Hải quan: Thúc đẩy hoàn thiện thể chế để phòng, chống ma túy hiệu quả hơn

Ma tuý được ngụy trang trong các lọ thuốc, thực phẩm chức năng

Với vai trò là thành viên của Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm, Tổng cục Hải quan luôn chú trọng chỉ đạo, tổ chức thực hiện có chất lượng công tác tham mưu Bộ Tài chính, Chính phủ xây dựng, hoàn thiện thể chế về PCMT.

Trong đó, có việc tham gia ý kiến xây dựng, sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về PCMT, điển hình như: Luật Phòng, chống ma túy năm 2021; Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy; Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chế độ báo cáo thống kê về PCMT…

Nhiều ý kiến đóng góp của cơ quan hải quan đã được cơ quan chủ trì xây dựng văn bản pháp luật ghi nhận, tiếp thu, đưa vào dự thảo, trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt, ban hành.

Điển hình như đối với Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, cơ quan hải quan đã phát huy tinh thần chủ động, trách nhiệm trong trao đổi, thảo luận, đề xuất điều chỉnh, bổ sung các nội dung liên quan đến quy định về nguyên tắc, phương thức phối hợp, cơ chế thông tin, báo cáo, phối hợp đấu tranh PCMT và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy giữa các lực lượng chuyên trách, bộ, ngành, cơ quan liên quan.

Bên cạnh đó, nhằm tháo gỡ những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn triển khai công tác phòng, chống tội phạm ma túy, cơ quan hải quan cũng tham gia ý kiến về việc bổ sung vào nghị định quy định liên quan đến việc phối hợp giữa lực lượng hải quan và công an khi thực hiện giao hàng có kiểm soát và giám định, chuyển giao vụ việc ma túy.

Thời gian tới đây, khi nghị định và các văn bản pháp luật nêu trên chính thức có hiệu lực, sẽ tạo cơ sở pháp lý căn bản, cần thiết để bảo đảm triển khai có hiệu quả, hiệu lực công tác PCMT đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và phù hợp với tình hình mới.

Bên cạnh đó, trên cơ sở bám sát quy định pháp luật về hải quan và về lĩnh vực PCMT, lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã ban hành và chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả quy trình nghiệp vụ và các kế hoạch tăng cường công tác PCMT của lực lượng hải quan.

Tổng cục Hải quan cũng đã ký kết nhiều quy chế phối hợp với lực lượng công an, biên phòng, cảnh sát biển trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm ma túy. Tại các tỉnh, thành phố, công tác phối hợp giữa lực lượng công an, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, hải quan được thực hiện tập trung ở 50 tỉnh, thành phố, chủ yếu trên tuyến biên giới đường bộ, đường biển, đường hàng không và một số địa phương trong nội địa.

Ngoài ra, hằng năm, đơn vị đầu mối toàn ngành trong lĩnh vực PCMT đều chủ trì, phối hợp với các đơn vị trong và ngoài lực lượng (theo hình thức kiểm tra nội bộ và kiểm tra liên ngành) thực hiện kiểm tra, đánh giá và hướng dẫn các đơn vị hải quan và doanh nghiệp thực hiện, chấp hành đúng, đầy đủ quy định pháp luật về PCMT; qua đó, đã kịp thời phát hiện, chỉ ra những sai phạm, hướng dẫn giải pháp khắc phục và xử lý sai phạm theo quy định.

Đứng trước bối cảnh vấn nạn ma túy và yêu cầu tăng cường PCMT đối với mỗi quốc gia, khu vực và toàn thế giới ngày càng trở nên cấp bách, ngành hải quan nhận thức rõ vai trò, sứ mệnh của ngành trong việc tiếp tục phát huy tinh thần tích cực, chủ động, đổi mới, sáng tạo để đấu tranh ngăn chặn, phát hiện và xử lý kịp thời, hiệu quả các vi phạm, tội phạm về ma túy, tiền chất trong địa bàn quản lý của cơ quan hải quan.

Theo bà Đoàn Thu Ngân, Trưởng Phòng Kiểm soát ma túy (Cục Điều tra chống buôn lậu), cần phải triển khai đồng bộ kết hợp nhiều nhóm giải pháp, trong đó giải pháp về hoàn thiện thể chế, quy trình, quy định nghiệp vụ hải quan về PCMT được xác định là một trong những giải pháp trọng tâm.

Từ ngày 1/1/2022, các văn bản quy phạm pháp luật và quy trình nghiệp vụ PCMT của ngành hải quan sẽ chính thức có hiệu lực, bao gồm: Luật Phòng, chống ma túy năm 2021; Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021; Quy trình sửa đổi Quy trình kiểm soát, bắt giữ, xử lý vụ việc mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy của lực lượng hải quan.

Theo đó, các đơn vị chuyên trách PCMT, đặc biệt là đơn vị tham mưu về công tác kiểm soát PCMT của ngành sẽ tập trung tham mưu lãnh đạo các cấp chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức triển khai có chất lượng các kế hoạch, chương trình phổ biến pháp luật, quy trình nghiệp vụ về PCMT đến 100% đơn vị hải quan trong toàn ngành, đặc biệt tập trung đối với các đơn vị, cá nhân chuyên trách PCMT.

Mục tiêu hướng đến là nâng cao nhận thức, kiến thức, ý thức chấp hành pháp luật và tổ chức triển khai có chất lượng các quy định pháp luật, quy trình nghiệp vụ về PCMT, qua đó nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát PCMT, tiền chất trong lĩnh vực hải quan.

Đặc biệt, tăng cường năng lực, trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp và bản lĩnh của lực lượng chuyên trách PCMT toàn ngành, đáp ứng yêu cầu mới bởi quy định pháp luật, quy trình nghiệp vụ chỉ thực sự có ý nghĩa, phát huy được vai trò, giá trị khi được tổ chức triển khai có hiệu quả, hiệu lực trong thực tiễn công tác thông qua vai trò lãnh đạo, điều hành và trực tiếp thực hiện của mỗi cá nhân.

Đồng thời, đẩy mạnh quan hệ hợp tác, phối hợp với bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế trong tham mưu, xây dựng chính sách, văn bản quy phạm pháp luật, quy chế, quy trình liên quan đến công tác PCMT; nâng cao chất lượng công tác tổng kết, đánh giá, dự báo về PCMT.

Hoàng Giang