Những điểm mới trong quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng

Ngày 28/11, Bộ TT&TT tổ chức hội nghị Tổng kết, đánh giá lĩnh vực thông tin điện tử năm 2024 và phổ biến Nghị định 147/2024/NĐ-CP. Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ TT&TT đã cung cấp thông tin về những chính sách mới trong Nghị định này, nhằm điều chỉnh hoạt động quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng. Bao gồm: dịch vụ Internet, tài nguyên Internet; thông tin trên mạng; cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động; giám sát thông tin và ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật trên mạng. 

Quy định về quản lý hoạt động cung cấp xuyên biên giới 

Cụ thể, về quản lý hoạt động cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam, Nghị định bổ sung các quy định về chặn gỡ nội dung, dịch vụ vi phạm trong vòng 24 giờ, chặn gỡ kịp thời với nội dung, dịch vụ vi phạm an ninh quốc gia; khóa tạm thời hoặc vĩnh viễn tài khoản, trang, nhóm, kênh mạng xã hội thường xuyên vi phạm; xác thực và định danh tài khoản của người dùng bằng số điện thoại hoặc số định danh cá nhân, bảo đảm chỉ những tài khoản đã xác thực mới được đăng tải thông tin (viết bài, bình luận, livestream) và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội.

Đồng thời, Nghị định cũng quy định việc cung cấp thông tin người sử dụng vi phạm cho cơ quan quản lý nhà nước khi có yêu cầu; yêu cầu chủ trang, kênh, nhóm mạng xã hội chịu trách nhiệm quản lý nội dung đăng tải và bình luận trong trang nhóm; mạng xã hội có trách nhiệm cấp xác thực (tick xanh) cho các tài khoản, trang, kênh của các cơ quan tổ chức, doanh nghiệp, người có ảnh hưởng tại Việt Nam...

Kiểm tra, giám sát và loại bỏ thông tin, dịch vụ, ứng dụng vi phạm quy định pháp luật; trẻ em (dưới 16 tuổi) không được tạo tài khoản mạng xã hội; mạng xã hội phải thỏa thuận với cơ quan báo chí khi dẫn nội dung trên mạng xã hội; cung cấp công cụ tìm kiếm theo yêu cầu của Bộ TT&TT, Bộ Công an; công khai thuật toán phân phối nội dung với người sử dụng… 

Đại diện Bộ TT&T nhấn mạnh, các quy định này áp dụng chung cho các tổ chức doanh nghiệp trong và ngoài nước. Nghị định cũng quy định các trang thông tin điện tử của nước ngoài cung cấp xuyên biên giới (có hosting tại Việt Nam hoặc có truy cập từ 100.000 lượt trở lên) phải thực hiện thủ tục thông báo thông tin liên hệ với Bộ TT&TT và tuân thủ quy định trên.

Quy định về quản lý trang thông tin điện tử và mạng xã hội trong nước

Đối với quy định cấp phép hoạt động, các mạng xã hội đã được cấp phép mới được cung cấp livestream/các hoạt động phát sinh doanh thu, tuy nhiên các mạng xã hội có lượng truy cập thấp có thể đề nghị cấp phép theo quy định để cung cấp các dịch vụ này. 

Bộ TT&TT sẽ gắn công cụ để quản lý thông tin trang tin điện tử truyền hình và đo lượng truy cập mạng xã hội đã thông báo/cấp phép. Ngoài ra, Bộ sẽ thống kê và có văn bản thông báo cho các mạng xã hội đạt mức lượng truy cập lớn thực hiện thủ tục cấp phép mạng xã hội theo quy định tại Nghị định này. 

Các trang tin điện tử truyền hình và mạng xã hội sẽ được cơ quan cấp phép gửi đoạn mã biểu tượng nhận diện đã cấp phép để gắn trên website/ứng dụng trên các kho ứng dụng và liên kết đến dữ liệu cấp phép của cơ quan cấp phép. Nền tảng số đa dịch vụ khi hoạt động mạng xã hội hay các dịch vụ chuyên ngành khác thì tuân thủ quy định tại Nghị định này về quản lý mạng xã hội và quy định pháp luật chuyên ngành. 

Quy định hạn chế 'báo hóa' trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội 

Trang thông tin điện tử tổng hợp chỉ được đăng phát chậm hơn 1 giờ so với tin gốc; lấy nguồn tin từ ít nhất 3 cơ quan báo chí. Trang thông tin điện tử tổng hợp có liên kết với báo điện tử chỉ được sản xuất về một số lĩnh vực nhất định. 

Báo điện tử phải chịu trách nhiệm nội dung liên kết; tỷ lệ tin bài liên kết không quá 50% tổng số tin, bài của cơ quan báo chí trong 1 tháng; không sử dụng tên miền, tên trang gây nhầm lẫn báo chí; không được cho người dùng bình luận về các tin bài trên trang thông tin điện tử tổng hợp; mạng xã hội không được sắp xếp bài viết của thành viên thành các chuyên mục cố định; không đăng tải, viết bài dưới hình thức phóng sự, điều tra, phỏng vấn và đăng tải lên mạng xã hội. 

Đối với tổ chức, doanh nghiệp không phải là cơ quan báo chí, dãy ký tự tạo nên tên miền không được giống hoặc trùng với tên cơ quan báo chí, không sử dụng những từ ngữ gây nhầm lẫn là cơ quan báo chí.

Trách nhiệm của người sử dụng

Nghị định quy định người sử dụng được bảo vệ thông tin theo quy định của pháp luật, đồng thời phải chịu trách nhiệm về nội dung do mình cung cấp, lưu trữ, truyền đưa, chia sẻ trên mạng; tuân thủ quy định pháp luật chuyên ngành khi cung cấp dịch vụ chuyên ngành trên mạng xã hội; tuân thủ quy định về thuế và thanh toán khi có hoạt động kinh doanh, phát sinh doanh thu.

Các chủ kênh/tài khoản/nhóm cộng đồng/trang cộng đồng (fanpage) trên các mạng xã hội tại Việt Nam có quyền và trách nhiệm được đăng ký để tham gia các khóa tập huấn, phổ biến quy định pháp luật của Bộ TT&TT và được khuyến nghị lựa chọn quảng cáo; không đặt tên kênh/tài khoản/nhóm cộng đồng/trang cộng đồng giống hoặc trùng với cơ quan báo chí hoặc gây nhầm lẫn cơ quan báo chí… 

Bên cạnh đó, có trách nhiệm tạm khóa, gỡ bỏ thông tin vi phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi của tổ chức, cá nhân khác chậm nhất 48 giờ khi có yêu cầu từ người sử dụng mạng xã hội hoặc chậm nhất không quá 24 giờ khi nhận được yêu cầu từ cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Không lợi dụng để sản xuất nội dung dưới hình thức phóng sự, điều tra, phỏng vấn báo chí. Khi livestream phải tuân thủ quy định tại Nghị định này và quy định chuyên ngành.

Cơ quan báo chí khi thiết lập kênh nội dung /tài khoản/nhóm cộng đồng/trang cộng đồng (fanpage) phải thông báo cho Bộ TT&TT trong vòng 10 ngày. Chịu trách nhiệm về thông tin cung cấp theo quy đinh của Luật Báo chí và tuân thủ đún tôn chỉ mục đích trong Giấy phép đã được cấp. 

Chế tài xử lý 

Nghị định quy định đình chỉ hoạt động 3 tháng các trường hợp sau: Các trang tin điện tử truyền hình, mạng xã hội vi phạm nội dung 2 lần; không tuân thủ trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ và không đáp ứng các điều kiện hoạt động theo quy định; không thực hiện thủ tục đề nghị cấp phép mạng xã hội trong vòng 60 ngày kể từ ngày Bộ TT&TT có văn bản thông báo.

Nghị định cũng quy định thu hồi giấy phép các trường hợp: Không thực hiện chặn gỡ nội dung theo yêu cầu của cơ quan quản lý; không có các biện pháp khắc phục sau thời gian bị đình chỉ 3 tháng; tổ chức, doanh nghiệp có văn bản thông báo dừng hoạt động/không triển khai cung cấp dịch vụ sau thời hạn 12 tháng.

Quy định với trò chơi điện tử trên mạng và người chơi game 

Nghị định quy định điều chỉnh, cắt giảm bớt các điều kiện, thủ tục không cần thiết và giảm thời gian thẩm định, cấp phép cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng. Nghị định cũng phân cấp cho Sở TT&TT cấp Giấy chứng nhận cung cấp dịch vụ game G2, G3, G4 trên mạng và Giấy xác nhận phát hành trò chơi G2, G3, G4 trên mạng. 

Bổ sung quy định không cấp phép đối với game mô phỏng như trong casino, game sử dụng hình ảnh lá bài nhằm hạn chế tác động tiêu cực tới người chơi. Bên cạnh đó, yêu cầu xác thực người chơi bằng số điện thoại di động tại Việt Nam, bảo đảm chỉ những tài khoản đã xác thực mới được tham gia chơi trò chơi. 

Các quy định bảo vệ trẻ em khi chơi game cũng được quy định trong Nghị định này. Cụ thể, người chơi dưới 16 tuổi khi đăng ký chơi game thì cha, mẹ hoặc người giám hộ theo pháp luật dân sự đăng ký tài khoản bằng thông tin của cha, mẹ hoặc người giám hộ theo pháp luật dân sự và có trách nhiệm giám sát, quản lý thời gian chơi, nội dung trò chơi của người chơi dưới 16 tuổi truy cập. 

Doanh nghiệp game, doanh nghiệp cho thuê máy chủ, chỗ đặt máy chủ, doanh nghiệp viễn thông, doanh nghiệp Internet phải phối hợp triển khai giải pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng theo quy định của pháp luật về bảo vệ trẻ em, người dưới 18 tuổi. Người chơi dưới 18 tuổi chỉ được chơi 1 game không quá 60 phút và tổng thời gian chơi trong ngày không quá 180 phút. 

Nghị định cũng quy định bổ sung quy định phòng chống game lậu, game xuyên biên giới. Đó là dán nhãn các game đã được cấp phép. Các kho ứng dụng xuyên biên giới phải chặn, hạ các game chưa được dán nhãn; tuân thủ các quy định của pháp luật về thanh toán của Việt Nam. 

Tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng cho người sử dụng tại Việt Nam, gồm cả việc cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, phải thành lập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật Việt Nam. 

Ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật 

 Nghị định mới cũng quy định về hạn chế tình trạng người dùng ẩn danh để lừa đảo, tung tin giả và các hành vi vi phạm pháp luật khác. 

Theo đó, người dùng mạng xã hội phải cung cấp thông tin cá nhân cơ bản gồm họ tên, ngày sinh, số điện thoại di động tại Việt Nam hoặc ID (nếu không có số điện thoại). Mạng xã hội phải thực hiện xác thực người dùng qua số điện thoại hoặc số định danh cá nhân đã đăng ký. 

Chỉ các tài khoản mạng xã hội đã được xác thực mới được cung cấp thông tin (viết bài, bình luận, livestream) và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội. Các tài khoản mạng xã hội thực hiện livestream với mục đích thương mại như bán hàng, có phát sinh doanh thu thì phải xác thực bằng số định danh cá nhân. 

Nghị định 147/2024/NĐ-CP sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 25/12/2024. 

 Hiền Minh