Giá vé máy bay cao, nhưng chưa 'vượt trần'

Cục Hàng không Việt Nam cho biết: Từ đầu năm 2024 đến nay, giá vé trung bình hạng phổ thông trên một số đường bay (giá đã bao gồm thuế, phí) của các hãng hàng không Việt Nam đều tăng so với cùng kỳ năm 2023, nhưng vẫn luôn bảo đảm nằm trong khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách theo quy định hiện hành.

Giá vé máy bay chưa 'vượt trần'

Với đường bay Hà Nội -TPHCM, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2,64 triệu đồng (tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023), Vietjet Air khoảng 1,74 triệu đồng (tăng 25%), Bamboo Airways khoảng 2 triệu đồng (tăng 11%) và Vietravel Airlines khoảng 1,5 triệu đồng (tăng 15%).

Như vậy, so với mức giá tối đa theo quy định (3,4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình này của các hãng hàng không Việt Nam chỉ ở mức từ 44,1-77,6%.

Với đường bay từ Hà Nội và TPHCM đi/đến Đà Nẵng, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 1,8 triệu đồng/đường bay (tăng từ 17-26%), Vietjet khoảng 1,3-1,5 triệu đồng/đường bay (tăng từ 32-38%), Bamboo Airways khoảng 1,3-1,6 triệu đồng/đường bay (tăng từ 13-29%) và Vietravel Airlines khoảng 1,1- 1,4 triệu đồng/đường bay (tăng từ 14-20%). So với mức giá tối đa theo quy định (2,89 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình này của các hãng chỉ ở mức từ 38,1-62,3%.

Ở đường bay từ Hà Nội - Phú Quốc, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2,7 triệu đồng (tăng 13,8%), Vietjet xấp xỉ 1,8 triệu đồng (tăng 49,6%). So với mức giá tối đa theo quy định (4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí) mức giá vé trung bình này của các hãng chỉ ở mức từ 45-68%.

Tương tự, đường bay từ Hà Nội-Nha Trang, mức giá vé trung bình của các hãng cũng chỉ bằng khoảng 42,6-60,8% so với mức tối đa theo quy định (3,4 triệu đồng, chưa bao gồm thuế, phí). Cụ thể, giá vé trung bình của Vietnam Airlines khoảng 2 triệu đồng (tăng 7%), Vietjet khoảng 1,55 triệu đồng (tăng 39%), Bamboo Airways khoảng 1,45 triệu đồng (tăng từ 3%).

Trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 vừa qua, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không tăng cao. Ngoài số hành khách đặt sớm có thể mua được vé máy bay ở dải giá thấp, số còn lại đặt muộn, sát ngày bay thì phải trả tiền mua cao hơn.

Cá biệt có thời điểm, đường bay sớm lấp đầy thì việc mua được vé sẽ khó khăn hơn và giá vé sẽ cao hơn (như thời điểm ngày 19/4, tỷ lệ đặt chỗ cho ngày 27/4 đều đạt hơn 90% trên các đường bay Hà Nội đi Huế, Quy Nhơn, Quảng Bình, Nha Trang, Tuy Hòa, Điện Biên; TPHCM đi Đà Lạt, Tuy Hòa, Phú Quốc, Điện Biên; Tỷ lệ đặt chỗ cho ngày 1/5 đều đạt hơn 90% trên các đường bay Huế, Phú Quốc, Điện Biên, Đồng Hới, Nha Trang đến Hà Nội và từ Pleiku, Phú Quốc, Tuy Hòa, Quy Nhơn, Hà Nội đến TPHCM).

Tương đương các hãng hàng không trong khu vực

So sánh giá vé máy bay nội địa Việt Nam và một số nước trên thế giới và khu vực Đông Nam Á cho thấy, mức giá vé máy bay trên một số đường bay trong khu vực Đông Nam Á đều tương đồng với giá vé của Vietnam Airlines.

"Nhìn chung, giá vé/km trên các chặng nội địa của Vietnam Airlines đang áp dụng ở mức tương đương với các hãng trong khu vực Đông Nam Á, thấp hơn đáng kể so với các hãng châu Âu và Bắc Mỹ", Cục Hàng không Việt Nam khẳng định.

Lý giải về những tác động khiến giá vé máy bay cao, Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, đây là xu hướng chung trên thế giới do chịu tác động bởi các nguyên nhân chính như giá nhiên liệu tăng cao; chênh lệch tỷ giá ngoại tệ; Việc triệu hồi động cơ của Nhà sản xuất Pratt&Whitney (PW) tác động đến việc giảm đội tàu bay khai thác trên thế giới, việc tiếp nhận các tàu bay mới và chi phí bảo dưỡng tàu bay dừng khai thác tăng; Giá thuê tàu bay tăng cao; tình hình cung cầu vận tải hàng không.

Chi phí tăng cao khiến giá vé máy bay tăng

Hiện nay, theo số liệu cập nhật của IATA, giá nhiên liệu Jet-A1 khu vực châu Á ngày 26/4 là 100,25 USD/thùng.

Theo tính toán, với biến động của giá Jet A1 và tỷ giá USD/VND, chi phí nhiên liệu tháng 4/2024 của các hãng hàng không tăng 56,55% so với tháng 12/2014 và tăng 74,27% so với tháng 9/2015. Điều này tác động làm tổng chi phí tăng 37,66% so với tháng 12/2014 và tăng 53,24% so với tháng 8/2015 (thời điểm ban hành quy định về khung giá vận chuyển trên chặng bay nội địa).

Tháng 4/2024, giá nhiên liệu bay Jet A1 khu vực châu Á là 100,25 USD/thùng, tương đương mức giá giai đoạn tháng 4/2023 (100,17 USD/thùng). Tuy nhiên, tỷ giá giai đoạn tháng 4/2024 (1 USD = 25.454 VND) biến động tăng 8% so với tháng 4/2023 (1 USD = 23.620 VND).

"Với tỷ trọng các chi phí có gốc ngoại tệ của các hãng hàng không chiếm khoảng 75% tổng chi phí, chỉ tính riêng biến động của tỷ giá đã khiến chi phí của các hãng hàng không tăng gần 6% so với cùng kỳ", Cục Hàng không Việt Nam thông tin.

Việc chênh lệch về tỷ giá ngoại tệ cũng khiến mỗi 1 USD giá nhiên liệu tăng sẽ làm chi phí chuyến bay trong quý I/2024 tăng thêm 56,7 USD/chuyến.

Đồng thời, tỷ giá VNĐ/USD trong quý tăng 1.300 đồng (khoảng 5,6%) so với năm 2019, khiến chi phí hoạt động vận tải hàng không phát sinh khoảng 823 tỷ đồng. Tỷ giá bình quân trong quý 2 tăng làm chi phí tăng mỗi chuyến bay 23 triệu đồng.

Cùng đó, do nhiều chi phí vận hành hoạt động của hãng hàng không (thuê tàu bay, giá điều hành bay quốc tế…) được thanh toán bằng ngoại tệ dẫn đến tăng chi phí cho hãng hàng không.

Ngoài ra, do nhà sản xuất Pratt&Whitney (PW) triệu hồi động cơ PW1100 để kiểm tra và sửa chữa chuyên sâu cũng làm giảm đội tàu bay khai thác. Đến ngày 2/5, tổng số tàu bay của các hãng hàng không VN là 199 chiếc, giảm 32 tàu bay so với năm 2023. Trong đó, số lượng tàu bay đang khai thác thực tế dao động từ 165-170 tàu bay, giảm khoảng 40-45 tàu bay so với bình quân tàu bay khai thác trong năm 2023.

Kế hoạch nhận tàu bay của các hãng hàng không trong năm 2024 cũng bị ảnh hưởng. Vietjet Air sẽ không nhận thêm tàu bay nào; Vietnam Airlines chỉ nhận thêm 2 tàu bay B787 vào tháng 6 và tháng 7/2024. Các hãng hàng không khác thông báo không tìm được tàu bay thuê theo kế hoạch. Chưa kể, giá thuê động cơ và phụ tùng tàu bay cũng tăng từ 10-13% so với thời điểm trước năm 2019.

Việc giảm cung vận tải nội địa do giảm tàu bay đã ảnh hưởng đến biến động về giá vé, đặc biệt trong thời điểm cầu vận chuyển hàng không tăng cao do nhu cầu đi lại của hành khách tăng vào các dịp lễ, Tết.

Kết quả, 3 tháng đầu năm 2024, sản lượng của các hãng hàng không Việt Nam đạt hơn 13 triệu khách, giảm 5% so cùng kỳ 2023. Trong đó, vận chuyển nội địa đạt hơn 8,5 triệu, giảm 18%; vận chuyển quốc tế đạt 4,5 triệu khách, tăng 35,5%.

Tăng cường bay đêm

Để hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác và đáp ứng nhu cầu di chuyển bằng đường hàng không của hành khách, từ đầu năm 2024, Cục Hàng không Việt Nam đã triển khai các giải pháp để tăng tần suất khai thác và tăng cường hoạt động bay vào các khung giờ đêm tại các cảng hàng không, sân bay đủ điều kiện.

Trong công tác điều phối giờ cất hạ cánh (slot), Cục đã ban hành các quyết định điều chỉnh, nâng tham số slot phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các hãng hàng không khai thác hiệu quả, tăng số lượng chuyến bay và tải cung ứng trên các đường bay.

Tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn, tham số slot đã được điều chỉnh tăng với cả khung giờ ban ngày và khung giờ ban đêm để chuẩn bị sẵn sàng trước khi bắt đầu giai đoạn cao điểm dịp nghỉ lễ 30/4-1/5/2024.

Cục Hàng không Việt Nam cũng chỉ đạo các cảng hàng không, đơn vị cung cấp dịch vụ hàng không đảm bảo nguồn nhân lực và phối hợp các hãng trong việc phục vụ các chuyến bay, đặc biệt là các chuyến bay vào các khung giờ đêm. Hỗ trợ, tạo điều kiện để các hãng duy trì, ổn định tối đa tỷ lệ, tần suất, đảm đầy đủ các điều kiện về an toàn và năng lực khai thác.

Trong bối cảnh lực lượng vận tải hàng không giảm, các hãng hàng không đã thực hiện các giải pháp để phấn đấu có nguồn cung không thấp hơn so 2023 như thay đổi giờ hạ cất cánh tại các cảng hàng không quốc tế để rút ngắn giờ đậu tàu lại; tiếp tục tăng cường khai thác các chuyến bay sau 22h.

Phan Trang