Huế tôn vinh những giá trị văn hóa đặc sắc của nghề làm bún Vân Cù

Tại Quyết định số 3979 ngày 10 tháng 12 năm 2024 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nghề thủ công truyền thống "Nghề làm Bún Vân Cù" được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Vân Cù là một làng nghề thủ công truyền thống làm bún có lịch sử hơn 400 năm, là địa phương duy nhất ở miền Trung tổ chức lễ tế vị tổ nghề là Bà bún vào ngày 22 tháng Giêng âm lịch. Với việc duy trì cùng những đóng góp quan trọng vào sự phát triển nghề và làng thủ công nghề truyền thống, năm 2014, làng nghề bún Vân Cù được công nhận là "làng nghề truyền thống" của tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế).

Bún Vân Cù thành phẩm ngày ngày được người dân trong làng và các đầu mối thu mua đưa đi giao khắp các chợ, quán ăn, nhà hàng trong tỉnh, góp phần tạo nên thương hiệu cho món "bún bò Huế" nức tiếng gần xa. Sợi bún Vân Cù màu trắng ngà, mùi thơm như hương gạo mới xay. Điều đặc biệt là không cần ăn kèm cao lương mỹ vị gì, nhiều khi chỉ cần một chén nước mắm chanh tỏi ớt cũng đủ làm thực khách nhớ mãi sợi bún ở ngôi làng ven phía sông Bồ…

Sở dĩ bún Vân Cù nổi tiếng là trong quá trình sản xuất, người làm bún không dùng bất cứ chất phụ gia nào trừ muối sống để ngâm, vo gạo, nuôi bột nhằm làm sạch các tạp chất, khử khuẩn, khử chua. Nhơ đó bún Vân Cù chỉ để được trong môi trường tự nhiên trong 24 giờ, được người tiêu dùng tin tưởng, lựa chọn.

Hiện mỗi ngày, làng Vân Cù sản xuất từ 25-28 tấn bún, trong đó, trung bình mỗi hộ sản xuất và tiêu thụ 2 tạ bún/ngày, hộ nhiều nhất lên đến 6-7 tạ/ngày. Những dịp lễ tết, sản lượng có thể tăng gấp đôi, thậm chí gấp 3, 4 lần.

Lễ đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề làm bún Vân Cù diễn ra trong 2 ngày (18 đến 19/02) tại thôn Vân Cù - Nam Thanh, xã Hương Toàn, thị xã Hương Trà, thành phố Huế nhằm quảng bá và tôn vinh những giá trị văn hóa đặc sắc của di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề làm bún Vân Cù. Qua đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm của các ngành, các cấp và nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc; góp phần tuyên truyền giới thiệu giá trị văn hóa Huế gắn với công tác quảng bá, xúc tiến về du lịch tại địa phương.

Trong khuôn khổ Lễ hội có nhiều hoạt động, chương trình chính diễn ra liên tục trong 02 ngày như: Lễ tế Bà Bún - nghi thức truyền thống được người dân địa phương nhằm tri ân, tưởng nhớ vị tổ làng nghề; Lễ đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; trưng bày, giới thiệu các sản phẩm OCOP, đặc sản địa phương; Lễ hội ẩm thực làng bún Vân Cù; chương trình văn nghệ tự hào di sản làng bún Vân Cù…

NA