Nâng cao năng lực cạnh tranh DN song hành với sự phục hồi tăng trưởng

Đây là ý kiến của lãnh đạo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại diễn đàn "Giải pháp đột phá nâng cao năng lực cạnh tranh của DN phục hồi và phát triển bền vững" do VCCI phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức chiều ngày 19/8 tại Hà Nội.

Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch thường trực VCCI nhận xét: "Với các chỉ số kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, GDP tăng 7,72% trong quý II và các cân đối lớn được đảm bảo, hoạt động sản xuất kinh doanh đang nhanh chóng phục hồi. Điều này, đóng góp đáng kể vào nền kinh tế với sự chủ động, sáng tạo, vượt khó vươn lên của cộng đồng DN Việt Nam".

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch VCCI, khảo sát chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của VCCI cũng cho thấy sự khó khăn của cộng đồng DN.

Cụ thể, có tới 92% DN cả nước bị tác động tiêu cực bởi dịch COVID-19; trong đó, 94% là DN tư nhân trong nước và 86% DN có vốn đầu tư nước ngoài. Hầu hết các DN trong tất cả các lĩnh vực ngành nghề phải đương đầu với các vấn đề do dịch COVID-19 gây ra (60% DN khó tiếp cận khách hàng, 53% DN bị thiếu hụt nhân công, 52% DN bị mất cân đối dòng tiền và 52% DN bị đứt gãy chuỗi cung ứng).

Để ứng phó với khó khăn, hỗ trợ nền kinh tế, Chính phủ đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về một số chính sách, giải pháp trọng tâm hỗ trợ DN chủ động thích ứng, phục hồi nhanh và phát triển bền vững đến năm 2025 nhằm xây dựng DN Việt Nam mạnh cả về số lượng và chất lượng, trở thành lực lượng quan trọng đảm bảo tính tự chủ của nền kinh tế.

Về phía mình, mỗi doanh nhân, DN cần sẵn sàng đối mặt với những thách thức, chủ động nắm bắt, chắt chiu từng cơ hội đổi mới và sáng tạo, có phương án đón đầu xu hướng kinh doanh mới, xây dựng uy tín và thương hiệu của DN Việt Nam trên thị trường khu vực, quốc tế. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo đầu tư những lĩnh vực mới, hiện đại và dành sự quan tâm đặc biệt để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cấu trúc lao động nhằm thích ứng và đón đầu các xu hướng mới của thị trường.

Phát biểu ý kiến tại Hội thảo, nhà sử học Dương Trung Quốc, nguyên đại biểu Quốc hội cho rằng, các sự cố như FLC, Tân Hoàng Minh cho thấy có DN Việt dù lớn nhưng vẫn chưa coi trọng chữ tín, làm giàu nhưng không tin tưởng lẫn nhau, quan hệ với nhau vẫn theo kiểu ứng phó. Giữa Nhà nước với DN cũng vậy, sự tin cậy, hỗ trợ lẫn nhau là chưa nhiều.

"Từ xa xưa Việt Nam đã có văn hoá doanh nhân. Cụ Lương Văn Can từng nói về đạo làm giàu, doanh nhân làm giàu cho mình, cho xã hội, cho đất nước. Nhưng vấn đề xuyên suốt, cốt lõi phải là cái đạo, chúng ta cần học. Hơn nữa, điểm yếu cố hữu của DN Việt thiếu tính liên kết. Khi giữ nước thì tính đoàn kết, liên kết là điểm mạnh, nhưng khi làm kinh tế lại không được vận dụng thành công", ông Dương Trung Quốc chia sẻ dưới góc nhìn sử học.  

Trao đổi với các DN, bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch HĐQT Viện Thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam (VIOD); Phó Chủ tịch Hội đồng DN vì sự phát triển bền vững (VBCSD); Chuyên gia tư vấn Quản trị Công ty cao cấp – Deloitte Việt Nam cho rằng, trong hơn hai năm vừa qua, có rất nhiều DN đã ứng phó, đối phó và "sống sót" vượt qua tác động của đại dịch COVID-19. Một trong những yếu tố rất quan trọng giúp họ làm được điều này, đó chính là nền tảng văn hóa DN. Ở đó, các DN huy động được một nguồn lực rất to lớn.

Khi sở hữu hệ thống quản trị tốt, DN có thể có được nhiều lợi ích về mặt tài chính như: nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và khả năng tiếp cận thị trường vốn, giảm chi phí; nâng cao uy tín của công ty, hội đồng quản trị và ban điều hành và hướng tới mục đích cuối cùng là phát triển bền vững.

Một khung quản trị công ty tốt cần có ba trụ cột cơ bản, bao gồm: thiết kế hệ thống; xây dựng tổ chức để thực thi hệ thống và có nhân lực để thực hiện. Khi ba trụ cột được xây dựng một cách vững vàng, DN sẽ phát triển được bền vững, bất kể lãnh đạo DN là nam hay nữ, hay lĩnh vực, ngành nghề hoạt động của DN.

Đồng quan điểm, bà Trần Phương Trà, chuyên ngành quản trị chiến lược, Giám đốc chương trình thạc sĩ quản trị kinh doanh, Trường Kinh doanh IPAG (Paris, Pháp) đánh giá, những DN tìm ra "kim chỉ nam" trong việc làm thế nào tạo ra giá trị cho khách hàng, cho nhân viên và cho những nhà cung cấp sẽ tạo ra hiệu suất cao ngoại lệ hơn so với các DN khác. Trong bối cảnh vĩ mô hiện nay, nhu cầu của người tiêu dùng đang thay đổi rất nhanh.

"Tăng trưởng xanh là xu hướng và ngày một trở nên cần thiết hơn. Việt Nam cũng đưa ra chiến lược tăng trưởng xanh và chuyển đổi số là công cụ để phát triển nên các DN cần có khả năng đổi mới sáng tạo mạnh mẽ để đảm bảo khả năng thích ứng với sự biến đổi hiện tại", bà Trà nói.

Anh Minh