mà là nơi giá trị được tạo ra, nơi tri thức được nuôi dưỡng và nơi đổi mới sáng tạo được thúc đẩy mạnh mẽ”.

Thế giới đang chuyển sang giai đoạn bùng nổ của công nghệ số – từ phần mềm cục bộ sang hệ sinh thái tích hợp của AI, dữ liệu, bán dẫn và các công nghệ đột phá. Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 57-NQ/TW (2024) xác định phát triển khu công nghệ số tập trung là giải pháp trọng tâm cho đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

Điểm nhấn tiếp theo là Luật Công nghiệp Công nghệ số, bộ luật tiên phong trên thế giới về phát triển công nghiệp công nghệ số. Luật mở ra chương mới cho mô hình khu công nghệ số với ưu đãi vượt trội, sandbox thử nghiệm và hạ tầng số dùng chung như cloud, data center, phòng lab kiểm thử chip hay siêu máy tính cho AI.

"Phát triển khu công nghệ số tập trung không phải phát triển bất động sản, mà là xây dựng hệ sinh thái nơi mọi doanh nghiệp, từ startup đến tập đoàn toàn cầu, đều có thể thử nghiệm, sáng tạo và vươn ra thế giới. Đây cũng là hành trình đồng hành cùng Việt Nam kiến tạo hạ tầng công nghiệp công nghệ số thế hệ mới, nền tảng để quốc gia bứt phá trong 30 năm tới", ông Nguyễn Khắc Lịch nhấn mạnh.

Ưu đãi lớn chưa từng có: thuế – đất đai – nhân lực

Một trong những điểm sáng được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm nhất là khung ưu đãi mạnh mẽ mà luật Luật Công nghiệp Công nghệ số đưa ra.

Theo Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin Nguyễn Anh Tuấn, về tài chính, các dự án đầu tư xây dựng khu công nghệ số tập trung và dự án đầu tư lĩnh vực công nghệ số trong khu công nghệ số tập trung được hưởng mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cao nhất: áp dụng thuế suất 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.

Với các dự án siêu lớn quy mô trên 6.000 tỷ đồng trong lĩnh vực công nghệ trọng điểm, bán dẫn và phụ trợ, HPC, ưu đãi thuế suất và kéo dài thời hạn 1,5 lần, khấu trừ 200% chi phí nghiên cứu và phát triển.

Về đất đai, nhà đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghệ số được miễn tiền thuê đất toàn bộ thời gian dự án. Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm như chip bán dẫn, AI cũng được hưởng ưu đãi tương tự.

Chính sách thu hút nhân tài cũng rất cạnh tranh: Miễn thuế thu nhập cá nhân 5 năm cho nhân lực chất lượng cao, cấp visa 5 năm cho chuyên gia và gia đình, miễn giấy phép lao động, hỗ trợ nhà ở và phương tiện đi lại...

Một thay đổi mang tính căn cơ khác nhằm tháo gỡ điểm nghẽn về thủ tục là việc phân cấp thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc thành lập và mở rộng khu công nghệ số. Quy trình hành chính được cắt giảm tới 50%. Điều này giúp địa phương rút ngắn thời gian triển khai dự án, thu hút nhà đầu tư nhanh hơn và linh hoạt hơn.

Không chỉ dừng ở khu công nghệ số tập trung, Bộ Khoa học và Công nghệ đang hướng tới quy mô lớn hơn, đó là đô thị công nghệ cao, hiện đang được đề xuất trong dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi). Đây à nơi có khu công nghệ cao làm hạt nhân, được quy hoạch, đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, cơ chế quản trị hiện đại nhằm bảo đảm điều kiện sống, làm việc và sáng tạo hiện đại, bền vững để phát triển hệ sinh thái công nghệ cao.

Thu Giang