• An Giang
  • Bình Dương
  • Bình Phước
  • Bình Thuận
  • Bình Định
  • Bạc Liêu
  • Bắc Giang
  • Bắc Kạn
  • Bắc Ninh
  • Bến Tre
  • Cao Bằng
  • Cà Mau
  • Cần Thơ
  • Điện Biên
  • Đà Nẵng
  • Đà Lạt
  • Đắk Lắk
  • Đắk Nông
  • Đồng Nai
  • Đồng Tháp
  • Gia Lai
  • Hà Nội
  • Hồ Chí Minh
  • Hà Giang
  • Hà Nam
  • Hà Tây
  • Hà Tĩnh
  • Hòa Bình
  • Hưng Yên
  • Hải Dương
  • Hải Phòng
  • Hậu Giang
  • Khánh Hòa
  • Kiên Giang
  • Kon Tum
  • Lai Châu
  • Long An
  • Lào Cai
  • Lâm Đồng
  • Lạng Sơn
  • Nam Định
  • Nghệ An
  • Ninh Bình
  • Ninh Thuận
  • Phú Thọ
  • Phú Yên
  • Quảng Bình
  • Quảng Nam
  • Quảng Ngãi
  • Quảng Ninh
  • Quảng Trị
  • Sóc Trăng
  • Sơn La
  • Thanh Hóa
  • Thái Bình
  • Thái Nguyên
  • Thừa Thiên Huế
  • Tiền Giang
  • Trà Vinh
  • Tuyên Quang
  • Tây Ninh
  • Vĩnh Long
  • Vĩnh Phúc
  • Vũng Tàu
  • Yên Bái

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT

(Chinhphu.vn) - Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, hàng nghìn nhà giáo đi B từ miền Bắc đã gác lại bục giảng để vào chiến trường, gieo mầm tri thức giữa bom đạn. Ngày 21/8, Bộ GD&ĐT lần đầu tiên tổ chức gặp mặt, tri ân 80 đại biểu – những nhân chứng sống của một thế hệ thầy cô đã hiến dâng tuổi xuân cho Tổ quốc.

22/08/2025 12:59
“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 1.

Bộ GD&ĐT lần đầu tiên tổ chức gặp mặt, tri ân 80 đại biểu dại diện cho "những nhà giáo đi B" - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

Hành trình tuổi trẻ gác lại, khoác ba lô vào chiến trường 

Hơn nửa thế kỷ trước, khi tiếng gọi từ miền Nam vọng ra, hàng nghìn thầy cô giáo miền Bắc đã gác lại tuổi trẻ, gia đình và bục giảng thân quen để khoác ba lô, vượt Trường Sơn vào chiến trường. Họ không trực tiếp cầm súng, nhưng mang theo ánh sáng tri thức, gieo mầm trí tuệ, nuôi dưỡng niềm tin vào ngày đất nước thống nhất. 

Đó là những "nhà giáo đi B" – những chiến sĩ thầm lặng trên mặt trận văn hóa - giáo dục. Từ năm 1961 đến cuối 1974, hơn 3.000 thầy cô theo sự điều động của Bộ Giáo dục đã rời quê hương, mang theo một lý tưởng chung: đào tạo lớp trẻ, tiếp sức cho kháng chiến, góp phần vào khát vọng độc lập, tự do của đồng bào. 

Sáng 21/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức gặp mặt 80 nhà giáo – những nhân chứng sống của một thời hoa lửa, đại diện cho hàng nghìn đồng nghiệp từng vào Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đây là lần đầu tiên một sự kiện tri ân quy mô như vậy được tổ chức, khẳng định sự trân trọng, biết ơn đối với thế hệ đã hiến dâng tuổi thanh xuân cho Tổ quốc. 

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 2.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng xúc động trong bài phát biểu chào mừng - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

Phát biểu tại buổi gặp mặt, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng xúc động nhấn mạnh: mỗi khi nhắc đến "nhà giáo đi B" là nhắc đến những cuộc hành quân xuyên Trường Sơn đầy gian khổ, hiểm nguy. Trên vai họ là ba lô nặng trĩu, hành trình kéo dài nhiều tháng ròng, ăn cơm nắm, ngủ võng rừng, đối mặt bom đạn và muôn vàn thử thách. Có những chuyến đi kéo dài 2 - 3 tháng, thậm chí mất đến 4 - 5 tháng mới tới được nơi nhận nhiệm vụ, tùy theo từng cung đường. 

Thứ trưởng xúc động chia sẻ: nhiều nhà giáo ngày ấy ra đi, để lại phía sau mái nhà nhỏ bé với cha mẹ già, vợ trẻ, con thơ mới vài tháng tuổi hay chỉ chập chững tuổi lên năm, lên bảy – lứa tuổi rất cần bàn tay chăm sóc, dạy dỗ của cả cha lẫn mẹ. Trong họ luôn có cuộc đấu tranh nội tâm giữa tình thân và nghĩa vụ với non sông đất nước. Không ít thầy, cô giáo còn rất trẻ, chưa kịp xây dựng gia đình, phải rời xa người thương với lời hẹn ngày trở về trong khói lửa chiến tranh. 

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 3.

Nhà giáo Nguyễn Thị Yến Thu nhắc lại chuyến đi vượt dãy Trường Sơn - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

Dấu chân Trường Sơn và ký ức một thời hoa lửa 

Tại buổi gặp mặt, Nhà giáo Nguyễn Thị Yến Thu xúc động nhắc lại: hơn 60 năm trước, hơn 4.000 giáo viên miền Bắc đã lên đường vào Nam theo quyết định của Bộ Giáo dục, vượt Trường Sơn trong mưa bom bão đạn để vừa dạy học, vừa tham gia kháng chiến. Dù công tác ở trường phổ thông, sư phạm, văn nghệ, báo chí hay ngay trong lòng địch, các thầy cô vẫn kiên cường hoàn thành nhiệm vụ. Nhiều người đã hy sinh, riêng tại Tây Ninh có hơn 600 thầy cô nằm lại. Sau ngày thống nhất, nhiều nhà giáo tiếp tục cống hiến, trở thành cán bộ quản lý, hiệu trưởng, giám đốc Sở, góp phần xây dựng nền giáo dục mới. 

Xúc động nhớ lại chặng đường hơn nửa thế kỷ trước khi rời trường Cấp 3 Nông Cống (Thanh Hóa) lên đường vào Nam, Nhà giáo Hà Ngọc Đào (Nha Trang) kể lại, nhiều thầy cô vừa cầm phấn vừa cầm súng, dạy học trong hầm chữ A, đào hầm chống bom, vận động học sinh đến lớp giữa bom đạn. "Chúng tôi ra đi mang theo nỗi nhớ gia đình, quê hương, nhưng coi đó là nợ nước, là lý tưởng của người thầy – người chiến sĩ", thầy chia sẻ. 

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 4.

Nhà giáo Trần Trọng Lan cho biết chuyến hành quân để lại trong ông nhiều kỷ niệm khó quên - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

Nhà giáo Trần Trọng Lan nhớ lại, năm 1973 khi mới 22 tuổi, vừa rời bục giảng trường Sư phạm C2, ông nhận lệnh lên đường "đi B" vào chiến trường miền Nam. Chuyến hành quân dài ngày, vượt Trường Sơn gian khổ để vào đến căn cứ Tây Ninh đã để lại trong ông nhiều kỷ niệm khó quên. "Chúng tôi vừa dạy học, vừa đào hầm tránh bom, vừa làm công tác dân vận. Ở đâu có dân, ở đó có lớp học. Người thầy khi ấy không chỉ truyền chữ, mà còn truyền niềm tin, lý tưởng cho học trò và nhân dân", thầy xúc động kể. 

Nguyện vọng gửi lại sau hơn nửa thế kỷ 

Nhìn lại chặng đường đã qua, nhà giáo Nguyễn Thị Yến Thu xúc động chia sẻ: "Chúng tôi không đòi hỏi gì cho riêng mình, chỉ mong một số nguyện vọng chung được ghi nhận". Những mong muốn ấy tập trung vào bốn nội dung: được hưởng thâm niên cho giáo viên đi B; xét đặc cách danh hiệu Nhà giáo ưu tú, Nhà giáo nhân dân cho những thầy cô có nhiều cống hiến; bổ sung quy định để cả giáo viên đã nghỉ hưu vẫn có cơ hội được xét danh hiệu; và xây dựng Bảo tàng Giáo dục nhằm lưu giữ ký ức, truyền thống cho thế hệ sau. 

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 5.

Nhà giáo Hà Ngọc Đào mong ngành Giáo dục và chính quyền các cấp quan tâm hơn đến đời sống vật chất, tinh thần của những thầy cô - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

Cùng chung trăn trở ấy, thầy Hà Ngọc Đào nhấn mạnh sự cần thiết phải thống kê, lưu giữ đầy đủ hồ sơ, tư liệu về đội ngũ giáo viên đi B cũng như những nhà giáo trực diện chống chiến tranh phá hoại ở miền Bắc, để không ai bị lãng quên. Ông cũng tha thiết mong ngành Giáo dục và chính quyền các cấp quan tâm hơn đến đời sống vật chất, tinh thần của những thầy cô nay đã cao tuổi, bệnh tật, khó khăn, coi đó là sự tri ân xứng đáng. 

Từ trải nghiệm của chính mình, thầy Trần Trọng Lan cũng đề xuất ngành cần sớm xây dựng cơ sở dữ liệu, bảo tàng hoặc phòng trưng bày về đội ngũ nhà giáo đi B, vừa để lưu giữ ký ức, vừa để giáo dục thế hệ trẻ. Ông đồng thời nhấn mạnh việc chăm lo đời sống cho các thầy cô cao tuổi hôm nay chính là cách tri ân thiết thực nhất. 

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 6.

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng trao Bằng ghi công, vinh danh các nhà giáo đi B - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

Lời tri ân sâu nặng từ ngành Giáo dục

Thay mặt Bộ GD&ĐT, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng bày tỏ lòng biết ơn sâu nặng tới hơn 3.000 nhà giáo đi B – trong đó có những người đã mãi mãi nằm lại nơi chiến trường. Ông đặc biệt tri ân 80 đại biểu có mặt hôm nay, những nhân chứng sống tiêu biểu của một thế hệ đã hiến dâng tuổi thanh xuân cho sự nghiệp kháng chiến, giải phóng dân tộc.

“Nhà giáo đi B” – dấu ấn Trường Sơn và lời tri ân từ Bộ GD&ĐT- Ảnh 7.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng trao Bằng ghi công, vinh danh các nhà giáo đi B - Ảnh: VGP/Trần Hiệp

"Nhà giáo đi B là biểu tượng sáng ngời của trí tuệ, lòng dũng cảm và tình yêu Tổ quốc. Truyền thống chỉ thật sự sống nếu được tiếp nối. Mỗi thầy cô hôm nay hãy là một 'nhà giáo đi B' của thời bình, sẵn sàng đến nơi gian khó nhất vì học trò, vì đất nước", Thứ trưởng nhấn mạnh. 

Ông cho biết, Bộ GD&ĐT sẽ duy trì hoạt động gặp mặt, tri ân hằng năm vào dịp 20/11 và tiếp tục rà soát hồ sơ để việc vinh danh các thầy cô đi B được đầy đủ, chính xác. 

Thu Trang