Khắc phục tình trạng “quân xanh – quân đỏ” trong lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản

Theo đó, Thông tư này quy định chặt chẽ, chi tiết nguyên tắc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản là tuân thủ quy định của pháp luật, bảo đảm tính chính xác, độc lập, trung thực, công khai, minh bạch, công bằng, khách quan trong đấu giá tài sản.

Đặc biệt, tổ chức đấu giá tài sản tự chịu trách nhiệm về tính đầy đủ, chính xác của các thông tin trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn và phải chịu hậu quả bất lợi do kê khai không đầy đủ, không chính xác các thông tin được quy định.

Theo đó, Thông tư 02/TT-BTP yêu cầu phải thông báo công khai tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản. Đó là, sau khi có quyết định của người có thẩm quyền về đấu giá tài sản, người có tài sản thông báo công khai trên trang Thông tin điện tử của mình và Cổng Thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản về việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản với đầy đủ tiêu chí được quy định; người có tài sản đấu giá thông báo công khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản trong thời gian ít nhất 3 ngày làm việc trước ngày quyết định lựa chọn, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Về đánh giá, chấm điểm theo tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, Thông tư này quy định rõ, người có tài sản đấu giá tự đánh giá hoặc thành lập tổ đánh giá hoặc lựa chọn hình thức khác để đánh giá các tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản và chịu trách nhiệm về việc này. Tổ chức đấu giá tài sản được lựa chọn là tổ chức có tổng số điểm cao nhất được cộng lại, trường hợp có 2 tổ chức bằng điểm nhau thì người có tài sản đấu giá quyết định lựa chọn một trong hai tổ chức đấu giá tài sản đó.

Đối với việc hủy bỏ việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, Thông tư quy định rõ, trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, người có tài sản thông báo công khai kết quả lựa chọn trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản.

Sau khi có kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, mà người có tài sản đấu giá nhận được thông tin của cơ quan, tổ chức hoặc kết quả xác minh khẳng định tổ chức đấu giá tài sản được lựa chọn cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn thì thực hiện hủy bỏ kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá đó; nếu đã ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản và tổ chức đấu giá tài sản chưa nhận hồ sơ tham gia đấu giá của người đấu giá tài sản thì người có tài sản hủy bỏ kết quả đấu giá tài sản và đơn phương chấm dứt hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản của tổ chức đấu giá đó. Trường hợp đã ký hợp đồng dịch vụ đối với tổ chức đấu giá tài sản và đã nhận hồ sơ của người tham gia đấu giá thì xem xét lựa chọn, quyết định hủy bỏ kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản nếu hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản có thỏa thuận về vấn đề này hoặc nhờ Tòa án tuyên bố vô hiệu hợp đồng này.

Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định các trường hợp người có tài sản đấu giá từ chối đánh giá hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn của tổ chức đấu giá.

Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, bà Nguyễn Thị Mai, Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ pháp lý (Bộ Tư pháp) nhấn mạnh: Bộ Tư pháp đã ban hành thông tư này rất kịp thời nhằm khắc phục những bất cập trong công tác bán đấu giá tài sản hiện nay.

Theo đó, nếu người có tài sản bán đấu giá thực hiện đúng các quy định của thông tư này thì việc lựa chọn sẽ công khai, minh bạch, tìm được tổ chức đấu giá tài sản có uy tín và kinh nghiệm, chất lượng của cuộc đấu giá tài sản sẽ được bảo đảm. Đặc biệt, tránh được tình trạng "sân sau", có sự thông đồng giữa người có tài sản và tổ chức đấu giá tài sản. "Lựa chọn đúng tổ chức đấu giá là một trong những điểm mấu chốt bảo đảm sự thành công của cuộc đấu giá", bà Mai nêu rõ.

Luật sư Nguyễn Văn Tú (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, tình trạng bán đấu giá tài sản, nhất là tài sản Nhà nước và quyền sử dụng đất thời gian qua rất phức tạp với tình trạng "quân xanh-quân đỏ", "dìm giá", đe dọa người tham gia đấu giá, việc định giá tài sản, xác định giá khởi điểm của tài sản để đấu giá còn chưa hợp lý, chênh lệch quá lớn theo giá thị trường, thậm chí kết quả định giá tài sản của các tổ chức thẩm định giá đối với cùng một tài sản tại cùng thời điểm còn chênh lệch nhau nhiều, đặc biệt là giá đất… diễn ra phổ biến ở nhiều địa phương.

Vì thế, việc Bộ Tư pháp ban hành thông tư này góp phần chấn chỉnh lại hoạt động đấu giá tài sản, tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động đấu giá tài sản, tạo cơ sở cho người có tài sản lựa chọn tổ chức đấu giá một cách công khai, minh bạch, hạn chế "sân sau", tiêu cực trong hoạt động này.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh đấu giá trực tuyến để công khai, minh bạch, giảm chi phí. Điều này đã được luật hóa tại Luật Đấu giá tài sản 2016 và Nghị định số 62/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành.

Bộ Tư pháp cho biết, đến hết tháng 01/2022, cả nước có hơn có gần 600 tổ chức đấu giá và gần 1.200 đấu giá viên đang hành nghề tại các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Lê Sơn