Quản lý chuyên ngành: ‘Lực cản’ trong thông quan hàng hoá

Ảnh minh họa

Ông Phạm Thanh Bình, chuyên gia Dự án Quản trị Nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện (GiG) cho biết, Dự án đã tổ chức khảo sát, thu thập ý kiến cộng đồng DN trong việc thực hiện Luật Hải quan (số 54/2014/QH13 có hiệu lực thi hành từ 1/1/2015).

Qua khảo sát, nhìn chung, cộng đồng DN cho rằng, cùng với việc Hệ thống thông quan hàng hóa tự động Việt Nam (VNACCS) được vận hành trơn tru, hệ thống pháp luật hải quan đã mang lại cho hoạt động xuất nhập khẩu nhiều thuận lợi hơn trước. 94% DN được khảo sát đánh giá sự chuyển biến của các chính sách, pháp luật hải quan trong những năm qua là tích cực. Đặc biệt, DN đánh giá rất cao Hệ thống VNACCS, hệ thống cung cấp thông tin và cơ chế tham vấn Hải quan-DN.

Tuy nhiên, tại Hội nghị tham vấn DN về đánh giá việc thực hiện Luật Hải quan và văn bản hướng dẫn thi hành diễn ra ngày 10/9 tại TPHCM, còn nhiều DN cho rằng, quản lý chuyên ngành vẫn là một trong những vấn đề gây khó khăn trong thủ tục thông quan hàng hóa.

Theo phản ánh của ông Đinh Công Khương, Phó giám đốc Công ty thép Khương Mai, việc kiểm tra chuyên ngành còn rườm rà, tốn kém cho DN. Ví dụ: Việc phía Hải quan và các cơ quan chuyên ngành mỗi bên thường cắt một vài mẫu để kiểm tra, trong khi một lô hàng có thể cắt vài mẫu, nhưng đối với một cây thép thành hình nếu cắt một khúc thì sẽ làm cho giá trị thương mại bị giảm đi nhiều.

Bên cạnh đó, theo ông Khương, hiện nay không chỉ DN của ông mà một số DN trong ngành thép tại TPHCM bị áp mức giá tính thuế cao hơn giá mua. “Mặc dù Công ty đã cung cấp đầy đủ các hợp đồng mua bán, chứng từ hợp lệ để chứng minh giá trị lô hàng nhưng phía hải quan vẫn nghi vấn lô hàng của DN là gian lận và áp mức giá cao hơn so với giá thực tế”, ông Khương cho biết.

Ông Đặng Văn Hiếu, đại diện Công ty ALC cho biết, trước kia DN của ông chỉ thương lượng với cơ quan kiểm tra chuyên ngành đem hàng về bảo quản, bây giờ, còn phải dựa trên phiếu đăng ký của cơ quan chuyên ngành là một chỉ tiêu để một số Chi cục Hải quan xem xét xem DN có được đưa hàng về bảo quản hay không. Như vậy, DN còn phải chờ quyết định của cơ quan hải quan nữa và trong khi chờ đợi, DN vẫn phải chịu chi phí lưu công.

Chia sẻ về những bức xúc trong kiểm tra chuyên ngành, ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng ban xuất nhập khẩu Tập đoàn Lộc Trời cho biết, việc kiểm tra chuyên ngành hiện nay là quá nhiều.

Ông Dũng cho hay, với một hợp đồng, DN nhập hàng 5 lần thì đều phải kiểm tra, mặc dù DN nhập cùng một mặt hàng và từ một đối tác cũng như đã có đăng ký danh mục hàng hóa ngay từ đầu.

Bên cạnh đó, ông Dũng cũng cho biết, hiện nay việc áp dụng các quy định thông quan hàng hóa tại các chi cục cũng khác nhau. Tờ khai hải quan đã được thông quan thì không cần thiết phải đóng dấu nữa và trong thông tư cũng có hướng dẫn quy định như vậy.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại có chi cục đóng dấu thông quan, có chi cục không đóng dấu thông quan, việc không thống nhất như trên dẫn đến khi DN làm việc với ngân hàng, phía ngân hàng thắc mắc khiến DN không thể nào giải thích được.

Ông Vũ Ngọc Anh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan thừa nhận, mặc dù cơ quan hải quan đã có nhiều cố gắng song vẫn còn những hạn chế trong thông quan hàng hóa, nhất là việc kiểm tra chuyên ngành.

Ông Anh cho biết, việc khai hải quan đã thực hiện theo phương thức điện tử và Chính phủ đã và đang xây dựng Hệ thống một cửa quốc gia, tuy nhiên hiện nay vẫn còn một số cơ quan, bộ, ngành chưa tham gia vào cơ chế này, gây khó khăn, ách tắc trong việc thông quan hàng hóa.

Thời gian tới, cơ quan hải quan sẽ tích cực làm việc với các bộ, ngành liên quan để thúc đẩy việc tham gia đầy đủ vào Hệ thống một cửa quốc gia, có như vậy thì việc khai báo, kiểm tra và thông quan hàng hóa mới được rút ngắn và đạt hiệu quả cao.