Giải đáp về thủ tục nhập hộ khẩu

Luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời câu hỏi của ông Quân như sau:

Điều kiện đăng ký, nhập hộ khẩu thường trú quy định tại khoản 1, Điều 13 và  điểm a, khoản 2, Điều 20 của Luật Cư trú số 81/2006/QH11 ngày 29/11/2006, được hướng dẫn tại điểm c, khoản 2, Điều 6 và điểm a, khoản 2, Điều 7 của Thông tư 52/2010/TT-BCA ngày 30/11/2010 của Bộ Công an như sau:

- Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ; nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống. Trẻ em khi đăng ký thường trú phải có giấy khai sinh.

- Công dân  được đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương nếu được  người có sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình và thuộc trường hợp  vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở với con.

Trường hợp con về ở với cha hoặc mẹ phải có giấy tờ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con: giấy khai sinh; quyết định công nhận việc nuôi con nuôi; quyết định việc nhận cha, mẹ, con; sổ hộ khẩu hoặc xác nhận của UBND cấp xã nơi cư trú.

Tại điểm i, khoản 2, Điều 6, Thông tư nêu trên quy định cá nhân được người có sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình khi đăng ký thường trú phải có ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chữ ký, ghi rõ họ, tên và ngày, tháng, năm vào phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu.

Có thể ủy quyền hoặc thay đổi chủ hộ

Theo khoản 1, Điều 107, Bộ luật Dân sự số 33/2005/QH11 ngày 27/6/2005 quy định chủ hộ là đại diện của hộ gia đình trong các giao dịch dân sự vì lợi ích chung của hộ. Cha, mẹ hoặc một thành viên khác đã thành niên có thể là chủ hộ. Chủ hộ có thể ủy quyền cho thành viên khác đã thành niên làm đại diện của hộ trong quan hệ dân sự.

Căn cứ khoản 1, Điều 25 Luật Cư trú  thì sổ hộ khẩu được cấp cho từng hộ gia đình. Mỗi hộ gia đình cử một người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ làm chủ hộ để thực hiện và hướng dẫn các thành viên trong hộ thực hiện quy định về đăng ký, quản lý cư trú. Trường hợp không có người từ đủ mười tám tuổi trở lên hoặc có người từ đủ 18 tuổi trở lên nhưng bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự thì được cử một người trong hộ làm chủ hộ.

Những người ở chung một chỗ ở hợp pháp và có quan hệ gia đình là ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con và anh, chị, em ruột, cháu ruột thì có thể được cấp chung một sổ hộ khẩu.

Tại khoản 1, Điều 29 Luật này quy định trường hợp có thay đổi chủ hộ thì hộ gia đình phải làm thủ tục thay đổi chủ hộ. Người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu; ý kiến của chủ hộ hoặc người khác trong gia đình về việc thay đổi chủ hộ.

Trường hợp bố mẹ ông Quân ra nước ngoài công tác, làm việc có thời hạn, không phải là trường hợp ra nước ngoài định cư, do đó họ không thuộc đối tượng phải xóa đăng ký thường trú tại Việt Nam, vì thế bố ông vẫn là chủ hộ gia đình có 3 thành viên trong sổ hộ khẩu đã được cấp.

Trong thời gian ở nước ngoài, bố mẹ ông Quân đã sinh thêm con. Nay mẹ ông Quân và người em về nước trước, bố ông Quân hiện đang ở nước ngoài về sau. Theo quy định tại điểm i, khoản 2, Điều 6 Thông tư 52/2010/TT-BCA thì việc nhập hộ khẩu, đăng ký thường trú cho em, ông phải có ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chữ ký, ghi rõ họ, tên và ngày, tháng, năm vào phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu, trong khi bố ông đang ở nước ngoài chưa về  nước, nên đã có vướng mắc về thủ tục.

Để thực hiện việc nhập hộ khẩu cho em ông Quân, theo các quy định về chủ hộ nêu trên, có thể lựa chọn một trong hai cách sau:

- Một là, bố ông đến cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài lập văn bản ủy quyền cho mẹ ông hoặc cho ông (nếu ông đã thành niên) đại diện chủ hộ

- Hai là, gia đình ông đến Cơ quan công an cấp huyện làm thủ tục thay đổi chủ hộ, cử mẹ ông, hoặc cử ông (nếu ông đã thành niên) làm chủ hộ mới thay bố.

Nếu bố ông đã hết thời hạn công tác, làm việc ở nước ngoài, không được gia hạn và đã thôi quốc tịch Việt Nam, nhập quốc tịch nước ngoài để định cư tại nước đó, thì phải xóa đăng ký thường trú theo quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 22, Luật Cư trú. Đại diện hộ gia đình có trách nhiệm đến cơ quan công an cấp huyện làm thủ tục xóa đăng ký thường trú cho bố ông và thay đổi chủ hộ mới.

Theo đó, người được chủ hộ ủy quyền, hoặc chủ hộ mới là người có quyền ghi ý kiến đồng ý, ký tên vào phiếu báo thay đổi nhân khẩu, hộ khẩu để hoàn thiện thủ tục nhập hộ khẩu cho người em theo quy định hiện hành.

Luật sư Trần Văn Toàn

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.