Nắm chắc tình hình tội phạm ma túy từ sớm, từ xa, từ cơ sở

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm cho biết, ngày 16/4/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 93 về Kế hoạch thực hiện Kết luận số 132.

Không 'khoán trắng' cho lực lượng công an trong thực hiện nhiệm vụ phòng chống ma túy

Làm rõ thêm những nội dung cơ bản, những vấn đề mới, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh, Kết luận 132 của Bộ Chính trị và Kế hoạch thực hiện của Chính phủ xác định rõ hơn trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức, vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong công tác phòng, chống ma túy và kỷ luật, kỷ cương trong công tác này.

Theo đó, Bộ Chính trị chỉ đạo: Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá công tác phòng, chống, kiểm soát ma túy… Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành và vận động gia đình, người thân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về phòng, chống và kiểm soát ma túy. Đồng thời, Bộ Chính trị cũng nhấn mạnh: Phải xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức nếu tình hình ma túy diễn biến phức tạp tại cơ quan, đơn vị, địa phương, lĩnh vực được giao phụ trách, quản lý và phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm trong tổ chức thực hiện công tác phòng, chống kiểm soát ma túy tại các cơ quan, tổ chức từ Trung ương đến cơ sở.

Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải tạo chuyển biến, đổi mới mạnh mẽ trong tư duy, hành động, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý; xác định phòng, chống và kiểm soát ma tuý là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, không "khoán trắng" cho lực lượng công an.

Tổ chức tổng rà soát người nghiện ma túy

Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, xác định nhiệm vụ trọng tâm của công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới là phải tập trung các giải pháp giảm nguồn cầu về ma túy thực sự hiệu quả, Bộ Chính trị yêu cầu: (i) Tổ chức tổng rà soát người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy để đánh giá đúng thực trạng tình hình, có biện pháp quản lý chặt chẽ, không để người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy phạm tội, gây phức tạp về an ninh trật tự; (ii) tập trung đưa tối đa số người nghiện đủ điều kiện theo quy định pháp luật và số người nghiện có nguy cơ phạm tội, vi phạm pháp luật cao đi cai nghiện bắt buộc, triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn phát sinh người sử dụng ma túy và người nghiện ma túy mới; (iii) tiến hành tổng rà soát, đấu tranh triệt xóa các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy; (iv) đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện; xây dựng các cơ sở cai nghiện ma túy chất lượng cao; có cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng.

Đối với công tác cai nghiện ma túy, Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đến hết ngày 30/6/2025 tiếp tục bảo đảm toàn bộ kinh phí cho hoạt động của các cơ sở cai nghiện ma túy công lập từ ngân sách địa phương (bao gồm: Lương, phụ cấp cho cán bộ, viên chức, người lao động, chế độ cho học viên và các khoản chi khác theo quy định). Tiếp tục duy trì các chế độ, chính sách hỗ trợ của UBND và báo cáo HĐND tiếp tục duy trì các chế độ, chính sách hỗ trợ công tác cai nghiện ma túy theo thẩm quyền; triển khai các đề án, dự án đã có chủ trương đầu tư hoặc đang triển khai tại các cơ sở cai nghiện ma túy công lập đến khi hoàn thành quyết toán dự án; ưu tiên bố trí quỹ đất và kinh phí từ nguồn ngân sách địa phương phục vụ xây dựng, cải tạo, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các cơ sở cai nghiện ma túy công lập.

Các địa phương có cơ sở đa chức năng (cai nghiện ma túy; bảo trợ xã hội, chữa bệnh tâm thần…) chủ động phương án xử lý, quản lý đối với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị và con người (trừ các hạng mục liên quan đến lĩnh vực công tác cai nghiện ma tuý đã được bàn giao cho ngành công an thực hiện), bảo đảm hoạt động bình thường, liên tục và theo đúng quy định của pháp luật.

Chỉ đạo các trường chính trị, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, cơ sở giáo dục trên địa bàn phối hợp, hỗ trợ các cơ sở cai nghiện tổ chức dạy văn hoá, chính trị, pháp luật cho người tham gia cai nghiện.

Huy động các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức có liên quan trên địa bàn tham gia hoạt động hướng nghiệp, dạy nghề, tạo việc làm, chính sách tín dụng hỗ trợ cho người nghiện, người bị quản lý sau cai nghiện ma tuý có việc làm, thu nhập ổn định, phòng ngừa tái nghiện.

Trong Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, Quốc hội, Chính phủ đã dành hơn 80% nguồn lực của Chương trình cho các nhiệm vụ giảm cầu.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị Bộ Công an, Bộ Y tế, các bộ, ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao triển khai có hiệu quả, tận dụng tối đa nguồn lực của Chương trình để nâng cao hiệu quả công tác giảm cầu ma túy trong thời gian tới.

Kiên trì xây dựng văn hóa bài trừ ma túy trong toàn xã hội

Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, Bộ Chính trị nhấn mạnh: Trong công tác phòng, chống, kiểm soát ma túy phải lấy phòng ngừa là chính, lấy địa bàn cơ sở, khu dân cư làm trọng tâm để triển khai, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống ma túy và nâng cao ý thức toàn dân trong phòng, chống và kiểm soát ma túy, kiên trì xây dựng văn hóa bài trừ ma túy trong toàn xã hội.

Theo đó, các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương và địa phương phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy với nội dung, hình thức, biện pháp phù hợp từng nhóm đối tượng, tập trung vào các khu vực, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, các nhóm nguy cơ cao, nhất là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động tại các khu công nghiệp, chế xuất, khu vực triển khai các dự án quy mô lớn…; tiếp tục triển khai hiệu quả các phong trào toàn dân tham gia phòng, chống ma túy gắn với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và các phong trào thi đua yêu nước khác để huy động tối đa sức mạnh của toàn xã hội tham gia phòng, chống và kiểm soát ma túy.

Cụ thể hóa nhiệm vụ trên, Chính phủ yêu cầu: các bộ, ngành, địa phương phải đẩy mạnh tuyên truyền để từng người dân, từng gia đình, từng thôn xóm, tổ dân cư, khu phố lên án, không chấp nhận ma túy, không chứa chấp ma túy, phát hiện tố giác với cơ quan chức năng quản lý người nghiện, người sử dụng ma túy và bắt giữ, xử lý các đối tượng phạm tội về ma túy; từng bước đẩy lùi ma tuý ra khỏi đời sống xã hội. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo xây dựng phong trào "Toàn dân tham gia đấu tranh chống tội phạm ma túy" để người dân thông tin, tố giác người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, đối tượng mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép ma túy; xây dựng thôn, xóm, làng, bản, tổ dân phố, xã, phường không có người nghiện ma túy, người mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép ma túy.

Về công tác đấu tranh, Kết luận 132 và Kế hoạch của Chính phủ bổ sung, nhấn mạnh các nhiệm vụ: (1) nắm chắc tình hình tội phạm về ma túy từ sớm, từ xa, từ cơ sở, nhất là khu vực biên giới, cửa khẩu, trên biển, trên tuyến hàng không và trên không gian mạng; (2) đấu tranh, khám phá cả đường dây, bắt giữ đối tượng chủ mưu, cầm đầu; (3) triệt phá tận gốc các đường dây, tổ chức, băng nhóm, ổ nhóm, điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy; (4) kiểm soát chặt chẽ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị Bộ Công an, Bộ Công Thương khẩn trương triển khai thực hiện ngay các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch của Chính phủ về định danh và cập nhật xây dựng cơ sở dữ liệu về các chất ma tuý và tiền chất ma tuý thuộc lĩnh vực quản lý để quản lý chặt chẽ các loại hóa chất, tiền chất đảm bảo sau khi nhập khẩu vào Việt Nam phải được sử dụng đúng mục đích, phòng ngừa các hành vi lợi dụng để hoạt động phạm tội, vi phạm pháp luật (hoàn thành trong quý III/2025).

Tiếp tục giữ vững quan điểm 'Việt Nam không hợp pháp hóa các chất ma túy'

Bộ Chính trị yêu cầu: Chính phủ, các cơ quan liên quan và các địa phương quan tâm ưu tiên nguồn lực đầu tư, hỗ trợ kinh phí cho công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, nhất là ở cơ sở, các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm và lực lượng chuyên trách phòng, chống và kiểm soát ma túy.

Theo đó, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính tổng hợp nhu cầu kinh phí triển khai thực hiện nhiệm vụ phòng, chống ma túy của các bộ, ngành, địa phương báo cáo Chính phủ phê duyệt phân bổ để thực hiện; xây dựng các chính sách huy động các nguồn lực trong nước và quốc tế phục vụ công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý. Đồng thời, yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng Kế hoạch bố trí kinh phí từ ngân sách địa phương hỗ trợ công tác phòng, chống, kiểm soát, cai nghiện ma túy giai đoạn 2026 - 2030, trong đó có lộ trình cụ thể hằng năm, báo cáo HĐND phê duyệt để tổ chức thực hiện. Ưu tiên nguồn lực đầu tư, hỗ trợ kinh phí cho công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý, nhất là ở cơ sở, các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm và lực lượng phòng, chống và kiểm soát ma tuý; ưu tiên bố trí kinh phí để sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các cơ sở cai nghiện ma túy công lập, đáp ứng yêu cầu công tác cai nghiện ma túy tại các địa phương. Đẩy mạnh xã hội hóa và khuyến khích các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đóng góp và tham gia vào công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy.

Về hợp tác quốc tế trong phòng, chống ma túy, Kết luận 132 và Kế hoạch của Chính phủ tiếp tục yêu cầu tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là với các nước láng giềng trong đấu tranh chuyên án chung; đấu tranh, ngăn chặn tình trạng vận chuyển ma túy qua đường hàng không, trên tuyến đường biển; trao đổi, chia sẻ thông tin tội phạm về ma túy, truy bắt đối tượng truy nã về ma túy, tranh thủ sự hỗ trợ về tài chính, khoa học, kỹ thuật, công nghệ, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng phòng, chống ma túy và tiếp tục giữ vững quan điểm "Việt Nam không hợp pháp hóa các chất ma túy".

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị các bộ, ngành, UBND các địa phương căn cứ Kết luận số 132 của Bộ Chính trị và Kế hoạch thực hiện của Chính phủ và Kết luận chỉ đạo của đồng chí Thường trực Ban Bí thư tại Hội nghị hôm nay để tham mưu tổ chức thực hiện nghiêm túc; đồng thời, xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp với đặc điểm tình hình, trong đó phân công nhiệm vụ "rõ người, rõ việc, rõ kết quả, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm" và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy hiện nay.

Đức Tuân