Đưa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phát triển ngang tầm với các cơ sở nghiên cứu tiên tiến trong khu vực và thế giới

Chiều 13/8, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng dự Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội (KHXH) Việt Nam lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030.

'Bước chuyển mình' với kết quả đáng ghi nhận

Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam lần thứ 20, nhiệm kỳ 2025-2030 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, không chỉ đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ thực hiện nhiệm vụ chính trị nhiệm kỳ vừa qua, mà còn là dịp để Đảng bộ Viện xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trong nhiệm kỳ tới.

Nhiệm kỳ qua, với sự nỗ lực, cố gắng và quyết tâm cao, Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH đã từng bước vượt qua khó khăn, khắc phục các khuyết điểm và có những bước chuyển mình quan trọng với nhiều kết quả đáng ghi nhận. Cụ thể, phương thức lãnh đạo và hoạt động của tổ chức Đảng được đổi mới. Việc thực hiện nhiệm vụ chính trị đạt nhiều kết quả nổi bật, nhất là trong nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách. Chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học tăng mạnh.

Những thành tựu trên là minh chứng rõ nét cho tinh thần lao động sáng tạo, sự cống hiến của các thế hệ nhà khoa học, cán bộ, đảng viên của Viện, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển đất nước.

Thay mặt Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng ghi nhận nỗ lực và biểu dương những kết quả đạt được của Đảng ủy Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam trong nhiệm kỳ vừa qua.

Bên cạnh những ưu điểm, Báo cáo chính trị của Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH cũng thẳng thắn chỉ ra một số vấn đề còn tồn tại, hạn chế. Đó là: Công tác cán bộ những năm đầu nhiệm kỳ còn nhiều hạn chế; số lượng đề tài, nhiệm vụ khoa học cấp quốc gia giảm mạnh so với nhiệm kỳ trước; việc thực hiện một số chương trình, đề án lớn còn lúng túng, chưa đạt tiến độ đề ra; công tác kiểm tra, giám sát của một số tổ chức cơ sở đảng chưa chủ động; một số chỉ tiêu chưa đạt so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra.

Giữ vững 'ngọn lửa tiên phong' trong nghiên cứu

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam lần thứ 20, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới có nhiều chuyển biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường.

Trong nước, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) được Đảng và Nhà nước xác định là quốc sách hàng đầu, là động lực và nền tảng cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Theo đó, Bộ Chính trị đã ban hành "bộ tứ trụ cột" (Nghị quyết 57 về phát triển KHCN, ĐMST và CĐS, Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế, Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng pháp luật, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân); cùng với các nghị quyết sẽ ban hành về y tế, giáo dục, kinh tế nhà nước, đầu tư trực tiếp nước ngoài... sẽ tạo nền tảng và động lực quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước trong giai đoạn tới.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam có vị trí rất quan trọng, là tổ chức nghiên cứu khoa học xã hội cơ bản hàng đầu của quốc gia; cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước nhằm hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Để tiếp tục phát huy vai trò và sứ mệnh quan trọng của Viện, Phó Thủ tướng đề nghị trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Viện Hàn lâm tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, từng cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần đoàn kết, nhận thức sâu sắc, đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác xây dựng đảng và hệ thống chính trị gắn với nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ chuyên môn của Viện và từng đơn vị. Đồng thời, phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng nhằm xây dựng cơ quan, đơn vị, đoàn kết, vững mạnh cả về tư tưởng, chính trị, tổ chức, kiểm tra và dân vận, xem đây là nhiệm vụ then chốt, bảo đảm cho thắng lợi của sự nghiệp đổi mới.

Cùng với đó là thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình, diễn biến tư tưởng của đội ngũ cán bộ, đảng viên, người lao động để có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả những vấn đề nảy sinh; Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phòng chống tham nhũng, tiêu cực đối với các tổ chức Đảng và đảng viên, xem đây là nhiệm vụ thường xuyên, trọng yếu; tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, bảo đảm sự đồng thuận, kỷ cương và giữ vững kỷ luật trong Đảng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam.

Thứ hai, tiếp tục tập trung năng lực nghiên cứu khoa học xã hội phục vụ các chủ trương, chính sách lớn và mục tiêu phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong đó, đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định đường lối, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế -xã hội theo định hướng XHCN.

"Đây là một nhiệm vụ quan trọng của Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước kỳ vọng", Phó Thủ tướng nhấn mạnh và cho rằng cần ưu tiên các lĩnh vực nghiên cứu có tính đột phá, nâng cao năng lực tư vấn chính sách và dự báo chiến lược để gắn kết chặt chẽ hơn nữa nghiên cứu với nhu cầu thực tiễn của xã hội.

Bên cạnh đó, tập trung hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, mũi nhọn (think tank) có tầm cỡ khu vực và thế giới trên cơ sở tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy tổ chức theo hướng hiệu lực, hiệu quả.

Thứ ba, chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ khoa học đầu ngành, các nhà khoa học trẻ tài năng; tạo cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là các nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài; xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động, khuyến khích ĐMST.

Thứ tư, thúc đẩy chuyển đổi số và hợp tác quốc tế; chủ động tham gia vào mạng lưới nghiên cứu quốc tế, các chương trình khoa học xã hội lớn của thế giới. Tăng cường hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học hàng đầu thế giới, đặc biệt là thông qua các chương trình trao đổi nghiên cứu sinh và triển khai các công trình nghiên cứu chung; phát huy vai trò là cầu nối giữa nền khoa học xã hội trong nước và cộng đồng nghiên cứu quốc tế.

Thứ năm, tích cực tham gia đóng góp ý kiến vào văn kiện Đại hội XIV của Đảng, tham gia ý kiến vào các văn kiện và bầu đoàn đại biểu tham dự Đại hội Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất.

Ngay sau Đại hội, cấp ủy Viện cần khẩn trương tổ chức quán triệt và cụ thể hóa Nghị quyết thành chương trình hành động để triển khai thực hiện; đồng thời phân công, giao trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, đơn vị; kịp thời khen thưởng động viên, nhân rộng những mô hình hay, cách làm tốt, phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Với bề dầy 72 năm xây dựng và phát triển, cùng với sự nỗ lực không ngừng của các thế hệ cán bộ khoa học và sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, Viện Hàn lâm KHXH đã khẳng định vị thế của mình trong việc thúc đẩy nghiên cứu cơ bản về khoa học xã hội; cung cấp luận cứ hoạch định các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.

Với phương châm "Đoàn kết - Kỷ cương - Trách nhiệm - Sáng tạo - Bứt phá", Phó Thủ tướng tin tưởng Đại hội sẽ đề ra được các nhiệm vụ cụ thể và giải pháp bứt phá để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của toàn Đảng bộ nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Đồng thời, Phó Thủ tướng chúc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam tiếp tục giữ vững truyền thống, ngọn lửa tiên phong trong nghiên cứu, sớm trở thành một trung tâm nghiên cứu trọng điểm về khoa học xã hội và nhân văn ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới.

Thu Sa