Dự kiến thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2026

Kéo dài thời kỳ ổn định ngân sách nhà nước giai đoạn 2022-2025 sang năm 2026

Dự thảo đề xuất quy định về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước. Trong đó, đề xuất kéo dài thời kỳ ổn định ngân sách nhà nước giai đoạn 2022-2025 sang năm 2026. Việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương được thực hiện theo quy định của Luật ngân sách nhà nước số 83/2015/QH13 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật ngân sách nhà nước như năm 2025. Riêng đối với tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thực hiện phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo quy định của Luật ngân sách nhà nước số 89/2025/QH15.

Bên cạnh đó, tiếp tục phân cấp thu ngân sách trung ương hưởng 100% đối với: Thu từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số, dịch vụ xuyên biên giới và các dịch vụ khác do nhà cung cấp nước ngoài thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế trực tiếp tại Cổng thông tin điện tử của Cục Thuế; thu tiền cấp quyền sử dụng tần số vô tuyến điện; thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.

Thực hiện phân chia nguồn thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo quy định tại Nghị quyết số 64/2018/QH14 ngày 15 tháng 6 năm 2018 của Quốc hội; phân chia thuế bảo vệ môi trường đối với sản phẩm xăng, dầu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Nghị quyết số 70/2022/QH15 ngày 11 tháng 11 năm 2022 của Quốc hội.

Thu xử phạt hành chính trật tự an toàn giao thông đường bộ nộp ngân sách trung ương 100%; bố trí dự toán chi ngân sách nhà nước cho Bộ Công an tương ứng 85% số thu đã thực nộp ngân sách nhà nước năm 2024 và bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương tương ứng với 15% số phát sinh thực tế trên địa bàn từng địa phương năm 2024 để chi cho công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên địa bàn các địa phương.

Thu phí sử dụng đường bộ thu qua đầu phương tiện ô tô (sau khi trừ đi chi phí tổ chức thu) nộp ngân sách trung ương 100% và thực hiện bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương tương ứng với 35% số thu để thực hiện công tác quản lý, bảo trì đường bộ thuộc phạm vi quản lý của địa phương và từ nguồn 65% còn lại để thực hiện quản lý, bảo trì quốc lộ đã phân cấp cho địa phương.

Thu tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai phần ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp, thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước do địa phương quản lý được sử dụng cho chi đầu tư phát triển thuộc đối tượng đầu tư của ngân sách địa phương.

Mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương của ngân sách trung ương để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và tinh giản biên chế; sử dụng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương để thực hiện các chính sách an sinh xã hội do Trung ương ban hành và tinh giản biên chế.

Tổng hợp một phần thu chuyển nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2025 còn dư sang bố trí dự toán chi ngân sách địa phương năm 2026 của địa phương để thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng.

Việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách cấp tỉnh và ngân sách cấp xã, tỷ lệ phần trăm (%) phân chia nguồn thu giữa ngân sách cấp tỉnh và ngân sách cấp xã thực hiện theo nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định đối với năm ngân sách 2026 phù hợp với việc phân cấp thẩm quyền và việc triển khai chính quyền địa phương hai cấp tại địa phương, bảo đảm bố trí nguồn lực gắn với nhiệm vụ được giao. Căn cứ khả năng cân đối của ngân sách địa phương, nguồn thu, nhiệm vụ chi được phân cấp, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định bổ sung cân đối, bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp tỉnh cho ngân sách cấp xã và bổ sung kinh phí để thực hiện cải cách tiền lương.

Đối với 02 lĩnh vực giáo dục - đào tạo và dạy nghề, khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phân bổ, giao dự toán không được thấp hơn mức dự toán được Thủ tướng Chính phủ giao.

Phấn đấu thu ngân sách nhà nước tăng ít nhất 10% so với thực hiện năm 2025

Về giao dự toán thu ngân sách nhà nước, theo dự thảo, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương (các bộ, cơ quan trung ương), Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai giao nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2026 cho các cơ quan, đơn vị trực thuộc, chính quyền cấp xã đảm bảo tối thiểu bằng mức dự toán thu ngân sách nhà nước Thủ tướng Chính phủ giao. Trong điều hành, phấn đấu thu ngân sách nhà nước tăng ít nhất 10% so với thực hiện năm 2025.

Việc giao dự toán thu ngân sách nhà nước phải trên cơ sở rà soát, phân tích, đánh giá đầy đủ các nguồn thu phát sinh và kết quả thực hiện thu ngân sách nhà nước năm 2025; căn cứ các chính sách, pháp luật về thu ngân sách, nhất là các chính sách thuế mới được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ năm ngân sách 2026; dự báo mức tăng trưởng kinh tế của từng ngành, từng lĩnh vực, tình hình sản xuất - kinh doanh của người nộp thuế trên địa bàn.

Việc giao dự toán thu phí, số phí để lại của các đơn vị sự nghiệp công lập ở các Bộ, cơ quan trung ương: Căn cứ dự toán thu phí, số phí nộp ngân sách nhà nước, số phí để lại chi được Thủ tướng Chính phủ giao, thực hiện giao dự toán cho từng cơ quan, đơn vị trực thuộc. Trên cơ sở tiến độ thu và phạm vi dự toán chi từ nguồn thu phí được để lại, các bộ, cơ quan trung ương chủ động quản lý, sử dụng cho các nội dung chi theo quy định tại khoản 2, 3, 4, 5 Điều 5 Nghị định số 120/2016/NĐ-CP ngày 23 tháng 8 năm 2016 của Chính phủ được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 82/2023/NĐ-CP ngày 28 tháng 11 năm 2023 của Chính phủ, Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn, gửi Bộ Tài chính kiểm tra cùng với phương án phân bổ ngân sách theo quy định. Trường hợp trong năm phát sinh số phí để lại chi cao hơn số đã giao dự toán đầu năm, các Bộ, cơ quan trung ương xây dựng phương án sử dụng, có văn bản báo cáo Bộ Tài chính để tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Tiết kiệm ngay 5% dự toán khi phân bổ chi đầu tư ngân sách từ đầu năm để bổ sung nguồn đầu tư công trình đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Về phân bổ và giao dự toán chi đầu tư phát triển, theo dự thảo, căn cứ tổng mức vốn và cơ cấu vốn được Thủ tướng Chính phủ giao, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện phân bổ vốn theo đúng quy định tại Điều 7 Nghị định số 254/2025/NĐ-CP ngày 26 tháng 9 năm 2025 của Chính phủ quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công và Điều 44 Nghị định số 85/2025/NĐ-CP ngày 08 tháng 4 năm 2025 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đầu tư công được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 275/2025/NĐ-CP ngày 18 tháng 10 năm 2025 của Chính phủ và quy định tại Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, gửi kết quả phân bổ vốn về Bộ Tài chính để tổng hợp báo cáo Chính phủ và theo dõi việc giải ngân theo quy định của Luật ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn thực hiện. Thực hiện tiết kiệm ngay 5% dự toán khi phân bổ chi đầu tư ngân sách từ đầu năm để bổ sung nguồn đầu tư công trình đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng.

Trong tổ chức thực hiện, trường hợp cần điều chỉnh kế hoạch đầu tư công năm 2026 dự toán giữa các chương trình, nhiệm vụ, dự án và đối tượng đầu tư công khác để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, căn cứ quy định tại Nghị định số 85/2025/NĐ-CP ngày 08 tháng 4 năm 2025 của Chính phủ được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 275/2025/NĐ-CP ngày 18 tháng 10 năm 2025 của Chính phủ và dự toán đã được Thủ tướng Chính phủ giao, các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương điều chỉnh dự toán giữa các chương trình, nhiệm vụ, dự án và đối tượng đầu tư công khác đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định nhưng không vượt quá tổng mức vốn đã được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch và phù hợp với tiến độ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, theo dõi việc giải ngân.

Đối với dự toán chi đầu tư phát triển khác (ngoài phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư công), căn cứ quyết định giao dự toán của cấp có thẩm quyền, các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương thực hiện giải ngân trong phạm vi dự toán được giao, bảo đảm đúng quy định của pháp luật, cam kết của Chính phủ với các nhà đầu tư.

Dự thảo nêu rõ, đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ngoài yêu cầu thực hiện các quy định trên chú ý một số nội dung sau: Dành nguồn để trả nợ gốc các khoản vay của ngân sách địa phương đến hạn phải trả trong năm 2026 (bao gồm cả nợ gốc các khoản vay đã quá hạn (nếu có)); phần còn lại mới phân bổ vốn cho các chương trình, dự án, nhiệm vụ và đối tượng đầu tư công, trong đó bố trí, cân đối đủ vốn đối ứng đã cam kết đối với các chương trình, dự án, nhiệm vụ và đối tượng đầu tư công được ngân sách trung ương hỗ trợ một phần để thực hiện các mục tiêu theo quy định.

Căn cứ tổng mức vay lại vốn nước ngoài được giao, dự kiến khả năng giải ngân theo tiến độ thực tế của từng chương trình, dự án và phù hợp với quy định của thỏa thuận vay vốn đã ký kết, địa phương phân bổ và giao dự toán cho từng chương trình, dự án, đồng thời chỉ thực hiện giải ngân trong phạm vi dự toán được giao. Trường hợp các chương trình, dự án đã được giao kế hoạch vốn giải ngân thấp hơn dự toán được giao, địa phương được phép điều chuyển trong nội bộ địa phương vốn vay cho chương trình, dự án vay mới phát sinh thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030 được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng chưa có trong danh mục chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền giao đầu năm nhưng phải đảm bảo tổng số vốn vay nước ngoài của tất cả các chương trình, dự án không vượt quá tổng mức dự toán vay được giao; đồng thời số vốn vay của từng chương trình, dự án không vượt quá tổng mức dự toán vay đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt đầu tư. Các địa phương gửi danh mục chương trình, dự án được phân bổ từ nguồn địa phương vay lại về Bộ Tài chính để tổng hợp, theo dõi.

Việc phân bổ, giao vốn thực hiện các dự án đầu tư từ nguồn bội chi ngân sách địa phương (nếu có) đảm bảo phù hợp với tiến độ thực hiện dự án, khả năng vay và giới hạn mức vay được giao.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây./.