Nâng hạng TTCK, bước tiến lớn trong chiến lược phát triển quốc gia

Đây là khẳng định của ông Johan Nyvene, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần (CTCP) chứng khoán TPHCM (HSC) tại Hội nghị Triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) năm 2024 do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì ngày 28/2.

Tín nhiệm quốc gia tăng cao

Ông Johan Nyvene, Chủ tịch HSC nhận định: TTCK Việt Nam đã hình thành và phát triển từng giai đoạn, cả về chất lẫn lượng qua gần một phần tư thế kỷ qua. TTCK Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả và dần trưởng thành lên, vượt qua được nhiều thử thách trong nước cũng như các biến động của các thị trường.

Việt Nam vẫn được xem là một thị trường cận biên (Frontier Market) bởi các tổ chức xếp hạng thị trường trên thế giới.

"Mặc dù vậy, đã có rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài xem TTCK Việt Nam như một thị trường mới nổi (Emerging Market)", ông Johan Nyvene cho hay.

Với những điểm sáng của Việt Nam thể hiện sự tăng trưởng kinh tế và môi trường chính trị xã hội ổn định, chỉ số tín nhiệm quốc gia của Việt Nam trong thời gian vừa qua được các tổ chức quốc tế đánh giá rất cao. Hiện nay, TTCK Việt Nam có các sở giao dịch là thành viên của Liên đoàn các Sở Giao dịch chứng khoán Thế giới (WFE). Khung pháp lý của TTCK Việt Nam cũng đã đạt những chuẩn mực pháp lý theo hướng các thị trường đã phát triển.

TTCK Việt Nam hiện vẫn đang được 2 tổ chức xếp hạng thị trường là MSCI (Morgan Stanley Capital International) và FTSE Russell (Financial Times Stock Exchange) xếp vào nhóm 3 - thị trường cận biên và đang trong danh sách nhóm chờ nâng hạng thị trường mới nổi.

Phối hợp nhanh hơn để khắc phục những yếu tố còn thiếu

Ông Johan Nyvene nêu các vấn đề mà TTCK Việt Nam còn cần đạt được để sớm nâng hạng thị trường.

Đó là, cần mở rộng không hạn chế tỉ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài vào các công ty Việt Nam. 

Điều chỉnh hoặc gỡ bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch, nhất là đối với các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch sẽ làm tăng sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, tổ chức nước ngoài và đương nhiên sẽ giúp cho việc nâng hạng thị trường Việt Nam gần với hiện thực hơn.

Cần phối hợp chặt chẽ và thống nhất giữa các định chế tài chính trung gian trong việc quản lý, hỗ trợ và điều tiết các tài khoản lưu ký, tài khoản đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, cùng với việc UBCKNN cùng các cơ quan chức năng khác quy định hóa, pháp lý hóa các phương án quản lý rủi ro đi kèm với sự giám sát chặt chẽ; cải thiện và tăng cường công bố thông tin bằng tiếng Anh từ các cơ quan chức năng và các công ty niêm yết cũng như các thành viên thị trường là rất cần thiết. Đây là nhóm công việc có thể triển khai sớm, với điều kiện phải truyền thông tốt cho các doanh nghiệp niêm yết để họ hiểu lợi ích của việc công bố thông tin bằng tiếng Anh và chủ động cập nhật thông tin.

Ngoài các điều kiện chính được nêu ra, MSCI và FTSE cũng vạch ra một số tiêu chí khác mà TTCK Việt Nam có thể cải thiện thêm.

Thứ nhất là tính thanh khoản. Tính thanh khoản của TTCK Việt Nam khá cao. Tuy nhiên mức thanh khoản dồi dào như vậy vẫn có thể cải thiện được như điều kiện có thể bán chứng khoán đang chờ về, hoặc khả năng có thể vay và cho vay chứng khoán.

Thứ hai là tính minh bạch và chuẩn mực quản trị doanh nghiệp. Các công ty niêm yết cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn minh bạch trong báo cáo tài chính và quản lý doanh nghiệp. Đây là một yếu tố cốt lõi trong quản trị doanh nghiệp. 

Thứ ba là sự phát triển của hạ tầng và các dịch vụ tài chính đi kèm.

Thứ tư là tăng cường đào tạo và tăng cường ý thức đầu tư, nhất là đối với các nhà đầu tư cá nhân. 

"Theo chúng tôi, mục tiêu nâng hạng từ TTCK Việt Nam nói chung sẽ thuận lợi, sẽ tăng tính hội nhập toàn cầu, nâng tầm thị trường Việt Nam và vị thế quốc gia.

"Với việc thị trường vốn được nâng hạng, các doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội hơn để tiếp cận với dòng vốn đầu tư. TTCK Việt Nam sẽ tăng tính hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và đón nhận dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư trên thế giới. Dòng vốn đầu tư nước ngoài thông qua các quỹ mở, các quỹ đầu tư chỉ số (ETF) tham chiếu theo các bộ chỉ số của MSCI và FTSE được kỳ vọng sẽ tìm đến thị trường chứng khoán Việt Nam với quy mô lớn. Bên cạnh đó, việc nâng hạng TTCK còn gắn với câu chuyện Việt Nam đang định hướng thành lập một Trung tâm tài chính quốc tế. Rõ ràng đây là một phần lớn trong chiến lược phát triển quốc gia của Việt Nam", Chủ tịch HSC nhận định.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT nêu một số giải pháp từ góc độ công nghệ để nâng cấp thị trường lên thị trường mới nổi, theo đó, tựu chung ở 3 chữ cái DGI.

D là Digital. Ở Thái Lan, Bộ Tài chính nắm rất chắc công ty nào đầu tư vào công ty nào, với một quan hệ sở hữu minh bạch như vậy sẽ phát triển rất nhiều điều. Việt Nam đã có dữ liệu với Đề án 06 có quá nhiều dữ liệu, do đó, cần làm sao để D của chúng ta minh bạch và có đẳng cấp như tất cả các nước.

G là Green. Thế giới bước vào giai đoạn không làm không được, không làm không xuất khẩu được, không làm kế toán carbon thì bị đánh thuế. Chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là cặp bài trùng. Nếu làm được chúng ta mới có vốn xanh, trái phiếu xanh, tài chính xanh và đó là nguồn khổng lồ để kinh tế chúng ta phát triển và cũng là để Việt Nam hòa nhập với thế giới.

Chữ cuối cùng là I (trí tuệ nhân tạo). Đó là tương lai, AI ảnh hưởng đến kinh tế, đến chứng khoán quá lớn. Nasdaq sử dụng AI để phát hiện gian lận từ năm 2016; Nhật dùng AI phát hiện các giao dịch bất thường trên Nikkei từ năm 2018; Thái Lan sử dụng AI để phát hiện sai sót và gian lận trong các báo cáo tài chính từ năm 2023. Chúng ta có thể bảo vệ tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân nhiều lần bằng cách chống gian lận.

"Việt Nam có tiềm năng về cả D, G, I, vấn đề là chúng ta có sử dụng tiềm năng công nghệ của đất nước cho phát triển nền kinh tế không. Với tư cách một công ty niêm yết, FPT hứa sẽ đem nỗ lực của mình cũng như công nghệ tốt nhất để phục vụ sự phát triển của TTCK, phát triển nền kinh tế và phục vụ các doanh nghiệp nói chung", ông Trương Gia Bình cam kết.

Anh Minh