Kiểm soát việc đăng tải thông tin về tình trạng khẩn cấp

Chiều 27/10, tiếp tục chương trình làm việc của kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp.

Trình bày tóm tắt Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý gồm 6 chương và 36 điều.

Về các biện pháp được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp (Chương III), trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo nghiên cứu, chỉnh lý Chương III quy định các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp tương ứng với 3 loại tình trạng khẩn cấp. 

Theo đó, để thống nhất các nội dung trong dự thảo Luật, chỉ quy định 3 loại tình trạng khẩn cấp gồm khi có thảm họa, về an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và về quốc phòng, tương ứng với các biện pháp áp dụng phù hợp (Điều 13, 14 và Điều 15 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý). Đồng thời, bổ sung Điều 12 quy định về nguyên tắc, thẩm quyền áp dụng biện pháp trong tình trạng khẩn cấp.

Để bảo đảm thống nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã rà soát, chỉnh lý các Điều 15, 16, 17, 18, 19 dự thảo Luật do Chính phủ trình; quy định cụ thể về cứu trợ, hỗ trợ và chính sách hỗ trợ tại Điều 19 và Điều 20; bổ sung Điều 22 quy định về đào tạo, huấn luyện, diễn tập về tình trạng khẩn cấp; quy định cụ thể về chế độ, chính sách đối với tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trong tình trạng khẩn cấp tại Điều 23 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý...

Nêu ý kiến thảo luận tại hội trường, các đại biểu Quốc hội đồng tình với việc Quốc hội xem xét thông qua Luật Tình trạng khẩn cấp nhằm ứng phó từ sớm từ xa, giảm thiểu những thiệt hại do tác động từ những tình huống trong tình trạng khẩn cấp.

Tuy nhiên, một số ý kiến cũng đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các quy định về kiểm soát việc đăng tải thông tin về tình trạng khẩn cấp; nền tảng dữ liệu quốc gia về tình trạng khẩn cấp...

Tại Khoản 8 Điều 13 dự thảo Luật “Kiểm soát việc đăng tải thông tin về tình trạng khẩn cấp trên các phương tiện thông tin đại chúng và không gian mạng” và Khoản 5 Điều 14 dự thảo Luật “Kiểm soát việc đăng tải thông tin về tình trạng khẩn cấp trên các phương tiện thông tin đại chúng và không gian mạng; kiểm duyệt các xuất bản phẩm; đình chỉ việc xuất bản và thu hồi các ấn phẩm, xuất bản phẩm có nội dung gây nguy hại cho an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội”. 

Nhất trí với quy định của dự thảo Luật để ngăn chặn các thông tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận hoặc lợi dụng tình trạng khẩn cấp nhằm trục lợi, song đại biểu Vũ Hồng Luyến (đoàn Hưng Yên) nhấn mạnh, việc kiểm soát này phải được thực hiện một cách công khai, minh bạch. 

Do đó, đại biểu Vũ Hồng Luyến đề nghị nghiên cứu, bổ sung thẩm quyền, thủ tục kiểm soát thông tin phải được quy định một cách rõ ràng, có giới hạn thời gian và phạm vi áp dụng, đồng thời quy định trách nhiệm của Nhà nước, các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong việc công bố thông tin kịp thời, thông suốt, chính xác để định hướng dư luận và tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) nhận định, dự thảo đã tiếp thu theo hướng tăng cường công khai, minh bạch, yêu cầu công bố tình trạng khẩn cấp trên phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết tại địa phương.

Tuy nhiên, cơ chế hiện nay mới là một chiều, từ cơ quan Nhà nước đến người dân, trong khi chưa có quy định về việc người dân, tổ chức, doanh nghiệp phản hồi, gửi thông tin từ vùng khẩn cấp trở lại chính quyền.

Đại biểu Mai cho rằng phản hồi của người dân là kênh giám sát trực tiếp, giúp phát hiện sớm hành vi lạm quyền, trục lợi trong tình trạng khẩn cấp. Do đó, cần bổ sung nghĩa vụ của chính quyền địa phương trong việc tiếp nhận, tổng hợp và công khai kết quả xử lý phản ánh, bảo đảm mọi thông tin được xem xét, giải quyết kịp thời, đúng quy định.

Ứng dụng công nghệ số trong quản lý và ứng phó khẩn cấp

Còn theo đại biểu Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội), dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp không chỉ hoàn thiện khung pháp lý cho công tác phòng ngừa, ứng phó, mà còn thể hiện tư duy đổi mới, tiếp cận công nghệ và tăng cường phối hợp liên ngành. 

Việc quy định cụ thể về cơ chế phối hợp và ứng dụng công nghệ số tại các điều khoản sẽ tạo cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự xã hội và tính mạng, tài sản của nhân dân trong bối cảnh mới.

Về ứng dụng công nghệ số trong quản lý và ứng phó khẩn cấp, dự thảo Luật đã tiếp cận xu thế của thời đại số, với các quy định cụ thể.

Tuy nhiên, đại biểu Tạ Đình Thi cho rằng, cần nghiên cứu và bổ sung thêm các quy định về nền tảng dữ liệu quốc gia về tình trạng khẩn cấp, bảo đảm kết nối liên thông từ Trung ương đến địa phương và tích hợp cảnh báo sớm, theo dõi diễn biến và điều phối các nguồn lực. 

Bên cạnh đó, đầu tư hệ thống thông tin liên lạc khẩn cấp có khả năng huy động trong điều kiện hạ tầng bị ảnh hưởng và tăng cường đào tạo, diễn tập ứng phó để nâng cao năng lực cho lực lượng nòng cốt và cộng đồng.

Thu Giang