Hai bệnh nhân bị viêm màng não nguy kịch do vi khuẩn liên cầu lợn

Bệnh nhân thứ nhất ở Duy Tiên, Hà Nam (73 tuổi) đã giết mổ một con lợn bị ốm và nấu ăn. Sau một ngày, bệnh nhân xuất hiện đau đầu, buồn nôn, sốt cao và mê hoảng, được gia đình đưa vào bệnh viện. Bệnh nhân được chẩn đoán theo dõi nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng. Do diễn biến nặng nên bệnh nhân được chuyển lên Trung tâm Bệnh nhiệt đới.

Tại đây, bệnh nhân được cấp cứu, hồi sức tích cực, sử dụng kháng sinh liều cao. Với triệu chứng lâm sàng, biểu hiện suy đa tạng cùng kết quả chọc dịch não tủy cho thấy, protein tăng - 2,58g/l, cầu khuẩn gram dương xếp đôi, cấy máu ra liên cầu lợn Streptococcus suis. 

Đây là trường hợp điển hình của viêm màng não do liên cầu lợn sau khi có yếu tố dịch tễ tiếp xúc với lợn ốm chết (trong quá trình giết mổ lợn ốm) và ăn thịt lợn chứa vi khuẩn.

Bệnh nhân thứ hai 41 tuổi, ở Hưng Yên, bị viêm màng não mủ do liên cầu lợn sau 9 ngày ăn tiết canh ngan. 

Theo lời kể của người nhà, cách 9 ngày vào viện, bệnh nhân ăn tiết canh ngan mua ở chợ. Sau ăn một ngày, bệnh nhân xuất hiện sốt không rõ nhiệt độ kèm đau đầu, mệt nhiều. 

Bệnh nhân được đưa đến bệnh viện điều trị giảm đau. Khi xuất hiện đau đầu nhiều, vật vã, kích thích, bệnh nhân được đưa đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới. Kết quả cấy dịch não tủy phát hiện liên cầu lợn Streptococcus suis.

Theo PGS.TS. Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, liên cầu khuẩn lợn là bệnh lây truyền từ lợn sang người. Hầu hết các ca bệnh đều có liên quan đến giết mổ, ăn tiết canh hoặc các đồ ăn từ thịt lợn chưa nấu chín…

Một số nhà hàng hiện nay dùng tiết lợn pha vào tiết ngan, vịt, dê... để bán, vì vậy khi xét nghiệm có kết quả vi khuẩn liên cầu lợn Streptococcus suis sau khi ăn tiết canh ngan, vịt…

Ngoài ra, có một số trường hợp bệnh nhân không ăn tiết canh, không giết mổ lợn vẫn mắc bệnh do có thể ăn thịt lợn nhiễm bệnh, nhưng chế biến còn sống, tiếp xúc với lợn nhiễm bệnh thông qua các tổn thương, trầy xước trên da khi chế biến thực phẩm.

Người nhiễm bệnh liên cầu khuẩn lợn bao gồm 3 thể: Nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ hoặc kết hợp cả hai. Thời gian ủ bệnh của liên cầu khuẩn lợn trên người là từ vài tiếng đến 4 hoặc 5 ngày, tùy cơ địa mỗi người.

Khi nhiễm liên cầu lợn, người bệnh có biểu hiện sốt nóng, sốt lạnh, buồn nôn, nôn, có thể tiêu chảy... Các triệu chứng này khiến nhiều người lầm tưởng với các rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm thông thường. 

Trường hợp nặng, người bệnh có biểu hiện ù tai, điếc, cứng gáy, tri giác lơ mơ, mê hoảng, xuất hiện các ban hoại tử trên da do nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng, rối loạn đông máu, sốc nhiễm trùng và tử vong nhanh chóng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Mỗi năm, Trung tâm Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận và điều trị hàng chục ca nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não do liên cầu lợn nhập viện trong tình trạng nặng với tỉ lệ tử vong lên tới 20-30%. Nếu bệnh nhân được cứu sống, tỉ lệ di chứng cũng rất cao, phổ biến là điếc không hồi phục.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, vi khuẩn liên cầu lợn có thể bị tiêu diệt hoàn toàn khi thực phẩm được nấu chín kỹ. Hiện, bệnh này chưa có vaccine, vì vậy để phòng bệnh, người dân không nên giết mổ lợn ốm chết; nên đeo găng tay và phương tiện phòng hộ khi tiếp xúc với thịt lợn tái hoặc sống, rửa tay sạch sau khi chế biến thịt. 

Người dân cũng cần bỏ các thói quen ăn uống không lành mạnh như tiết canh (bao gồm cả tiết canh lợn và các loại tiết canh dê, ngan, vịt). Khi có các triệu chứng của bệnh, cần đến ngay các cơ sở y tế khám để phát hiện và điều trị kịp thời.

HM