Mỹ - Triều xúc tiến hội nghị thượng đỉnh lần 2

Tuyên bố trên của Ngoại trưởng Mỹ được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều hy vọng về khả năng cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ giúp phá vỡ thế bế tắc hiện nay trong các cuộc đàm phán nhằm phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên.

Cùng ngày, hãng thông tấn Yonhap (Hàn Quốc) dẫn lời Chủ tịch đảng Dân chủ cầm quyền tại Hàn Quốc Lee Hae-chan cho biết, cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều sẽ được tổ chức vào trung tuần tháng 2 tới.

Ông Lee dự báo, nếu cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ hai diễn ra thì phải đạt được những tiến triển đáng kể và thực chất, chứ không phải đưa ra một tuyên bố trên nguyên tắc như lần trước.

Giới phân tích hàng đầu nhận định cuộc gặp gần đây nhất giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là bằng chứng xác nhận rằng cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai sắp diễn ra, đồng thời cho rằng đã đến lúc phải đưa ra một giải pháp cho vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Trong khi đó, theo các chuyên gia, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump chắc chắn sẽ phải đối mặt với các chỉ trích nếu cuộc gặp thượng đỉnh thứ hai chỉ kết thúc bằng một thỏa thuận mập mờ "hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn" như trong cuộc gặp lần thứ nhất hồi tháng 6/2018 ở Singapore.

Chuyên gia Scott Snyder tại Viện nghiên cứu Hàn Quốc thuộc Hội đồng Quan hệ đối ngoại (Mỹ), bày tỏ tin tưởng rằng cuộc gặp Mỹ-Triều lần hai "sẽ diễn ra trong tương lai gần, song chưa có đủ cơ sở để nói về kết quả cuộc gặp".

Tuy nhiên, ông cho rằng nếu cuộc gặp tới không mở đường cho một tiến trình hòa bình/phi hạt nhân hóa đáng kể thì sẽ bị đánh giá là thất bại và đây là điều mà cả ông Kim Jong-un và ông Donald Trump đều muốn tránh.

Bà Catherine Killough, chuyên gia về vấn đề hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên tại Quỹ Ploughshares, một tổ chức về hòa bình và an ninh có trụ sở tại Mỹ có quan điểm thận trọng hơn khi không kỳ vọng nhiều vào một thỏa thuận lớn trong "chính sách ngoại giao từ cấp cao xuống thấp và khá thất thường" mà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên áp dụng trong chưa đầy một năm qua.

Theo bà, kết quả có thể trong cuộc gặp tới sẽ chỉ là một sự bảo đảm mạnh mẽ hơn từ phía Triều Tiên về phi hạt nhân hóa và từ phía Mỹ về cải thiện hơn nữa quan hệ song phương.

Còn chuyên gia quốc phòng Harry Kazianis tại Trung tâm vì lợi ích quốc gia có trụ sở tại Washington nhận định, điều có thể sẽ tốt hơn cho hòa bình là 2 bên chính thức thừa nhận kết thúc Chiến tranh Triều Tiên, cuộc chiến vốn chỉ kết thúc với một thỏa thuận đình chiến thay vì một hiệp định hòa bình.

Vì tuyên bố kết thúc chiến tranh là một trong những điều đầu tiên mà Triều Tiên tìm kiếm để đổi lại cam kết phi hạt nhân hóa sau cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ nhất.

Nhà phân tích Tom Collina, Giám đốc chính sách tại Quỹ Ploughshares, dự báo tại cuộc gặp tới, phía Triều Tiên có thể sẽ đề xuất ngừng hoạt động sản xuất vũ khí hạt nhân tại cơ sở chính ở Yongbyon, điều mà ông Kim Jong-un từng nói với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trong cuộc gặp thượng đỉnh tháng 9/2018 là ông sẵn sàng thực hiện nếu Mỹ có các biện pháp nhượng bộ tương tự.

Và phía Mỹ cũng có thể tuyên bố kết thúc Chiến tranh Triều Tiên trong khi dỡ bỏ một số trừng phạt.

Ông Collina nhấn mạnh: "Cả 2 bên đều muốn bên kia đi trước. Câu trả lời đã rõ. Cả 2 cần nắm tay nhau và cùng đi. Thế giới đang ngày càng mất kiên nhẫn và đã đến lúc tỏ ra nghiêm túc và ghi điểm".

Việc Mỹ - Triều Tiên chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ hai đang thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, vì đây sẽ là cơ hội tốt và thức chất để giải quyết vấn đề phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên, nhằm xây dựng một nền hòa bình bền vững cho khu vực Đông Bắc Á cũng như cho châu Á và thế giới.

Tuyết Minh