Phải hướng đến mục tiêu mọi NTD mua được hàng tốt

NTD mua được hàng chất lượng tốt cũng là mục đích của các cơ quan quản lý Nhà nước

Trong chiến lược bảo vệ NTD của Nhà nước, bên cạnh những chính sách cụ thể đang được thực thi, việc tạo hành lang pháp lý chặt chẽ để các cơ quan chức năng và nhân dân cả nước hành động nhằm bảo vệ NTD là rất cần thiết. Do đó, việc xây dựng dự thảo Luật Bảo vệ NTD đã đáp ứng được nguyện vọng đông đảo của cả NTD lẫn các cơ quan chức năng bảo vệ NTD.

Tuy nhiên, để cho Luật thực sự có hiệu quả khi được ban hành, cần quán triệt một số quan điểm sau:

Trách nhiệm bảo vệ NTD chủ yếu thuộc về các cơ quan chức năng Nhà nước

Khẳng định trách nhiệm của các cơ quan chức năng Nhà nước bởi nếu tất cả NTD “thông thái” thì họ cũng không thể tự bảo vệ chính mình, chẳng hạn như trước tình trạng VSATTP  nhiều lúc, nhiều nơi “mất an toàn” như hiện nay.

Nếu trên thị trường có quá nhiều hàng hóa kém chất lượng, NTD dù có là một nhà “thông thái” thì việc tiêu dùng cũng sẽ khó khăn hơn rất nhiều do có ít sự lựa chọn, thậm chí là không có sự lựa chọn nào khác, đôi khi họ phải nhắm mắt làm ngơ hoặc là sẽ hạn chế tiêu dùng. Điều này đi ngược lại xu hướng phát triển của xã hội, làm giảm lòng tin của NTD vào sự quản lý của Nhà nước…

Với một NTD “thông thái” nhưng trên thị trường vẫn còn nhiều hàng hóa kém chất lượng thì NTD sẽ khó khăn hơn khi mua hàng, thậm chí là không thể mua được. Một người dân ở vùng sâu vùng xa không thể đi hàng chục, hàng trăm cây số tới siêu thị ở thành phố để mua hàng (chắc chắn là tốt hơn) và đương nhiên phải chấp nhận mua hàng ở những cửa hàng tạp hóa địa phương, mặc dù họ có thể biết sẽ “không an toàn”. Đây không phải là mục tiêu mong muốn trong quản lý của Nhà nước và ý nguyện của người dân.

Bên cạnh đó, một bộ phận dân cư chịu nhiều thiệt thòi (những người khuyết tật) cũng rất khó lựa chọn được cho mình hàng hóa có chất lượng tốt.

Chúng ta kêu gọi NTD “thông thái” nhưng thực tế NTD chỉ có thể “thông thái” được ở một số mặt hàng và một số nơi họ mua chứ không thể “thông thái” với mọi mặt hàng và mọi nơi được. Có những mặt hàng dù có “thông thái” NTD cũng không thể nhận biết được bởi phải có các dụng cụ kỹ thuật để kiểm nghiệm… khiến NTD khó có thể tự bảo vệ chính mình một cách triệt để.

Vì những lý do trên, việc xây dựng Luật cần phải lường trước những vấn đề đó, cần khẳng định trách nhiệm rõ ràng, trước tiên thuộc về các cơ quan Nhà nước trong bảo vệ NTD.

NTD phải mua được hàng chất lượng tốt

Mục tiêu này không chỉ thể hiện nhiệm vụ của các cơ quan chức năng Nhà nước mà còn phù hợp với xu hướng phát triển văn minh của thời đại và chắc chắn nó sẽ là mong ước của tất cả NTD.

Trong quản công tác lý thị trường, các cơ quan chức năng Nhà nước chắc chắn mong muốn hạn chế được đến mức thấp nhất và dần đi đến loại bỏ hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng trên thị trường, để thị trường chỉ có hàng hóa đảm bảo chất lượng mà thôi. Khi mục tiêu này được thực hiện thì NTD dù “thông thái” hay không “thông thái” đều mua được hàng tốt.

Đây là điều mà chúng ta phải phấn đấu. Một thị trường mà trong đó toàn là hàng tốt sẽ rất khó đạt được, nhưng dù không thể đạt được ở mức độ tuyệt đối thì chúng ta vẫn phải nỗ lực để hướng tới.

Mục tiêu trên còn phù hợp với nguyên tắc cần phải có trong quản lý thị trường của các cơ quan chức năng Nhà nước - đó là mọi hàng hóa sản xuất và phân phối trên thị trường phải được quản lý trước khi nó đến tay NTD. Khi nào vẫn còn hàng hóa sản xuất và phân phối trên thị trường mà chưa được quản lý trước khi đến tay NTD thì có nghĩa là các cơ quan chức năng đã chưa hoàn thành được nhiệm vụ của mình.

Mục tiêu trên còn phù hợp với xu thế chung của thời đại, thời đại phòng ngừa và quản lý rủi ro từ xa chứ không phải chờ nó tới gần rồi mới phòng tránh. Việc quản lý hàng hóa cũng vậy, cần phải quản lý chặt ngày từ trong quá trình sản xuất, thậm chí từ những khâu tiếp nhận đầu vào của quá trình sản xuất. Quản lý ngay khi hàng hóa còn ở cửa khẩu để sao cho khi hàng hóa xuất hiện trên thị trường sẽ là hàng hóa đảm bảo chất lượng.

Bảo vệ NTD là một phần trong chức năng quản lý của Nhà nước ta. Việc xây dựng Luật Bảo vệ NTD sẽ cụ thể hóa và thực thi chức năng đó. Khi Luật quy định rõ ràng trách nhiệm chính của các cơ quan chức năng Nhà nước, hướng nhiệm vụ của họ tới mục tiêu làm cho mọi NTD đều mua được hàng tốt sẽ là một bước quan trọng trong việc xây dựng Nhà nước ta thực sự của dân, do dân và vì dân.

 Nguyễn Kim Tôn (Viện CNXH Khoa học)