Nâng cao tiêu chí-Kiến tạo nông thôn thành miền quê đáng sống

Qua xây dựng nông thôn mới, diện mạo nông thôn và tình hình phát triển nông nghiệp của Hà Nội đã có sự chuyển mình mạnh mẽ, hướng đến là một nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, nông thôn mới không chỉ có đường bê tông, điện sáng, trường khang trang, trạm sạch, mà quan trọng hơn là một sức sống mới. Sức sống ấy nằm trong cách nghĩ, cách làm của người nông dân, của cộng đồng dân cư nông thôn hôm nay, dám đổi thay, dám làm giàu chính đáng. Sức sống ấy hiện diện trong cộng đồng biết chung tay, góp sức, dựng xây ngôi nhà chung là làng quê. Sức sống ấy tỏa ra từ bản sắc văn hóa, từ câu hò, câu ca được gìn giữ giữa nhịp sống hiện đại. Và sức sống ấy chính là niềm tin rằng nông thôn không chỉ lưu giữ ký ức, mà còn thắp sáng tương lai.

Chương trình xây dựng nông thôn mới không đơn thuần là chương trình phát triển hạ tầng nông thôn, mà hướng đến mục tiêu thay đổi toàn diện chất lượng sống nông thôn, làm cho nông thôn trở thành nơi đáng sống, đáng để quay về, đáng để tìm đến. Không gian nông thôn là nơi tích hợp đầy đủ các yếu tố về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, nơi mỗi chúng ta cảm nhận được cuộc sống yên bình, hạnh phúc, gắn kết với các giá trị văn hóa, tinh thần trao truyền qua bao thế hệ.

Sau hành trình 15 năm xây dựng nông thôn mới, nông thôn Thủ đô đã thực sự "thay da đổi thịt", đã thực sự chuyển mình từ cơ sở hạ tầng đến các mô hình phát triển kinh tế nông thôn ngày càng hiệu quả và đa dạng, phong phú. Nhờ vậy, đời sống của người dân nông thôn cũng đã được nâng cao.

Tại xã Xuân Mai, trong quá trình xây dựng nông thôn mới, với địa hình đa dạng, trình độ phát triển kinh tế, kết cấu hạ tầng không đồng đều giữa các vùng nên cùng với việc đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ xã cũng đã tập trung xây dựng các mô hình kinh tế nhằm nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Theo ông Nguyễn Trọng Đông, Giám đốc HTX nông nghiệp Nam Phương Tiến, xã Xuân Mai, dù là vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ nhưng xã cũng đã xây dựng được những mô hình kinh tế trọng điểm, hình thành 2 nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm gạo hữu cơ Japonica Nam Phương Tiến và bưởi Nam Phương Tiến. Thúc đẩy phát triển chuỗi liên kết gắn sản xuất với sơ chế, chế biến và tiêu thụ nông sản, tạo dựng và nâng cao một số chuỗi liên kết tiêu biểu trong lĩnh vực chăn nuôi, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản. Năm 2025, thu nhập bình quân đầu người của xã Xuân Mai ước đạt 85 triệu đồng/người/năm.

Trải qua 15 năm triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, bộ mặt vùng ngoại thành Hà Nội đã thay đổi rõ rệt với cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, đường làng ngõ xóm sạch đẹp đáp ứng nhu cầu sản xuất và phục vụ đời sống của người dân. Ông Lê Thanh Hoàn, Bí thư chi bộ thôn Xuân Mai chia sẻ: Với sự đồng thuận cao, nhân dân đã tự nguyện hiến đất làm đường, đóng góp kinh phí chỉnh trang đường làng ngõ xóm. Và đến nay, các tuyến ngõ của thôn Xuân Mai đã đạt chuẩn trên 3m thuận tiện cho các loại xe cơ giới đi lại, đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương.

Về ngoại thành Hà Nội hôm nay, không chỉ là những con đường nhựa rộng rãi, trải đầy hoa, trường lớp khang trang, học sinh cười nói rộn ràng sau giờ tan học, hay tinh thần phấn khởi của nhân dân tại các khu vui chơi, giải trí, thể thao ..., mà quan trọng hơn là tư duy phát triển cộng đồng, là chất lượng sống của người dân nông thôn ngày càng được nâng cao.

Ông Nguyễn Chí Viễn, Bí thư Đảng ủy xã Ứng Thiên cho rằng: Vai trò "chủ thể" của người nông dân trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô được khẳng định vững chắc, đồng thời qua đó khu vực nông thôn dần trở thành "miền quê đáng sống".

Với quyết tâm và cách làm sáng tạo, Thủ đô đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố ngay từ năm 2024, sớm hơn một năm so với kế hoạch. Theo đánh giá của Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, Hà Nội xác định xây dựng nông thôn mới là vì dân, do dân và cho dân. Vì vậy, mục tiêu xuyên suốt khi thực hiện Chương trình đều hướng tới đích cuối cùng là làm thế nào để nhân dân được sống trong sự ấm no, hạnh phúc, được vươn lên bằng chính đôi tay và được tiếp sức bởi những chính sách đúng đắn. 

Chính vì đó, không chỉ phát triển kinh tế, Hà Nội còn chăm lo toàn diện đời sống người dân. Tỷ lệ hộ nghèo giảm về 0% theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022–2025; thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 6 lần so với năm 2010; 97,46% lao động có việc làm thường xuyên; 95,25% người dân tham gia bảo hiểm y tế. Hạ tầng nông thôn đồng bộ, 100% trạm y tế xã có bác sĩ. Công tác đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và an ninh nông thôn được giữ vững.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, Thành phố sẽ triển khai mạnh mẽ các giải pháp về cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới tiên tiến, điển hình. Hà Nội sẽ có một nền nông nghiệp đô thị xanh - an toàn - thân thiện và bền vững; một nông thôn hiện đại và thịnh vượng của văn hóa Tràng An và văn hóa xứ Đoài, với một tầng lớp nông dân mới, những 'thanh nông tri điền' văn minh, nông dân của thời chuyển đổi số. Hướng tới mục tiêu xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn minh - Văn hiến - Hiện đại" để cùng đất nước bước vào "Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Thiện Tâm