Giảm nghèo bền vững từ nền tảng an sinh vững chắc

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa khẳng định, kết quả xóa nghèo của Thủ đô là minh chứng sinh động cho quan điểm phát triển lấy con người làm trung tâm, không để ai bị bỏ lại phía sau. Từ hệ thống chính trị, chính quyền các cấp và của từng cán bộ làm công tác an sinh xã hội đã quyết liệt, rốt ráo và có cả những giây phút âm thầm đi đến từng ngõ xóm, lắng nghe từng hoàn cảnh, nâng đỡ từng phận người khó khăn.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, "không còn hộ nghèo" không đồng nghĩa với việc nhiệm vụ giảm nghèo đã khép lại. Ngược lại, đó chính là điểm khởi đầu cho một giai đoạn mới – giai đoạn của giảm nghèo bền vững, đa chiều, nhân văn và thích ứng với những thách thức ngày càng phức tạp của xã hội hiện đại.

Một dấu mốc quan trọng khác được Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nhắc đến là sự chuyển giao nhiệm vụ quản lý lĩnh vực giảm nghèo. Trước ngày 1/3/2025, công tác này thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, sau khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết số 18 của Trung ương, nhiệm vụ giảm nghèo được chuyển giao về Sở Nông nghiệp và Môi trường. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt tổ chức, mà còn đặt ra yêu cầu mới về tư duy, phương pháp và cách tiếp cận trong công tác giảm nghèo, đặc biệt trong mối liên hệ chặt chẽ giữa sinh kế nông thôn, môi trường sống và phát triển bền vững.

Hiện nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã tiếp nhận đội ngũ cán bộ chuyên trách để triển khai các nhiệm vụ mới. Theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, công tác giảm nghèo được thực hiện trực tiếp tại cấp xã, do Phòng Kinh tế phụ trách. Đây là cấp gần dân nhất, hiểu dân nhất, nhưng cũng là nơi đối diện trực tiếp với nhiều áp lực và thách thức trong quá trình rà soát, hỗ trợ và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân.

Thực tế cho thấy, trong suốt nhiều năm qua, Hà Nội luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho công tác giảm nghèo. Thành phố không chỉ thực hiện đầy đủ các chính sách của Trung ương, mà còn ban hành nhiều cơ chế, chính sách đặc thù với chuẩn nghèo riêng, cao hơn khoảng 30% so với chuẩn quốc gia. Điều đó thể hiện rõ quyết tâm chính trị và tầm nhìn nhân văn của Thủ đô trong việc nâng cao chất lượng sống của người dân, chứ không chỉ dừng lại ở việc "thoát nghèo" về mặt thu nhập.

Trong giai đoạn 2022-2025, hàng loạt Nghị quyết quan trọng của HĐND thành phố đã được triển khai đồng bộ, như Nghị quyết số 17/2021/NQ-HĐND, Nghị quyết số 09/2021/NQ-HĐND và Nghị quyết số 06/2023/NQ-HĐND. Các nghị quyết này tập trung hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo thông qua nhiều chính sách thiết thực: trợ cấp xã hội hằng tháng, cấp thẻ bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí, hỗ trợ nhà ở, đồng thời triển khai các dự án đa dạng hóa sinh kế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Nhờ những chính sách nhất quán và bền bỉ ấy, đời sống của người dân, đặc biệt là khu vực nông thôn Thủ đô, đã có những chuyển biến rõ rệt. Thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2024 đạt 74,3 triệu đồng/người, tăng 19,3 triệu đồng so với năm 2020 – một con số biết nói, phản ánh sự cải thiện thực chất trong đời sống kinh tế. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 95,25%, cho thấy mạng lưới an sinh ngày càng được mở rộng và củng cố. Đáng chú ý, 100% số hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó có tới 95% hộ được tiếp cận hệ thống nước sạch tập trung – một tiêu chí quan trọng gắn liền với sức khỏe cộng đồng và chất lượng sống bền vững.

Tuy nhiên, trước những biến động khó lường của kinh tế – xã hội, của biến đổi khí hậu và quá trình đô thị hóa nhanh chóng, công tác giảm nghèo trong giai đoạn tới cần được tiếp cận theo hướng toàn diện và dài hạn hơn. Theo ông Cao Đức Sơn, chuyên viên Viện Chiến lược, chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đã đề xuất nhiều định hướng quan trọng cho việc hoàn thiện chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030.

Theo đó, chuẩn nghèo mới cần bổ sung các tiêu chí về môi trường sống, việc làm bền vững, khả năng chống chịu rủi ro trước tác động của biến đổi khí hậu. Đồng thời, cần tiếp tục đa dạng hóa sinh kế cho người dân nông thôn, đẩy mạnh đào tạo nghề, thúc đẩy chuyển dịch lao động, khuyến khích khởi nghiệp và phát triển kinh tế số – những yếu tố then chốt giúp người dân không chỉ thoát nghèo, mà còn có khả năng tự vươn lên và thích ứng với nền kinh tế hiện đại.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Đình Hoa, giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn trực tiếp với đời sống của những đối tượng yếu thế trong xã hội, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, trách nhiệm và đầy tâm huyết của cả hệ thống chính trị. Vì vậy, các xã, phường cần khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo rà soát hộ nghèo, phân công rõ trách nhiệm cho từng phòng, ban và từng cán bộ phụ trách, bảo đảm công tác rà soát được thực hiện khách quan, chính xác, không bỏ sót đối tượng, cũng không để xảy ra trục lợi chính sách.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và địa phương, chủ động tham mưu UBND thành phố triển khai Kế hoạch giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2030 ngay sau khi Chính phủ ban hành chuẩn nghèo mới. Đây không chỉ là trách nhiệm quản lý nhà nước, mà còn là cam kết chính trị và đạo lý của Thủ đô đối với mỗi người dân.

Hành trình giảm nghèo của Hà Nội đã đi qua nhiều chặng đường gian khó và đạt được những thành quả đáng trân trọng. Nhưng phía trước vẫn còn đó những thách thức mới, đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo và hơn hết là một trái tim biết lắng nghe và thấu cảm. Bởi suy cho cùng, giảm nghèo không chỉ là câu chuyện của chính sách, mà là câu chuyện của tình người – nơi mỗi bước đi đều hướng về một mục tiêu chung: xây dựng một Thủ đô phát triển hài hòa, nhân văn và không ai bị bỏ lại phía sau.

Thiện Tâm

Bài viết có sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội