Hợp tác nghiên cứu biển Việt – Nga: Hoàn thành tốt đẹp chuyến khảo sát chung lần thứ hai

Nhằm thúc đẩy hợp tác nghiên cứu khoa học biển giữa Việt Nam và Liên bang Nga, từ ngày 20/10 đến ngày 21/11/2025, tàu nghiên cứu Viện sĩ M.A. Lavrientiev thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga – Chi nhánh Viễn Đông (FEB RAS) đã phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) tổ chức và triển khai thành công chuyến khảo sát khoa học chung lần thứ hai trên thềm lục địa Việt Nam. 

Hoạt động nằm trong khuôn khổ Chương trình hợp tác nghiên cứu biển Việt Nam – Liên bang Nga, do Viện Các Khoa học Trái đất và Viện Hải dương học Thái Bình Dương mang tên Viện sĩ V.I. Il'ichev (POI FEB RAS) đồng chủ trì. 

Chuyến khảo sát lần này được xem là một dấu mốc quan trọng, thể hiện bước phát triển mới trong hợp tác nghiên cứu biển sâu giữa hai Viện Hàn lâm, góp phần tăng cường hiểu biết về địa chất, địa vật lý và tiềm năng tài nguyên của vùng thềm lục địa Việt Nam, đồng thời mở rộng cơ hội hợp tác trong lĩnh vực khoa học biển và biến đổi khí hậu. 

Các nội dung nghiên cứu tập trung vào việc khảo sát đặc điểm địa chất, địa vật lý, hải dương học khu vực thềm lục địa Việt Nam; thu thập mẫu trầm tích, nước biển và khí; đánh giá tiềm năng khoáng sản, khí tự nhiên; cũng như nghiên cứu ảnh hưởng của hoạt động kiến tạo và biến đổi khí hậu đối với hệ thống biển – đảo Việt Nam.

Tham gia chuyến khảo sát có hơn 30 nhà khoa học và kỹ thuật viên Việt Nam và Liên bang Nga. Phía Việt Nam bao gồm các đơn vị thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam như Viện Các Khoa học Trái đất, Viện Khoa học Công nghệ Năng lượng và Môi trường, Viện Hải dương học. Phía Nga có sự tham gia của Viện Hải dương học Thái Bình Dương (POI FEB RAS) cùng các viện và trung tâm nghiên cứu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga – Chi nhánh Viễn Đông.

Trong hơn một tháng làm việc liên tục trên biển, đoàn khảo sát đã hoàn thành hàng chục tuyến đo đạc địa vật lý, hải dương học với tổng chiều dài hàng nghìn kilômét, thu thập hàng trăm mẫu trầm tích, nước biển và địa hóa khí.

Kết quả ban đầu ghi nhận được nhiều dị thường địa hóa khí, các dấu hiệu trầm tích chứa methane và hydrocarbon nhẹ, cùng với dữ liệu địa vật lý và hải dương học có giá trị cao.

Những kết quả này sẽ góp phần bổ sung cơ sở dữ liệu về địa chất và tài nguyên của thềm lục địa Việt Nam, đồng thời nâng cao năng lực nghiên cứu biển sâu và hợp tác quốc tế của hai Viện Hàn lâm. Các mẫu vật và dữ liệu thu thập được sẽ được phân tích tại các phòng thí nghiệm chuyên sâu của Viện Các Khoa học Trái đất (IES VAST) và POI FEB RAS.

Ngày 21/11, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam phối hợp với FEB RAS tổ chức Hội thảo báo cáo kết quả sơ bộ chuyến khảo sát chung lần thứ hai tại Hà Nội. 

TS. Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Các Khoa học Trái đất nhấn mạnh đây là hoạt động khoa học có ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác khảo sát biển xa bờ giữa Viện Các Khoa học Trái đất và Viện Hải dương học Thái Bình Dương mang tên Viện sĩ V.I. Il'ichev thuộc FEB RAS.

Đặc biệt, đoàn khảo sát đã thu thập được số lượng mẫu trầm tích vùng biển sâu trên thềm lục địa Việt Nam với mật độ dày, bổ sung quan trọng cho nguồn dữ liệu thực địa vốn còn rất hạn chế tại khu vực này.

Đây là những mẫu vật có giá trị lớn về mặt khoa học, góp phần tăng cường hiểu biết về đặc điểm tự nhiên của thềm lục địa và hỗ trợ xây dựng các định hướng nghiên cứu dài hạn về biển và đại dương.

TS. Nguyễn Xuân Anh khẳng định, hợp tác quốc tế luôn là một trụ cột quan trọng. Việc duy trì các chuyến khảo sát chung, chia sẻ dữ liệu, trao đổi chuyên gia và phát triển các chương trình nghiên cứu song phương – đa phương sẽ tiếp tục là động lực lớn trong chiến lược hội nhập và phát triển của Viện Các Khoa học Trái đất.

Thu Giang