Gắn kết chuyển đổi số và bản sắc quốc gia trong không gian hàng không hiện đại

Chuyển đổi số - kiến tạo tương lai hàng không Việt

Chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu của ngành hàng không toàn cầu, trong đó nổi bật là các xu hướng như số hóa toàn bộ chuỗi giá trị vận hành, ứng dụng AI và Big Data trong bảo trì dự báo, robot hóa hoạt động mặt đất, sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững và mở rộng mạng bay toàn cầu thông qua các liên minh và nền tảng kỹ thuật số.

Tại Việt Nam, Vietnam Airlines đã xác định rõ chiến lược chuyển đổi số với mục tiêu trở thành "hãng hàng không số hàng đầu khu vực vào năm 2025". Trên cơ sở ba trụ cột gồm công nghệ số, dữ liệu số và văn hóa số, hãng đã triển khai hàng loạt giải pháp công nghệ để hiện đại hóa quy trình vận hành, nâng cao hiệu quả và chất lượng phục vụ hành khách.

Hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft, Amazon Web Services và IBM, Vietnam Airlines đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hệ thống bảo trì dự báo – giúp phân tích dữ liệu trạng thái máy bay theo thời gian thực, dự đoán trục trặc kỹ thuật và tối ưu lịch bảo dưỡng. Kết quả là tăng độ an toàn, giảm chi phí khai thác và hạn chế thời gian máy bay phải nằm đất.

Trong lĩnh vực phục vụ hành khách, hãng đã phát triển ứng dụng di động tích hợp các chức năng đặt vé, làm thủ tục trực tuyến, theo dõi hành lý thời gian thực và trải nghiệm giải trí không dây trên chuyến bay. Chatbot thông minh hỗ trợ khách hàng 24/7, trong khi công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) và thực tế ảo (VR) đã được áp dụng trong đào tạo nhân sự và quảng bá sản phẩm du lịch.

Không chỉ dừng ở hãng hàng không, công tác chuyển đổi số còn lan rộng tới hệ thống sân bay do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) quản lý. Các sân bay lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất đã triển khai hệ thống camera AI đếm lưu lượng hành khách, cổng lên tàu bay tự động, thẻ lên máy bay QR code và hệ thống điều phối thông minh A-CDM, giúp giảm thời gian chờ đợi và tiết kiệm hàng triệu lít nhiên liệu mỗi năm.

Dù đạt được nhiều thành tựu, chuyển đổi số trong ngành hàng không cũng đối mặt không ít thách thức, như đảm bảo an ninh mạng, thiếu hụt nhân lực công nghệ cao, hay bài toán chi phí đầu tư công nghệ trong bối cảnh tài chính sau đại dịch còn hạn chế. Vietnam Airlines và các doanh nghiệp hàng không khác đang tích cực tìm giải pháp, bao gồm liên kết với các trường đại học, tăng cường đào tạo nội bộ và xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp.

Bản sắc quốc gia trên bầu trời thế giới

Không chỉ là phương tiện giao thông, hàng không còn là thiết chế văn hóa đối ngoại hiện đại, nơi bản sắc quốc gia được thể hiện mỗi ngày qua hình ảnh, âm thanh, ẩm thực và phong cách phục vụ. Trong vai trò đó, Vietnam Airlines đã trở thành "đại sứ thương hiệu quốc gia", góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới một cách sống động, thường nhật và đa giác quan.

Từ hình ảnh bông sen vàng trên thân máy bay, tà áo dài truyền thống của nữ tiếp viên, phong cách phục vụ thân thiện – mến khách, cho đến các món ăn như phở bò, nem cuốn trên chuyến bay – Vietnam Airlines đã tạo nên một "trải nghiệm Việt Nam trên không" cho hàng triệu hành khách quốc tế. Trên các đường bay dài, hãng thậm chí giới thiệu câu chuyện về các món ăn Việt, kết hợp chiếu phim và âm nhạc dân tộc để tăng cường yếu tố bản sắc trong hành trình bay.

Các đường bay quốc tế của Vietnam Airlines không chỉ kết nối các điểm đến, mà còn mở rộng "biên giới mềm" của đất nước. Mỗi chuyến bay đến châu Âu, Australia hay Đông Bắc Á là một lần hình ảnh Việt Nam tiếp cận gần hơn với công chúng sở tại – qua đó hỗ trợ phát triển du lịch, đầu tư, giao lưu văn hóa và ngoại giao nhân dân.

Vietnam Airlines cũng tích cực tham gia các sự kiện giao lưu văn hóa quốc tế, như Lễ hội Văn hóa Việt Nam tại Nhật Bản, Pháp; phối hợp với Bộ Ngoại giao tổ chức Tuần lễ văn hóa Việt tại nhiều nước. Những hoạt động này không chỉ giúp lan tỏa giá trị văn hóa Việt, mà còn tạo dựng hình ảnh quốc gia thân thiện, gần gũi và giàu bản sắc.

Trong chiến lược dài hạn, Vietnam Airlines định hướng tiếp tục phát triển thương hiệu gắn liền với bản sắc văn hóa Việt. Các chuyên gia văn hóa khuyến nghị nên khai thác nhiều hơn không gian dịch vụ hàng không để tích hợp các yếu tố đặc trưng như: nhạc nền truyền thống, hình ảnh danh lam thắng cảnh trong cabin, sản phẩm thủ công mỹ nghệ bày bán trên máy bay, hay thực đơn mang phong vị các vùng miền. Yếu tố con người cũng đóng vai trò quan trọng – đội ngũ tiếp viên, phi công, nhân viên mặt đất chính là những "đại sứ trực tiếp" tương tác với hành khách. Bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp đa văn hóa, hiểu biết văn hóa – lịch sử dân tộc sẽ giúp đội ngũ này thể hiện bản sắc Việt một cách tinh tế và hiệu quả.

Tuy vậy, để cân bằng giữa yếu tố văn hóa và yêu cầu thương mại là bài toán không đơn giản. Các hãng hàng không cần lựa chọn giải pháp sáng tạo để thể hiện bản sắc mà không làm tăng chi phí hay giảm hiệu quả kinh doanh. Ví dụ, giữ nguyên thiết kế áo dài nhưng sử dụng chất liệu nhẹ, co giãn phù hợp môi trường phục vụ; hay chọn loại nhạc truyền thống êm dịu, dễ tiếp nhận đối với khách quốc tế.

Cuối cùng, để thương hiệu Vietnam Airlines thực sự trở thành đại diện cho thương hiệu quốc gia Việt Nam, cần sự phối hợp giữa các bộ, ngành và doanh nghiệp. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao, Bộ Giao thông Vận tải… nên đồng hành cùng doanh nghiệp xây dựng chiến lược quảng bá văn hóa thông qua không gian hàng không – từ nội dung, thiết kế đến tài trợ chi phí. Đây là một nhiệm vụ lâu dài, cần đầu tư bài bản, nhưng là cánh cửa mở rộng ảnh hưởng văn hóa – kinh tế – ngoại giao của Việt Nam ra toàn cầu.

PT