Gấp rút hỗ trợ hộ kinh doanh triển khai hóa đơn điện tử

Bên cạnh đó, nhiều hộ kinh doanh chưa quen với việc sử dụng máy tính tiền để xuất hóa đơn điện tử hoặc không có thói quen lưu trữ hóa đơn đầu vào khi mua hàng. Điều này khiến họ gặp khó khăn trong việc cân đối giữa hóa đơn đầu ra và đầu vào - một yếu tố quan trọng trong quá trình nộp thuế chính xác.

Cần thêm lộ trình hướng dẫn và hỗ trợ hộ kinh doanh

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Chính phủ về việc hỗ trợ hộ kinh doanh triển khai hóa đơn điện tử, ông Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đại lý thuế TPHCM, hiện là Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa (thuộc Hiệp hội DN TPHCM), cho biết qua quá trình tiếp xúc với nhiều hộ kinh doanh, ông nhận thấy việc triển khai hóa đơn điện tử hiện vẫn còn gặp nhiều vướng mắc, đặc biệt với các hộ nhỏ lẻ. Trong đó, những vướng mắc chủ yếu đến từ hạn chế về công nghệ, năng lực quản trị, nghiệp vụ kế toán cũng như kỹ năng sử dụng phần mềm của các hộ kinh doanh.

Thêm vào đó, hiện nay, nhiều hộ kinh doanh còn lo ngại việc sử dụng sai hóa đơn sẽ bị chế tài nặng, cụ thể như việc kê khai hóa đơn đầu vào. Nhiều hộ kinh doanh không có hóa đơn bởi trước đây mua hàng từ các nguồn không có hóa đơn hoặc hàng hóa trôi nổi trên thị trường nên nay không thể chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ để kê khai đúng quy định.

Như vậy, theo ông Nghĩa, các hộ kinh doanh đang lo ngại vấn đề pháp lý với hàng hóa tồn kho trước đó. Trong khi đó, mô hình hộ kinh doanh từ lâu vốn vận hành chưa thực sự minh bạch, do đó rất cần một lộ trình triển khai rõ ràng, linh hoạt và phù hợp với thực tiễn, nhằm tạo điều kiện cho các hộ từng bước chuyển sang phương thức quản lý chặt chẽ hơn bằng hóa đơn điện tử.

Ông Nghĩa cũng đề xuất cơ quan thuế nên cân nhắc, điều chỉnh quy định về thời điểm xuất hóa đơn cho phù hợp với thực tiễn hoạt động của hộ kinh doanh. Theo ông, thay vì bắt buộc phải xuất hóa đơn ngay tại thời điểm thu tiền hoặc bán hàng, có thể cho phép hộ kinh doanh chốt và xuất hóa đơn trong vòng 3 ngày tiếp theo. Việc linh hoạt về thời điểm xuất hóa đơn không ảnh hưởng đến số thu ngân sách, nhưng sẽ giúp giảm áp lực cho hộ kinh doanh.

Ông Nghĩa cho rằng, quy định hiện hành xử phạt từ 3–5 triệu đồng đối với hành vi xuất hóa đơn sai thời điểm có thể khiến nhiều hộ e ngại, dẫn đến tâm lý né tránh việc sử dụng hóa đơn điện tử.

Vì vậy, đối với các hộ kinh doanh cá thể, thay vì siết chặt ngay, cần ưu tiên "giáo dục trước, chế tài sau" thông qua truyền thông, hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống hóa đơn điện tử đồng bộ, kết nối với dịch vụ vận chuyển và thanh toán, tạo nền tảng cho chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực hộ kinh doanh cá thể.

Điều cấp thiết hiện nay, theo ông Nghĩa, là cần có chính sách hỗ trợ cụ thể cho hộ kinh doanh. Nhà nước và các đơn vị đồng hành, có thể là công ty thuế, đại lý thuế hoặc cơ quan thuế nên cung cấp phần mềm hóa đơn miễn phí hoặc ưu đãi, hỗ trợ vay vốn để đầu tư công nghệ, giúp hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế thuận lợi và phát triển kinh doanh chính đáng.

Cơ quan thuế, đại lý thuế và các đơn vị phần mềm đang tích cực hỗ trợ hộ kinh doanh

Theo Chi cục Thuế khu vực II, hiện TPHCM có khoảng 200.000 hộ kinh doanh, trong đó 13.000 hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm thuộc 6 ngành nghề quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ. Những hộ này sẽ bắt buộc phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1/6/2025, thay vì tiếp tục áp dụng hình thức nộp thuế khoán như trước.

Lãnh đạo Chi cục Thuế khu vực II cho rằng, Nghị định 70/2025/NĐ-CP là bước tiến lớn trong việc hiện đại hóa ngành thuế, đặc biệt là với việc mở rộng áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đây sẽ là chìa khóa để quản lý thuế hiệu quả và tạo thuận lợi cho người nộp thuế.

Đồng thời, việc áp dụng hóa đơn điện tử sẽ giúp ngành thuế xác định chính xác doanh thu, từ đó tính đúng mức thuế phải nộp, góp phần bảo đảm nguồn thu ngân sách. Đây cũng là một phần trong lộ trình thực hiện Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, với mục tiêu xóa bỏ thuế khoán vào năm 2026.

Trước đó, vào cuối tháng 4/2025, Chi cục Thuế khu vực II (TPHCM) tổ chức hội nghị triển khai Nghị định 70/2025/NĐ-CP và ký kết thỏa thuận triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với các đơn vị để có thể triển khai, tuyên truyền đến từng hộ kinh doanh.

Hiện nay, các đội thuế trên địa bàn quận, huyện đang tăng cường tổ chức các buổi tập huấn, phối hợp với các doanh nghiệp cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử để triển khai gói hỗ trợ cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

Bà Đinh Thị Huyền, Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn Thuế Savitax, cho biết hiện nay đơn vị đang phối hợp với cơ quan thuế và các nhà cung cấp giải pháp kỹ thuật để tổ chức các buổi hướng dẫn “cầm tay chỉ việc” dành cho hộ kinh doanh. Nội dung hướng dẫn bao gồm toàn bộ quy trình, từ thao tác kê khai thuế đến cách sử dụng máy tính tiền và phần mềm hóa đơn điện tử.

Bên cạnh đó, Savitax cũng phối hợp tổ chức các buổi tư vấn trực tuyến và hội thảo chuyên đề với chủ đề: “Quy định về chế độ hóa đơn điện tử đối với hộ và cá nhân kinh doanh theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP”. Các chương trình này đã thu hút sự tham gia của hàng nghìn hộ kinh doanh, góp phần giúp họ nắm bắt quy định mới và áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả.

Tương tự, ông Đặng Vĩnh Hà, Giám Đốc Công ty TNHH hóa đơn điện tử M-invoice chi nhánh TPHCM cho biết, công ty đã chủ động phân bổ nguồn lực phối hợp cùng cơ quan thuế tại địa phương để thực hiện công tác tuyên truyền, giải đáp và tư vấn trực tiếp cho hộ kinh doanh một cách tận tình. Thời điểm đầu triển khai, nhiều hộ còn tâm lý e ngại do lo lắng về tính pháp lý và sự phức tạp trong thao tác. Tuy nhiên, sau khi được phổ biến chính sách, hướng dẫn cụ thể về pháp luật thuế và giải pháp xuất hóa đơn điện tử, các hộ kinh doanh đã dần hiểu, đồng thuận và chủ động tham gia triển khai.

Ông Đặng Vĩnh Hà cũng đề xuất Bộ Tài chính xem xét triển khai thử nghiệm chính sách hỗ trợ một phần chi phí cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử trong năm 2025. Đồng thời, ông nhấn mạnh cần đơn giản hóa các thủ tục hành chính để các hộ kinh doanh có thể dễ dàng tiếp cận và thụ hưởng các gói hỗ trợ.

Hiện nay, theo ghi nhận, các đại lý thuế và công ty tư vấn thuế trên địa bàn TP.HCM đang tích cực phối hợp với các đơn vị cung cấp giải pháp kỹ thuật để triển khai nhiều gói giải pháp trọn bộ về hóa đơn điện tử, dành riêng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Các gói giải pháp này bao gồm phần mềm hóa đơn, chữ ký số, phần mềm kế toán, phần mềm xử lý hóa đơn và các công cụ hỗ trợ khác, đáp ứng yêu cầu theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP.

Đáng chú ý, nhằm khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi, nhiều đơn vị cung cấp đang miễn phí phần mềm kế toán và phần mềm xử lý hóa đơn trong thời gian từ 6 tháng đến 1 năm, tùy theo từng gói dịch vụ cụ thể.

Đối với vấn đề hàng tồn kho, vốn là nỗi lo chung của nhiều hộ kinh doanh lâu năm, các đại lý tư vấn thuế đề xuất cơ quan thuế cần có lộ trình và giải pháp hài hòa với số hàng tồn kho hiện tại để hộ kinh doanh có thể yên tâm xuất hóa đơn khi bán hàng. Theo đó, các hộ kinh doanh có thể kê khai, phân loại hàng hóa đầu vào (nếu không có hóa đơn) để làm căn cứ tính. Đồng thời, các đại lý thuế cũng khuyến nghị các hộ kinh doanh cần lấy hóa đơn đầu vào khi mua hàng để cân đối với hóa đơn đầu ra.

Lê Anh