Hướng dẫn lập báo cáo tài chính hợp nhất của đơn vị kế toán hành chính, sự nghiệp

Thông tư số 108/2025/TT-BTC quy định và hướng dẫn các nguyên tắc, phương pháp lập và trình bày báo cáo tài chính hợp nhất của đơn vị kế toán hành chính, sự nghiệp có đơn vị kế toán trực thuộc. Trong đó:

Báo cáo tài chính hợp nhất của bộ, ngành, địa phương theo quy định tại Thông tư này, không bao gồm số liệu hoạt động của Quỹ Bảo hiểm xã hội, Quỹ Bảo hiểm y tế, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.

Trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác với quy định tại Thông tư này thì việc lập báo cáo tài chính hợp nhất theo pháp luật chuyên ngành phải đảm bảo tuân thủ các yêu cầu, nguyên tắc, thời hạn, nơi nhận và trách nhiệm lập báo cáo theo quy định tại Thông tư này.

Việc xác định đơn vị kế toán cấp trên phải lập báo cáo tài chính hợp nhất căn cứ theo cơ cấu tổ chức bộ máy hiện tại của đơn vị, bao gồm cả trường hợp đơn vị kế toán trực thuộc là đơn vị dự toán cấp I (không phụ thuộc vào việc xác định đơn vị dự toán).

Thông tư nêu rõ quy định cụ thể về: Mục đích của việc lập báo cáo tài chính hợp nhất; đơn vị lập và phạm vi lập báo cáo tài chính hợp nhất; kỳ báo cáo tài chính hợp nhất; trách nhiệm của các đơn vị khi lập báo cáo tài chính hợp nhất; nguyên tắc và yêu cầu lập báo cáo tài chính hợp nhất; giao dịch nội bộ và việc điều chỉnh số liệu khi lập báo cáo tài chính hợp nhất; quy trình lập báo cáo tình hình tài chính họp nhất và báo cáo kết quả hoạt động hợp nhất; lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất; lập báo cáo về những thay đổi trong tài sản thuần hợp nhất; lập thuyết minh báo cáo tài chính hợp nhất; danh mục báo cáo tài chính hợp nhất; quy định về điều chỉnh số liệu trên báo cáo tài chính hợp nhất…

Đơn vị lập và phạm vi lập báo cáo tài chính hợp nhất

Tại cấp trung ương: Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan, tổ chức khác ở trung ương có các đơn vị kế toán trực thuộc trong cơ cấu tổ chức bộ máy (cơ quan thuộc cấp trung ương) phải lập báo cáo tài chính hợp nhất từ báo cáo tài chính/báo cáo tài chính hợp nhất của tất cả các đơn vị kế toán trực thuộc theo quy định tại Thông tư này.

Tại cấp tỉnh: Sở, cơ quan, đơn vị tương đương Sở và các đơn vị thuộc cấp tỉnh có các đơn vị kế toán trực thuộc trong cơ cấu tổ chức bộ máy (cơ quan thuộc cấp tỉnh) phải lập báo cáo tài chính hợp nhất từ báo cáo tài chính/báo cáo tài chính hợp nhất của tất cả các đơn vị kê toán trực, thuộc theo quy định tại Thông tư này.

Tại cấp xã: Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức công tác kế toán tập trung để làm nhiệm vụ kế toán cho các phòng chuyên môn và Trung tâm phục vụ hành chính công: Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã giao nhiệm vụ thực hiện công tác kế toán tập trung cho Văn phòng hoặc 01 phòng chuyên môn phù hợp thực hiện nhiệm vụ của đơn vị kế toán theo quy định của Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp. Cuối kỳ kế toán (ngày 31/12), đơn vị kế toán lập 01 bộ báo cáo tài chính bao gồm số liệu của các đơn vị thực hiện kế toán tập trung theo quy định của Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp; không phải lập báo cáo tài chính hợp nhất theo quy định tại Thông tư này. Các đơn vị khác thuộc cấp xã nếu có đơn vị kế toán trực thuộc thì phải lập báo cáo tài chính hợp nhất theo quy định tại Thông tư này.

Trường hợp các phòng chuyên môn, Trung tâm phục vụ hành chính công, đơn vị sự nghiệp công lập và đơn vị khác thuộc cấp xã được tổ chức thành các đơn vị kế toán độc lập (không phải là đơn vị chịu kiểm soát, đơn vị kiểm soát, đơn vị kinh tế) thì các đơn vị này phải lập báo cáo tài chính theo quy định của Chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp. Trường hợp các đơn vị trên có đơn vị kế toán trực thuộc thì phải lập báo cáo tài chính hợp nhất theo quy định tại Thông tư này.

Để có cơ sở loại bỏ giao dịch nội bộ giữa các đơn vị kế toán trong phạm vi lập báo cáo tài chính hợp nhất, đơn vị kinh tế phải cấp mã thanh toán cho các đơn vị kế toán trực thuộc (chỉ cấp một lần đầu).

Lập và thông báo danh sách các đơn vị thuộc phạm vi lập báo cáo tài chính hợp nhất:

Đơn vị kinh tế phải lập danh sách toàn bộ các đơn vị kế toán trực thuộc trong phạm vi lập báo cáo tài chính hợp nhất theo quy định của Thông tư này và thông báo đến tất cả các đơn vị có tên trong danh sách. Danh sách này phải thể hiện được mối quan hệ cấp trên, cấp dưới giữa các đơn vị, các đơn vị kiểm soát trực thuộc được giao nhiệm vụ lập báo cáo tài chính hợp nhất (nếu có); ngoài ra phải thông báo mã thanh toán trong nội bộ cho các đơn vị kế toán trực thuộc. Danh sách các đơn vị kế toán trực thuộc và mã thanh toán trong nội bộ được thông báo lần đầu (vào đầu năm) và khi có thay đổi cập nhật.

Trường hợp trong năm tài chính có phát sinh việc chia tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi loại hình hoặc hình thức sở hữu, giải thể, chấm dứt hoạt động hoặc điều chuyền đơn vị kế toán trực thuộc thì báo cáo tài chính hợp nhất của năm có phát sinh thay đổi được đơn vị kế toán cấp trên lập từ báo cáo tài chính/báo cáo tài chính hợp nhất của các đơn vị kế toán trực thuộc hiện có tại thời điểm lập báo cáo tài chính hợp nhất và thuyết minh về sự thay đổi so với kỳ báo cáo năm trước. Đồng thời, đơn vị kế toán cấp trên thông báo thay đổi này để các đơn vị kế toán trực thuộc có căn cứ thuyết minh chi tiết khi lập báo cáo tài chính/báo cáo tài chính hợp nhất.

Kỳ báo cáo tài chính hợp nhất

Báo cáo tài chính hợp nhất được lập cho kỳ kế toán năm kết thúc vào ngày 31 tháng 12 theo quy định của Luật Kế toán.

Báo cáo tài chính/báo cáo tài chính hợp nhất của các đơn vị kế toán trực thuộc được sử dụng lập báo cáo tài chính hợp nhất phải được lập cho cùng một kỳ báo cáo với báo cáo tài chính hợp nhất. Trường hợp đơn vị kế toán trực thuộc có ngày kết thúc kỳ kế toán năm khác ngày 31/12 thì đơn vị kế toán trực thuộc này phải lập và gửi các báo cáo cho đơn vị kế toán cấp trên để lập báo cáo tài chính hợp nhất theo quy định tại Thông tư này.

Báo cáo tài chính hợp nhất phải được lập kịp thời,đúngthời gian quy định, nội dung thông tin, số liệu phải được trình bày rõ ràng, dễ hiểu, phù hợp; thông tin, số liệu phải được phản ánh liên tục, số liệu của kỳ này phải kê tiếp số liệu của kỳ trước…

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2026, áp dụng cho việc lập báo cáo tài chính hợp nhất của đơn vị kế toán cấp trên từ năm tài chính 2025. Thông tư số 99/2018/TT-BTC ngày 01/11/2018 của Bộ Tài chính về hướng dẫn lập báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán nhà nước là đơn vị kế toán cấp trên hết hiệu lực kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành./.