OCOP Thái Nguyên – Khẳng định vị thế trên bản đồ thương hiệu quốc gia

Năm 2024 đánh dấu cột mốc quan trọng khi hai sản phẩm của tỉnh - Chè Đinh Hảo Đạt và Du lịch văn hóa dân tộc Tày bản làng Thái Hải - được công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân xứ chè, mà còn là minh chứng cho hướng đi đúng đắn trong chiến lược phát triển kinh tế nông thôn của địa phương.

Với đặc thù là tỉnh trung du và miền núi, Thái Nguyên sở hữu nguồn tài nguyên tự nhiên phong phú cùng nền văn hóa đặc sắc của nhiều dân tộc anh em. Việc triển khai chương trình OCOP đã giúp tỉnh khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có, thúc đẩy quá trình sản xuất theo hướng hiện đại, tạo ra những sản phẩm có giá trị cao và bền vững.

Đến nay, toàn tỉnh có 313 sản phẩm OCOP, trong đó 4 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao quốc gia. Con số này phản ánh không chỉ năng lực sản xuất mà còn cho thấy sự sáng tạo, tinh thần dám nghĩ dám làm của các hợp tác xã, doanh nghiệp và người dân địa phương.

Nếu coi OCOP là "tấm gương phản chiếu" năng lực phát triển nông nghiệp, thì Hợp tác xã Chè Hảo Đạt (xã Tân Cương) chính là minh chứng tiêu biểu. Nằm giữa vùng chè Tân Cương - "thủ phủ trà" nổi tiếng của Việt Nam, Hảo Đạt đã chọn cho mình con đường phát triển bền vững: Giữ hồn trà truyền thống nhưng áp dụng quy trình sản xuất hiện đại, bảo đảm chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Thành lập năm 2016 với 7 thành viên, đến nay HTX đã có 55 thành viên tham gia, sở hữu vùng nguyên liệu hàng chục ha chè đạt chuẩn VietGAP. Đặc biệt, sản phẩm của Hảo Đạt đã đạt các chứng nhận quốc tế ISO 9001:2015 và ISO 22000:2018. Năm 2024, Chè Đinh Hảo Đạt được công nhận OCOP 5 sao quốc gia, khẳng định thương hiệu trà Thái Nguyên không chỉ là niềm tự hào địa phương, mà còn là sản phẩm có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, các dòng sản phẩm khác như Chè Tôm Nõn (OCOP 5 sao) và Chè Móc Câu (OCOP 4 sao) tiếp tục giúp thương hiệu Hảo Đạt lan tỏa mạnh mẽ trong và ngoài nước. Hình ảnh người nông dân Tân Cương giờ đây không chỉ gắn với những nương chè xanh mướt, mà còn là hình ảnh của những người làm kinh tế nông nghiệp hiện đại, biết ứng dụng khoa học - kỹ thuật và chuyển đổi số để phát triển bền vững.

Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực nông sản, Thái Nguyên còn tạo dấu ấn trong phát triển du lịch cộng đồng. Mô hình Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (xã Tân Cương) là ví dụ điển hình. Với diện tích 25ha, nơi đây lưu giữ hơn 30 ngôi nhà sàn cổ của người Tày được phục dựng nguyên bản, trở thành "bảo tàng sống" về văn hóa, tín ngưỡng, phong tục và lối sống truyền thống.

Khách du lịch đến Thái Hải được trải nghiệm trọn vẹn đời sống văn hóa bản địa - cùng người dân gói bánh, dệt vải, nấu rượu ngô, hát then, múa sạp, thưởng thức ẩm thực dân tộc. Mỗi hoạt động đều mang lại giá trị trải nghiệm chân thực, góp phần quảng bá hình ảnh con người Thái Nguyên mến khách, cần cù và sáng tạo.

Năm 2022, Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) vinh danh Thái Hải là "Làng du lịch tốt nhất thế giới", mở ra cơ hội lớn để du lịch Thái Nguyên hội nhập sâu rộng với thế giới. Năm 2024, sản phẩm "Du lịch văn hóa dân tộc Tày bản làng Thái Hải" tiếp tục được công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia, khẳng định mô hình kết hợp giữa du lịch sinh thái và bảo tồn văn hóa bản địa là hướng đi đúng, bền vững.

Thành công của hai sản phẩm OCOP 5 sao là kết quả của chính sách đồng bộ và sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, trong đó ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đóng vai trò nòng cốt trong việc hướng dẫn, đánh giá, hỗ trợ các chủ thể xây dựng sản phẩm đạt chuẩn. Song song đó là sự đồng hành của các hợp tác xã, doanh nghiệp và cộng đồng người dân - những người trực tiếp tạo nên giá trị của sản phẩm OCOP.

Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" tại Thái Nguyên không chỉ tạo ra giá trị kinh tế, mà còn góp phần định hình bản sắc văn hóa, niềm tự hào và tinh thần sáng tạo của người dân địa phương. Từ những sản phẩm truyền thống như: Trà, mỳ gạo, miến dong, mật ong, đến các sản phẩm du lịch cộng đồng, mỗi sản phẩm OCOP đều chứa đựng câu chuyện riêng - câu chuyện về con người, về vùng đất và hành trình gìn giữ bản sắc giữa dòng chảy hiện đại.

Để phát huy hiệu quả hơn nữa, Thái Nguyên đang tập trung chuẩn hóa quy trình sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Việc đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử như: Postmart, Voso hay OCOPmart giúp mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao khả năng tiếp cận của người tiêu dùng.

Trong giai đoạn tới, tỉnh Thái Nguyên định hướng phát triển OCOP theo chiều sâu, chú trọng chất lượng hơn số lượng, ưu tiên các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường. Đồng thời khuyến khích các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp - hợp tác xã - nông dân.

Từ những nương chè xanh bát ngát đến bản làng mộc mạc, Thái Nguyên đang chứng minh rằng giá trị bản địa, khi được đầu tư bài bản và kết hợp hài hòa với khoa học - công nghệ, hoàn toàn có thể trở thành sức mạnh phát triển bền vững. OCOP không chỉ là chương trình phát triển kinh tế nông thôn, mà còn là hành trình khẳng định thương hiệu "Thái Nguyên - miền đất trà và văn hóa" trên bản đồ quốc gia.

Với tầm nhìn dài hạn, Thái Nguyên tiếp tục đặt mục tiêu đưa OCOP trở thành trụ cột trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Những thành công bước đầu là nền tảng để địa phương tiếp tục phát triển, khẳng định vị thế của mình - một vùng đất năng động, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc, nơi mỗi sản phẩm OCOP là niềm tự hào và là "đại sứ văn hóa" của Thái Nguyên trên hành trình vươn ra thế giới.

Thiện Tâm