Ngành ngân hàng năm 2025: Tăng tốc tín dụng gắn với kiểm soát rủi ro

 Khơi thông tín dụng, hạ lãi suất cho vay dù gặp không ít khó khăn

Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các ngân hàng thương mại để tăng tốc, bứt phá, thúc đẩy tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng khẳng định: Ngành ngân hàng sẽ tập trung tối đa vào việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ nền kinh tế đạt mức tăng trưởng 8% trở lên. Để thực hiện mục tiêu này, NHNN sẽ điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, khai thác các động lực tăng trưởng, đồng thời xử lý nợ xấu và đẩy mạnh chuyển đổi số.

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, năm 2025, NHNN định hướng tăng trưởng tín dụng ở mức 16% và sẽ điều chỉnh linh hoạt theo tình hình thực tế. Nếu lạm phát duy trì ở mức thấp, NHNN có thể tăng tín dụng để kích thích tăng trưởng. Ngược lại, nếu có dấu hiệu rủi ro, chính sách tín dụng sẽ được điều chỉnh để đảm bảo ổn định vĩ mô.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay: Một trong những ưu tiên của NHNN là thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN), vì đây là khu vực tạo ra nhiều việc làm và đóng góp lớn vào nền kinh tế. Bên cạnh đó, NHNN cũng sẽ khai thác mạnh mẽ tín dụng tiêu dùng, bởi khi tiêu dùng tăng thì doanh nghiệp sẽ có động lực sản xuất, từ đó kích thích tăng trưởng kinh tế.

Lãnh đạo NHNN phân tích: Từ tháng 1/2026, hàng hóa xuất khẩu vào nhiều thị trường quốc tế sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường khắt khe. Vì vậy, tín dụng xanh trở thành một yếu tố quan trọng, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. NHNN khuyến khích các ngân hàng thương mại đẩy mạnh cho vay các dự án thân thiện với môi trường, nhằm chuẩn bị tốt nhất cho doanh nghiệp khi xuất khẩu.

"Nếu không làm tốt điều này, không chỉ tăng trưởng xuất khẩu bị ảnh hưởng mà còn có nguy cơ gia tăng nợ xấu trong hệ thống ngân hàng", Thống đốc lưu ý.

Ngoài tín dụng xanh, người đứng đầu ngành ngân hàng cũng nhấn mạnh vai trò của tín dụng dành cho nhà ở xã hội (NOXH). Thực tế, nhu cầu NOXH rất lớn, nhưng nguồn vốn và thủ tục triển khai vẫn còn nhiều vướng mắc. Vì vậy, NHNN đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp chặt chẽ với các địa phương để đánh giá chính xác nhu cầu, từ đó có chính sách phù hợp. Ví dụ, có những người trẻ chỉ muốn thuê nhà thay vì mua, nên tín dụng cần được thiết kế linh hoạt để đáp ứng thực tế.

Bên cạnh đó, NHNN cũng đang tập trung xử lý nợ xấu và tái cơ cấu hệ thống ngân hàng. Bốn ngân hàng yếu kém đã được chuyển giao bắt buộc, tuy nhiên vẫn còn nhiều khoản nợ tồn đọng cần giải quyết. NHNN đã trình Chính phủ phương án cho vay đặc biệt để hỗ trợ các ngân hàng này cũng như về lâu dài mong muốn Chính phủ xem xét luật hóa Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu, giúp hệ thống ngân hàng có cơ sở pháp lý vững chắc hơn.

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, Thống đốc nhận định: Chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp ngành ngân hàng nâng cao hiệu quả hoạt động. Hiện nay, NHNN đang phối hợp với Bộ Công an để khai thác cơ sở dữ liệu dân cư, từ đó hỗ trợ các ngân hàng trong việc xác thực thông tin khách hàng. Đồng thời, NHNN cũng nghiên cứu xây dựng cơ chế sandbox (thử nghiệm có kiểm soát) để khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính.

Một vấn đề quan trọng khác là ổn định lãi suất và tỉ giá, Thống đốc cho biết: Các ngân hàng mong muốn duy trì mặt bằng lãi suất ổn định, song điều này sẽ gặp nhiều thách thức do chính sách thương mại của Hoa Kỳ và diễn biến phức tạp của thị trường tài chính quốc tế. Vì vậy, NHNN đang chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay, đồng thời tăng cường giám sát cung - cầu ngoại tệ để điều tiết tỷ giá hợp lý.

Tăng trưởng theo chính sách linh hoạt của Chính phủ, NHNN

Dưới góc độ ngân hàng thương mại, ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch NHTM Cổ phần Tiên Phong (TPBank) nhận định: Các mục tiêu tăng trưởng kinh tế cũng như tín dụng là những nhiệm vụ khó khăn, đầy thách thức.

Tuy nhiên, lãnh đạo TPBank cho rằng, nhìn vào thực tế thì có đủ cơ sở để đánh giá rằng mục tiêu đó có thể làm được và cũng chỉ có hoàn thành thì mới góp phần vào mục tiêu chung mà Thủ Tướng, Chính phủ là tăng trưởng GDP với ít nhất 8%.

Lãnh đạo TPBank phân tích: Nền kinh tế của Việt Nam đang bước vào một chu kỳ phát triển và hồi phục tương đối rõ nét. GDP đã tăng trưởng khoảng hơn 7% và đặc biệt là 3 trụ cột để giúp cho nền kinh tế hồi phục phát triển: xuất khẩu – đầu tư – tiêu dùng. Đây là một nền tảng vô cùng quan trọng. Điều đó có thể thấy rằng chỉ đạo của Thủ tướng, sự quyết liệt của các bộ ngành và chỉ có như vậy thì các doanh nghiệp mới có khả năng hấp thụ vốn. Bởi, nếu nền kinh tế không phát triển được thì dù có bất cứ những nỗ lực nào kể cả lãi suất cho vay rất thấp, các doanh nghiệp, người dân cũng không chắc chắn sử dụng nguồn vốn ngân hàng.

Đáng chú ý, trong thời gian quan, NHNN đã áp dụng cơ chế cấp hạng mức tín dụng cho các ngân hàng, trên cơ sở đánh giá xếp hạng, theo chương trình quốc tế CAMELS, tăng tính chủ động cho các ngân hàng. Năm 2024, dư nợ tín dụng của TPBank trong năm 2024 đạt khoảng 20,25% cao hơn trong tăng trưởng toàn ngành. Bởi vì đối với các ngân hàng xếp hạng loại A thì NHNN đã cho phép được tính toán mức hợp lý nhất. Các ngân hàng thương mại, trong đó có TPBank có chủ trương 3 giảm là: Giảm lãi suất cho vay (trong năm 2024, TPBank đã giảm khoảng 1.900 tỉ cho khoảng 92.000 khách hàng trên tổng dư nợ 183.000 tỉ để hỗ trợ nền kinh tế, hỗ trợ các doanh nghiệp); giảm thủ tục, áp dụng đơn giản hóa các thủ tục; giảm các quy trình nội bộ chưa phù hợp và áp dụng công nghệ sử dụng dữ liệu lớn để ngân hàng ứng dụng có thể đánh giá...

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Nhà sáng lập, Phó Chủ tịch Thường trực HDBank thông tin, vừa qua đoàn công tác HDBank cùng các đối tác đã gặp Tổng thống Donald Trump, khẳng định quan hệ đối tác chiến lược Việt - Mỹ. Hiện HDBank và các đối tác đang phối hợp thực hiện các hợp đồng 48 tỷ USD với các tập đoàn lớn của Mỹ và đang thương lượng tăng lên 64 tỷ USD, tạo ra 500.000 việc làm cho người Mỹ.

Góp phần thúc đẩy Chương trình Chuyển đối số Quốc gia, lãnh đạo HDBank cho biết đã thành lập và hỗ trợ hoạt động của quỹ đầu tư AI và Blockchain nhằm xây dựng các sản phẩm công nghệ "Make-in-Vietnam"; sẵn sàng nguồn vốn tài trợ cho các doanh nghiệp, ưu tiên lĩnh vực bán dẫn, công nghệ cao.

Lãnh đạo HDBank kiến nghị Chính phủ thúc đẩy phát triển thị trường vốn, giảm áp lực lên tín dụng ngân hàng, hỗ trợ tăng trưởng dài hạn. Đồng thời, kiến nghị NHNN giữ ổn định lãi suất, hỗ trợ tín dụng nhà ở xã hội, phát triển tín dụng số hóa và điều hành tỷ giá linh hoạt để thúc đẩy xuất khẩu. Phó Chủ tịch Thường trực HDBank cũng đề xuất sự hỗ trợ nhanh, kịp thời từ Chính phủ và NHNN trong quá trình tái cấu trúc DongA Bank theo phương án chuyển giao bắt buộc, nhằm sớm phục hồi hoạt động, tăng cường tín dụng và dịch vụ ngân hàng cho doanh nghiệp, người dân.

"Tăng trưởng trên 8% không phải là giấc mơ xa vời, mà là mục tiêu khả thi, nền tảng của giai đoạn phát triển bền vững tiếp theo với GDP tăng 2 con số, khi có hành động quyết liệt và sự đồng lòng của cả hệ thống. Chính phủ đã tiên phong, doanh nghiệp phải đổi mới, ngân hàng phải đồng hành. Chúng ta sẽ bứt phá mạnh mẽ, không ngại thách thức" - Nhà sáng lập, Phó Chủ tịch Thường trực HDBank nhấn mạnh.

Cải cách thể chế, đẩy mạnh chuyển đổi số

Thực tế, việc giảm lãi suất cho vay đã được thực hiện mạnh mẽ trong năm 2024. Bên cạnh đó, tín dụng xanh và tín dụng nhà ở xã hội cũng là những trọng tâm lớn. Các ngân hàng thương mại như Vietcombank, BIDV và VietinBank cam kết dành hàng trăm nghìn tỷ đồng để tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường, giúp Việt Nam đáp ứng yêu cầu xuất khẩu xanh từ năm 2026.

Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn của hệ thống ngân hàng hiện nay là vấn đề xử lý nợ xấu. Theo các chuyên gia, tổng tài sản tồn đọng do nợ xấu lên tới gần 200.000 tỷ đồng, thậm chí có thể cao hơn. Mặc dù Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu đã mang lại nhiều kết quả tích cực, nhưng khi nghị quyết này hết hiệu lực, các ngân hàng lại gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ. Vì thế, nhiều ngân hàng kiến nghị Chính phủ sớm luật hóa các giải pháp xử lý nợ để đảm bảo tính bền vững của hệ thống tài chính.

Song song với việc khơi thông dòng vốn, các ngân hàng cũng tập trung vào việc cải cách thể chế và chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả hoạt động. Một trong những vấn đề quan trọng hiện nay là nâng cao hệ số an toàn vốn (CAR) theo tiêu chuẩn Basel III. Nếu không được cấp thêm vốn, một số ngân hàng có thể bị hạn chế trong việc mở rộng tín dụng. Vì vậy, VietinBank và một số NHTM khác đang đề xuất Chính phủ giãn tiến độ thực hiện quy định về CAR, nhằm đảm bảo đủ dư địa tín dụng cho nền kinh tế.

Mặt khác, tại Hội nghị, lãnh đạo các ngân hàng nhấn mạnh, chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu. Ví dụ, Vietcombank đã triển khai nhiều giải pháp công nghệ để rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ vay vốn, giúp khách hàng tiếp cận nguồn vốn nhanh chóng hơn...

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là về hành lang pháp lý. Hiện tại, nhiều ngân hàng vẫn gặp khó khăn trong việc khai thác dữ liệu công dân do thiếu kết nối liên thông giữa các cơ quan quản lý. Do đó, NHNN đang phối hợp với Bộ Công an để đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án 06 về định danh điện tử, tạo thuận lợi cho việc xác thực thông tin khách hàng.

Một điểm đáng chú ý khác là việc tài trợ vốn cho các dự án hạ tầng. Các ngân hàng như BIDV và VietinBank đang chịu áp lực lớn khi nhiều dự án BOT bị đình trệ do thiếu vốn đối ứng từ Nhà nước. Để giải quyết vấn đề này, các ngân hàng đề xuất Chính phủ tăng tỷ lệ vốn công trong các dự án BOT, từ đó giúp nhà đầu tư yên tâm triển khai và đảm bảo dòng tiền trả nợ.

Theo đại diện các ngân hàng, năm 2025 sẽ là một năm đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho ngành ngân hàng. Với sự quyết tâm từ các NHTM và sự hỗ trợ từ Chính phủ, việc đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, để làm được điều đó, hệ thống ngân hàng cần tiếp tục cải cách, nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro và đẩy mạnh chuyển đổi số cũng như có sự phối hợp đồng bộ tháo gỡ các vướng mắc từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn củng cố sự ổn định của thị trường tài chính trong dài hạn.

Huy Thắng