Liên minh HTX cần phát huy tối đa vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể

Đây là yêu cầu của Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ nêu trong cuộc làm việc với Liên minh HTX tỉnh Bến Tre và các HTX, tổ hợp tác về tình hình phát triển kinh tế hợp tác trên địa bàn.

Thực trạng hoạt động và hạn chế của HTX

Liên minh HTX tỉnh Bến Tre cho biết đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 177 HTX hoạt động trong 6 lĩnh vực (công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây lắp điện, nông nghiệp - thủy sản, quỹ tín dụng nhân dân, thương mại - dịch vụ, kinh doanh tổng hợp, giao thông - vận tải, tài nguyên - môi trường).

Trong đó, có 80 HTX tham gia chuỗi giá trị nông sản chủ lực của tỉnh. Số HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp chiếm số lượng lớn trong tổng số HTX (71,68%)

Tổng số thành viên HTX là 45.658 người, với 2.932 lao động thường xuyên. Tổng doanh thu 9 tháng đầu năm 2022 ước đạt khoảng 110 tỷ đồng; thu nhập bình quân của thành viên đạt từ 5,5 - 6 triệu đồng/người/tháng.

Về tổ hợp tác (THT), đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 1.125 THT, với 21.010 thành viên. Trong đó có 895 THT thực hiện chuyển đổi và hoạt động theo Nghị định 77/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

Theo Liên minh HTX tỉnh Bến Tre, hoạt động của kinh tế hợp tác còn mộ số bất cập. Đó là nhận thức của một số thành viên còn chưa đầy đủ, thiếu tinh thần tự nguyện trong tham gia THT, HTX, nhất là tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị.

Một số DN trong tỉnh chưa đủ năng lực và điều kiện để giữ vai trò hạt nhân trong vận hành chuỗi giá trị. Các HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp chiếm số lượng lớn nhưng quy mô hoạt động còn nhỏ, vùng nguyên liệu để phục vụ sản xuất chưa ổn định, liên kết trong sản xuất chưa bền vững nên dễ tác động bởi thiên tai, dịch bệnh.

Một số HTX đã được củng cố về tổ chức nhưng chưa thật sự đổi mới nội dung, cách thức hoạt động; bộ máy quản lý, điều hành và các bộ phận chuyên môn nghiệp vụ chưa đáp ứng yêu cầu vận hành HTX theo hướng liên doanh, liên kết chuỗi giá trị.

Tại buổi làm việc, đại diện các THT, HTX đã chia sẻ những khó khăn gặp phải trong hoạt động. Nhiều HTX cần nhân sự trẻ tham gia điều hành nhưng mức lương cũng như kinh phí hỗ trợ chưa đủ sức giữ chân làm việc lâu dài. Các tổ chức đoàn thể cần vào cuộc cùng chính quyền hỗ trợ hình thành vùng trồng trọt để xây dựng thương hiệu, tạo uy tín để sản phẩm tiếp cận thị trường tiêu thụ. Ngành nông nghiệp có nhiều chương trình hỗ trợ hình thành vùng nguyên liệu cần gắn với đầu ra sản phẩm, không để nông dân tự tiêu thụ sản phẩm. Trong chuyển đổi số cần xác định rõ nông dân làm gì, HTX, THT làm gì, doanh nghiệp gắn với nông dân làm gì, cần cụ thể không nên chung chung…

Rà soát chính sách để hỗ trợ HTX hoạt động hiệu quả

Tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Nguyễn Minh Cảnh cho biết chủ trương của tỉnh là HTX thành lập phải gắn với doanh nghiệp để có đầu vào đầu ra. Tỉnh cũng đã có chủ trương rà soát lại hoạt động của các HTX, trường hợp không đủ điều kiện hoạt động thì tiến hành giải thể.

Liên minh HTX tỉnh cần hỗ trợ HTX điều chỉnh phương án sản xuất kinh doanh. Việc thanh tra, kiểm tra HTX nhằm mục đích hỗ trợ HTX nhận diện hạn chế để điều chỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Cảnh chỉ đạo các ngành hữu quan vào cuộc giải quyết những vấn đề bức xúc THT, HTX nêu ra. Trong đó có những vấn đề về liên quan đến chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể, chính sách về đất đai, về vấn đề chuyển đổi số (cần xác định rõ nông dân làm gì, HTX, THT làm gì, doanh nghiệp gắn với nông dân làm gì trong chuyển đổi số)…

Đại diện Sở NN&PTNT cam kết ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục đồng hành với THT, HTX và Liên minh HTX tỉnh trong củng cố và phát triển kinh tế hợp tác.

Đại diện Sở Công Thương cho rằng cần đẩy mạnh sự liên kết giữa doanh nghiệp với THT, HTX trong tiêu thụ sản phẩm. HTX cũng cần liên kết với nhà khoa học để quy hoạch vùng trồng, nắm rõ thời gian thu hoạch sản phẩm để thuận lợi trong khâu xúc tiến thương mại…

Phát huy tối đa vai trò nòng cốt của Liên minh HTX

Theo Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ, hiện Bến Tre còn nhiều lĩnh vực để phát triển THT, HTX. Thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh rất quan tâm và đã có cơ chế, chính sách, chủ trương phát triển kinh tế hợp tác. Hệ thống chính trị cũng đã tích cực vào cuộc. Điều đó đã đem lại kết quả tích cực trong phát triển loại hình kinh tế hợp tác.

Tuy nhiên, vẫn còn một số cấp ủy, chính quyền, người dân nhận thức chưa đầy đủ về THT, HTX. Chưa thấy được bản chất của HTX ngày nay là tăng cường sự tương thân, tương ái, tương trợ và phục vụ cộng đồng. Vì vậy, cần phải thống nhất nhận thức về kinh tế hợp tác và các quy định pháp luật có liên quan đến HTX.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Đức Thọ lưu ý Liên minh HTX tỉnh với chức năng, nhiệm vụ được giao, cần phát huy tối đa vai trò nòng cốt trong xây dựng và phát triển kinh tế tập thể, hình thành mạng lưới tư vấn, hỗ trợ để thúc đẩy HTX hoạt động ổn định, hiệu quả.

Liên minh HTX tỉnh cần làm tốt vai trò, chức năng của mình; mạnh dạn tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách có lợi cho THT, HTX trong khuôn khổ pháp luật. Tỉnh ủy cam kết lắng nghe để có chỉ đạo thúc đẩy phát triển HTX, THT.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh chủ động, tích cực phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho HTX và các thành viên HTX. Những sản phẩm OCOP được công nhận cần phải thương mại hóa, đồng thời Liên minh HTX tích cực tham mưu lãnh đạo để tổ chức các cuộc đối thoại định kỳ với THT, HTX…

THT, HTX cần tiếp tục đổi mới, có phương án sản xuất, tạo sự đoàn kết để từng thành viên góp công, góp sức đưa HTX hoạt động hiệu quả. Các HTX có thể liên kết tạo thêm sức mạnh để đầu tư máy móc, thiết bị, đàm phán với doanh nghiệp…

Với các sở, ngành, địa phương liên quan, ông Lê Đức Thọ đề nghị cần tích cực vào cuộc để hỗ trợ THT, HTX tháo gỡ khó khăn theo thẩm quyền.

Cần hỗ trợ HTX trong ứng dụng công nghệ, xây dựng tiêu chuẩn GAP, thương hiệu, nhãn hiệu, truy suất nguồn gốc để sản phẩm tiếp cận thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Tạo điều kiện cho HTX xúc tiến thương mại, tham gia hội chợ, triển lãm để quảng bá sản phẩm. Cần tạo thuận lợi, tháo gỡ vướng mắc để HTX có trụ sở làm việc.

Cùng với đó, các sở ngành, địa phương tăng cường phối hợp với Liên minh HTX tỉnh, qua đó tạo thêm nguồn lực, giải pháp để xây dựng, hoàn thiện các mô hình HTX điểm, tiêu biểu, hoạt động với quy mô lớn, liên kết hiệu quả với doanh nghiệp, góp phần tạo việc làm, sinh kế, nâng cao thu nhập, đời sống cho thành viên và người nông dân.

Nguyễn Phương