Hà Nội tăng tốc bỏ thuế khoán, mở lối cho hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Chuyển đổi số quản lý thuế: Kết quả rõ nét từ Đề án 06

Với mục tiêu chuyển đổi căn bản phương thức quản lý từ thủ công, truyền thống sang quản lý số dựa trên dữ liệu tập trung, Thuế TP Hà Nội đang dồn toàn lực triển khai giai đoạn nước rút nhằm xóa bỏ hoàn toàn phương pháp thuế khoán, đưa hộ kinh doanh (HKD) tiếp cận mô hình kê khai hiện đại, minh bạch từ ngày 1/1/2026.

Hà Nội được xác định là địa phương đi đầu cả nước trong công cuộc chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 của Chính phủ. Trên cơ sở đó, công tác quản lý thuế đối với HKD trong thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực nhờ sự chỉ đạo sát sao của UBND TP.Hà Nội và sự phối hợp đồng bộ của các cấp, ngành.

Cơ quan thuế đã chủ động tham mưu, triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số theo định hướng lấy người nộp thuế làm trung tâm, quản lý trên cơ sở dữ liệu và quản trị rủi ro. Đáng chú ý, việc rà soát, chuẩn hóa dữ liệu mã số thuế cá nhân đạt tỷ lệ đối chiếu trên 99,8% với dữ liệu của Bộ Công an, với tổng cộng 7,1 triệu mã số thuế đã được khớp đúng.

Nhờ nền tảng dữ liệu được làm sạch, công tác quản lý thuế đối với HKD có nhiều chuyển biến rõ rệt. Trong 10 tháng năm 2025, số thu từ khu vực HKD đạt 5.099 tỷ đồng, dự kiến cả năm đạt khoảng 6.000 tỷ đồng, tăng 45% so với năm 2024.

Một trong những điểm nhấn nổi bật là công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử. Sau khi định danh và làm sạch dữ liệu, cơ quan thuế đã đưa vào diện theo dõi, quản lý 154.708 tổ chức, doanh nghiệp, HKD và cá nhân kinh doanh có hoạt động thương mại điện tử.

Dự kiến trong năm 2025, tổng số nộp ngân sách từ lĩnh vực này đạt 36,3 nghìn tỷ đồng. Đáng chú ý, Hà Nội là địa phương duy nhất trên cả nước thiết lập được kho cơ sở dữ liệu riêng phục vụ quản lý hoạt động thương mại điện tử, tạo nền tảng cho việc giám sát, phân tích rủi ro và chống thất thu.

Song song đó, Đề án 420 về "Đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý thuế đối với HKD" được triển khai quyết liệt, qua đó bổ sung 69.782 HKD mới vào diện quản lý. Các biện pháp rà soát dữ liệu giao nhận hàng hóa COD, hóa đơn đầu vào, dòng tiền và dữ liệu thương mại điện tử đã giúp tăng thu hơn 1.237 tỷ đồng mỗi năm; riêng hoạt động thương mại điện tử đóng góp thêm 889,5 tỷ đồng.

Cùng với chuyển đổi số, công tác kiểm tra chuyên đề tại các lĩnh vực rủi ro cao như thẩm mỹ viện, spa, dịch vụ golf, kinh doanh vàng, kim cương, đá quý và đồng hồ xa xỉ được đẩy mạnh. Qua kiểm tra 798 hộ kinh doanh, số thu tăng thêm đạt 210 tỷ đồng.

Đặc biệt, sự phối hợp giữa cơ quan thuế và Công an TP.Hà Nội đã phát hiện, xử lý nhiều vụ trốn thuế nghiêm trọng trên môi trường số, trong đó có vụ việc liên quan đến Tiktoker Vũ Nam Phương gây thiệt hại ngân sách hơn 10 tỷ đồng và vụ Công ty TNHH MI Hà Nội che giấu gần 33 tỷ đồng doanh thu qua tài khoản cá nhân.

Tích cực triển khai cao điểm 60 ngày bỏ thuế khoán

Hiện Hà Nội đang bước vào giai đoạn quyết định của "60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với HKD", theo Kế hoạch 3352/QĐ-CT. Mục tiêu được xác định là xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán từ ngày 1/1/2026, giúp HKD thuần thục việc kê khai, tạo tiền đề phát triển lên doanh nghiệp.

Để đạt mục tiêu này, cơ quan thuế triển khai 7 nhóm giải pháp trọng tâm, tập trung hỗ trợ HKD tiếp cận thông tin, hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ, hướng tới trạng thái "biết – hiểu – đồng thuận – tự nguyện tuân thủ". Trong đó, việc tư vấn pháp lý, cung cấp phần mềm và giải pháp công nghệ miễn phí được xác định là nội dung then chốt.

Trong công tác hỗ trợ trực tiếp, 133 buổi tập huấn đã được tổ chức cho 22.800 lượt HKD. Đồng thời, 613 kênh Zalo hỗ trợ cộng đồng theo 3 cấp được xây dựng trên toàn địa bàn, tạo kênh trao đổi, hướng dẫn thường xuyên. Hiện đã có 5 ngân hàng và 10 nhà cung cấp giải pháp uy tín cam kết đồng hành, triển khai các chính sách miễn phí và ưu đãi cho HKD trong quá trình chuyển đổi.

Về chính sách, Bộ Tài chính đã báo cáo đề xuất điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân theo hướng phù hợp hơn với thực tiễn. Theo đó, ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế được nâng lên 500 triệu đồng/năm.

Đối với HKD có doanh thu từ 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng/năm, việc tính thuế sẽ căn cứ trên thu nhập thực tế (doanh thu trừ chi phí) với thuế suất 15%, tương tự mức thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ. Cách tiếp cận này nhằm bảo đảm thu thuế đúng bản chất thu nhập và khuyến khích HKD xác định chi phí thực tế.

Việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai được xác định là xu thế tất yếu trong nền kinh tế số, hướng tới xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại. Tuy nhiên, với đặc thù phần lớn HKD trên địa bàn Hà Nội có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, năng lực tiếp cận công nghệ còn hạn chế, vai trò hỗ trợ của Thành phố mang ý nghĩa quyết định.

Cơ quan thuế đã kiến nghị UBND TP.Hà Nội xem xét phê duyệt chủ trương hỗ trợ HKD trong quá trình chuyển đổi số và mô hình quản lý thuế giai đoạn 2026 – 2030, bố trí nguồn kinh phí từ ngân sách để triển khai các giải pháp AI, phần mềm hỗ trợ kê khai, đầu tư hạ tầng công nghệ và thiết lập môi trường hỗ trợ số.

TT