Hoàn thiện thể chế là khâu đột phá của ngành Y tế giai đoạn 2021-2025

Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác y tế năm 2025, nhiệm kỳ 2021-2025; định hướng công tác nhiệm kỳ 2026-2030 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, giai đoạn 2021-2025 cả thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp và khó lường bởi đại dịch COVID-19.

Tuy nhiên, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ban, ngành, địa phương, đặc biệt là sự nỗ lực, cống hiến bền bỉ của đội ngũ cán bộ y tế cả nước, hoạt động của ngành Y tế đã dần đi vào ổn định và đạt được nhiều kết quả quan trọng trong giai đoạn 2021-2025.

Trong đó, nổi bật nhất là công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế là khâu đột phá. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đã có 5 Luật chủ chốt của ngành y tế đã được ban hành, gồm Luật Khám chữa bệnh năm 2023, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Dược 2024, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật BHYT 2024 và năm 2025 có Luật Phòng bệnh, Luật Dân số vừa được Quốc hội thông qua.

Đồng thời, hàng chục Nghị định, gần 200 Thông tư, nhiều kế hoạch, chiến lược phát triển của ngành y định hướng giai đoạn 2045, 2050 cũng được xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành, đã tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của ngành.

Những hạn chế ngành y cần khắc phục

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng nhìn nhận, ngành Y tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế và khó khăn, thách thức do cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, trên thực tiễn cần được khắc phục.

Đó là chỉ số sức khỏe cơ bản, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế còn chênh lệch giữa các vùng, miền. Y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, việc khám sàng lọc để phát hiện sớm bệnh tật cho người dân chưa được triển khai rộng rãi, chưa tạo được niềm tin cho người bệnh. 

Y tế dự phòng chưa được đầu tư thỏa đáng, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phòng, chống dịch, bệnh. Việc bảo vệ môi trường sống, rèn luyện nâng cao sức khỏe thường xuyên, bảo đảm an toàn thực phẩm, dinh dưỡng chưa được chú trọng đúng mức. Tiềm năng, thế mạnh của y học cổ truyền chưa được phát huy đầy đủ.

Mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc chưa thực sự vững chắc, tổng tỷ suất sinh đang có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế, mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn còn cao; chưa có giải pháp đồng bộ, toàn diện, hiệu quả để phát huy lợi thế thời kỳ "dân số vàng", thích ứng vơi già hóa dân số và dân số già.

Nhân lực y tế ở một số địa phương, y tế cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu cả về số lượng, trình độ, chất lượng; chưa có chế độ đãi ngộ đặc biệt tương xứng. Năng lực sản xuất, cung ứng thuốc, thiết bị y tế còn hạn chế, phụ thuộc nguồn nhập khẩu. 

Tình hình tệ nạn mại dâm và mua bán người, xâm hại trẻ em vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Cơ sở vật chất của các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật chưa đáp ứng nhu cầu.

Cơ chế chính sách chưa đủ mạnh để huy động các nguồn lực cho phát triển y tế, nhất là y tế tư nhân. Một số vụ việc vi phạm pháp luật, lạm dụng, trục lợi trong khám bệnh, chữa bệnh, dược, thực phẩm gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Thời gian tới, Bộ trưởng yêu cầu, với tinh thần đổi mới, trách nhiệm, hành động và phát triển, toàn ngành y phải quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 282/NQ-CP của Chính phủ.

Đồng thời, tiếp tục tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành; nâng cao năng lực khám chữa bệnh; sắp xếp bộ máy tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với mô hình chính quyền 3 cấp, bảo đảm liên kết, hỗ trợ kịp thời giữa các cấp chuyên môn của hệ thống y tế; đẩy mạnh chuyển đổi số; phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng cao…

Hiền Minh