Nâng cao khả năng tự bảo vệ cho trẻ em

Ngay những ngày đầu của năm mới Nhâm Dần, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung đã làm việc với các đơn vị trong lĩnh vực chăm sóc, bảo vệ trẻ em. Báo cáo với Bộ trưởng về vấn đề chăm sóc trẻ em, Cục trưởng Cục trẻ em Đặng Hoa Nam cho biết, qua các vụ trẻ em bị bạo hành, bị xâm hại thời gian qua, có thể thấy nổi lên một nguyên nhân là trẻ được giao cho những người chăm sóc không đủ điều kiện, mà cơ quan quản lý nhà nước không nắm được, không phát hiện được. Đơn cử như việc trẻ phải sống với người tình của bố hoặc mẹ sau khi gia đình tan vỡ, trẻ sống ở những cơ sở nuôi dưỡng chưa được cấp phép... Theo Cục trưởng Đặng Hoa Nam, vấn đề này cần rà soát lại, làm sao để đảm bảo những môi trường nuôi dưỡng trước hết là phải an toàn với trẻ.

Báo cáo về hoạt động của Tổng đài bảo vệ trẻ em 111, bà Nguyễn Thuận Hải, phụ trách Tổng đài cho biết, vấn nạn xâm hại và bạo lực trẻ em trong năm 2021 tăng cao hẳn so với năm 2020, với 625 ca Tổng đài phải can thiệp, xử lý.

Trong đó, trẻ bị bạo lực trong gia đình chiếm tỉ lệ nhiều nhất, tới 75%, tăng cao hơn rất nhiều, trong khi bạo lực học đường lại giảm hẳn, do trẻ không thể tới trường. Dự báo thời gian tới, khi trẻ được đi học lại, vấn đề bạo lực học đường có khả năng gia tăng nóng trở lại trở thành vấn đề cần quan tâm để ngăn chặn.

Bà Nguyễn Thuận Hải cũng chia sẻ về những khó khăn trong hoạt động của cơ quan này chính là đầu mối thông tin, can thiệp tại cơ sở. Hệ thống có cơ sở dữ liệu để kết nối tới cán bộ ngành LĐTB&XH, tới phó chủ tịch thường trực UBND cấp xã, số của công an, đoàn thanh niên, hội phụ nữ… "Nhưng hầu hết các trường hợp đều phải kết nối cùng lúc 4-5 đầu mối mới tính được hướng can thiệp, hỗ trợ trẻ. Khả năng làm việc của cán bộ tại cấp cơ sở còn hạn chế. Thông thường, kết nối với cán bộ phòng LĐTB&XH tại cơ sở vẫn là nhanh, hiệu quả nhất", bà Hải cho biết thêm.

Đưa ra giải pháp cho công tác bảo vệ trẻ em trong năm 2022, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, thứ nhất phải lấy công tác phòng ngừa làm chính, đặc biệt quan tâm tới việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở mọi lúc, mọi nơi, mọi đối tượng trong gia đình, trên thông tin đại chúng và cho chính các em. Thứ hai, phải tạo ra một môi trường lành mạnh, an toàn, thân thiện cho trẻ em thuận lợi để phát triển, nơi an toàn nhất nên là gia đình, nhà trường và các làng SOS.

Thứ ba, các biện pháp hỗ trợ can thiệp phải thực sự kịp thời khi có nguy cơ cao, phải tiến hành đồng thời các biện pháp kể từ khi xuất hiện nguy cơ. Cần thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời tất cả vụ việc xảy ra, không có vùng cấm, không có đối tượng bỏ qua, theo tinh thần "5 nhất": Phát hiện sớm nhất, điều tra nhanh nhất, xử lý kịp thời nhất, nghiêm minh nhất và hỗ trợ can thiệp tốt nhất.

Bộ trưởng cũng cho rằng: "Nếu như phát hiện sớm, can thiệp tốt sẽ không xảy ra những trường hợp xấu, hay những hậu quả không đáng có".

Bộ trưởng lấy dẫn chứng, vụ em bé 8 tuổi ở TPHCM bị bạo hành dẫn đến tử vong, nếu ông bố thật sự quan tâm đến con thì không thể xảy ra tình trạng con bị đánh, bị bạo hành đến chết; người xung quanh nghe tiếng em bé kêu khóc liên tục đã có thể báo Tổng đài 111 để ngăn chặn.

Về công tác phối hợp, Bộ trưởng giao Cục Trẻ em chủ trì rà soát về toàn bộ cơ sở pháp luật liên quan tới các vấn đề trẻ em, tham mưu cho Bộ, Chính phủ chỉnh sửa, bổ sung các quy phạm pháp luật. Ngoài ra, Cục Trẻ em cần hình thành báo cáo về tình hình xâm hại trẻ em để trình Bộ, báo cáo với Chính phủ, giao trách cho người đứng đầu địa phương, tăng tính hiệu quả, thống nhất trong phối hợp.

Cùng với đó, ông Đào Ngọc Dung cũng yêu cầu, trong năm 2022, phải thanh tra, kiểm tra toàn bộ các cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em, làng SOS, cơ sở tôn giáo nhận nuôi dưỡng trẻ em và các tổ chức trên địa bàn cả nước. Tinh thần chung là tự thanh tra, kiểm tra cơ sở và Thanh tra Bộ, sở sẽ kiểm tra lại kết quả, hình thành báo cáo chung để trình Chính phủ, xây dựng một nghị quyết liên quan tới vấn đề trẻ em.

Riêng công tác tuyên truyền, giáo dục, Bộ trưởng đề nghị cần thực hiện bài bản hơn, mới hơn và hài hòa hơn. Trong đó, lấy việc giáo dục quyền trẻ em cho các em làm tập trung, đồng thời cần phối hợp với Bộ GD&ĐT để có thể in số điện thoại của Tổng đài 111 lên bìa sách, đồ chơi, sữa uống… 

Thu Cúc