Kỳ họp thứ 10: Quốc hội thông qua 51 luật, hoàn thành khối lượng lập pháp lớn

Chiều 11/12, ngay sau phiên bế mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh đã chủ trì họp báo công bố kết quả Kỳ họp thứ 10.

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV là kỳ họp thường lệ cuối cùng của nhiệm kỳ, diễn ra ngay sau thành công rất tốt đẹp của Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII để xem xét, quyết định nhiều vấn đề chiến lược, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với định hướng phát triển đất nước thời kỳ mới.

Sau 40 ngày làm việc liên tục, khẩn trương, nghiêm túc, với tinh thần khoa học, đổi mới, trách nhiệm cao, Kỳ họp thứ 10 đã thành công tốt đẹp, hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra. 

Quốc hội đã xem xét, thông qua 51 luật, 8 nghị quyết quy phạm pháp luật; tiến hành tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của các cơ quan trong bộ máy nhà nước; xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền; giám sát chuyên đề "việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành".

Đồng thời thảo luận, góp ý kiến về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; xem xét, quyết định các vấn đề về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án quan trọng quốc gia, điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia; xem xét các báo cáo về công tác tư pháp, phòng chống tham nhũng, phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn, thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, cùng một số nội dung quan trọng khác. 

Công tác lập pháp là điểm nhấn nổi bật nhất của kỳ họp. Chỉ riêng Kỳ họp thứ 10 đã chiếm 30% tổng số luật và nghị quyết quy phạm pháp luật được Quốc hội ban hành của cả nhiệm kỳ.

Trong lĩnh vực tư pháp, Quốc hội đã thông qua Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự. Việc tách Luật Tương trợ tư pháp 2007 thành các đạo luật độc lập nhằm tạo cơ sở pháp lý chuyên sâu, phù hợp đặc thù từng lĩnh vực, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập.

Về giáo dục – lĩnh vực then chốt để quốc gia bứt phá trong kỷ nguyên mới – Quốc hội đã thông qua các luật quan trọng gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học; Luật Giáo dục nghề nghiệp và Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Những quyết sách này mở đường cho đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục; thúc đẩy phân cấp, phân quyền, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế; xây dựng hệ thống giáo dục mở, hiện đại, gắn với yêu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao.

Lĩnh vực y tế cũng ghi dấu bước tiến mới khi Quốc hội thông qua Luật Dân số, Luật Phòng bệnh và Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Đáng chú ý, loạt luật về khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo như: Luật Chuyển đổi số; Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật Công nghệ cao; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao công nghệ được thông qua, tạo nền tảng pháp lý quan trọng cho việc phát triển các ngành công nghệ mới, tăng tốc chuyển đổi số, và đưa khoa học công nghệ trở thành động lực chủ yếu của tăng trưởng kinh tế - xã hội trong giai đoạn tiếp theo.

Các lĩnh vực kinh tế – đầu tư – kinh doanh cũng có thay đổi lớn. Quốc hội đã thông qua Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp hiện đại, cạnh tranh quốc tế; ban hành Luật Phục hồi, phá sản để hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục khó khăn, cải thiện môi trường đầu tư.

Nhiều đạo luật quan trọng khác cũng được thông qua như: Luật Thuế thu nhập cá nhân; Luật Quản lý thuế; Luật Thương mại điện tử; Luật Quy hoạch; Luật An ninh mạng; Luật Bảo vệ bí mật nhà nước; Luật Đầu tư; các luật sửa đổi lĩnh vực đất đai, quy hoạch, nợ công, phòng chống tham nhũng, khiếu nại – tố cáo… góp phần hoàn thiện thể chế phát triển bền vững.

Tháo gỡ điểm nghẽn thể chế cho các đô thị lớn

Một điểm đáng chú khác tại kỳ họp này, đó là Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng; Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô. 

Những cơ chế này giúp ba đô thị TPHCM, Hà Nội và Đà Nẵng có không gian thể chế linh hoạt, tăng quyền chủ động, huy động tối đa nguồn lực xã hội, đẩy nhanh tiến độ các dự án động lực.

Bên cạnh đó, Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư 3 chương trình mục tiêu quốc gia lớn, có tầm ảnh hưởng sâu rộng, hướng tới phát triển bao trùm và bền vững.

Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới – giảm nghèo bền vững – phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là chương trình tích hợp 3 chương trình hiện hành. Tổng vốn giai đoạn 2026–2030 khoảng 423.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương 100.000 tỷ đồng. 

Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển gồm 5 dự án và 17 tiểu dự án, nhằm xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh.

Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035 đặt mục tiêu tạo bước chuyển mạnh về chất lượng giáo dục từ mầm non đến đại học đến năm 2030 và 2035. 

Bên cạnh đó, Nghị quyết về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là một nội dung quan trọng được thông qua tại kỳ họp. Theo đó, Quốc hội điều chỉnh 10 nhóm nội dung, xác định những giải pháp tổng thể, toàn diện, đột phá, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng mới được ban hành, nhất là đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giáo dục và đào tạo, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, an ninh năng lượng.

Thông qua chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược

Đối với các dự án hạ tầng chiến lược, Quốc hội đã thông qua các nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình; Dự án đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy.

Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình sau khi quy hoạch sẽ đáp ứng khai thác các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới. Giai đoạn đến năm 2030, cảng đáp ứng công suất khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm; đến năm 2050, mở rộng đạt công suất 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm. Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư trong nước, không sử dụng vốn ngân sách nhà nước, với tổng mức đầu tư khoảng 196.378 tỷ đồng.

Đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy khi hoàn thành sẽ rút ngắn quãng đường vận tải hàng hóa và hành khách từ vùng kinh tế Bắc Trung Bộ tới Trung Lào, Đông Bắc Thái Lan, đồng thời kết nối trực tiếp với tuyến cao tốc Bắc - Nam phía đông, tạo động lực phát triển mạnh mẽ cho tỉnh Nghệ An và các tỉnh trong vùng kinh tế Bắc Trung Bộ. 

Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 23.950 tỷ đồng, dự kiến thực hiện trong giai đoạn 2025-2030, quy mô 4 làn xe trong giai đoạn 1, hoàn chỉnh 6 làn xe theo quy hoạch, sử dụng vốn đầu tư công.

Bên cạnh đó, trên cơ sở kết quả giám sát chuyên đề, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó, yêu cầu tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp đột phá.

Về công tác nhân sự, Quốc hội đã xem xét, thông qua Nghị quyết về bổ sung số lượng Phó Thủ tướng Chính phủ; Nghị quyết về bổ sung số lượng Phó Chủ tịch Quốc hội; xem xét, quyết định việc miễn nhiệm, phê chuẩn đề nghị về việc bổ nhiệm; bầu một số chức danh lãnh đạo cấp cao của Nhà nước; bổ sung số lượng Ủy viên Hội đồng bầu cử quốc gia. Công tác nhân sự được chuẩn bị kỹ lưỡng, tiến hành bài bản, bảo đảm dân chủ, đúng chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật và đạt được sự đồng thuận, thống nhất cao.

Thu Giang