Quản lý hiệu quả khoáng sản tại các khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia

Ảnh minh họa

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, ngày 6/5/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 645/QĐ-TTg về việc phê duyệt khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia. Theo đó, đã khoanh định 48 khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia (đến năm 2020) cho 10 loại khoáng sản gồm: 23 khu vực dự trữ khoáng sản titan, 04 khu vực dự trữ khoáng sản cát trắng, 04 khu dự trữ khoáng sản quặng sắt – laterit, 06 khu vực dự trữ than (than nâu, than antraxit) và 07 khu vực dự trữ khác.

Qua rà soát cho thấy, ở các khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia đã được khoanh định, công bố tại Quyết định số 645/QĐ-TTg nêu trên, có nhiều khu vực khoáng sản dự trữ (chủ yếu là titan, cát trắng) phân bố dọc dải ven biển, nơi có điều kiện thuận lợi để triển khai các dự án phát triển kinh tế-xã hội (như: dự án du lịch, điện gió, điện mặt trời, khu công nghiệp, ...). Chiến lược Phát triển bền vững Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 432/QĐ-TTg ngày 12/4/2012, trong đó xác định “Duy trì tăng trưởng kinh tế bền vững, từng bước thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo”. Mặt khác, tại Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/1/2017 của Bộ Chính trị đã khẳng định phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Như vậy, phát huy mọi nguồn lực trong đó có tài nguyên đất đai, khoáng sản, du lịch, năng lượng sạch để phát triển kinh tế - xã hội là phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Trong hai năm trở lại đây, để phát huy tối đa các nguồn lực phát triển, nhất là các dự án đầu tư theo hướng bền vững, kinh tế xanh đã có nhiều địa phương như: Bình Thuận, Ninh Thuận, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam... quan tâm kêu gọi đầu tư và đã có nhiều văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ ngành có liên quan cho phép triển khai các dự án phát triển trên mặt ở các khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia. Thực tế có nhiều khu vực có tiềm năng phát triển các dự án trên mặt nằm trong các khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia như titan, cát trắng. Ví dụ: tỉnh Bình Thuận đề nghị 66 dự án (gồm các dự án sân bay, điện mặt trời, điện gió, du lịch nghỉ dưỡng, ...); tỉnh Quảng Nam 16 dự án; tỉnh Đắk Lắc 10 dự án....

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, khi xem xét quyết định chủ trương đầu tư các dự án trên mặt nêu trên, các địa phương gặp nhiều khó khăn do chưa đủ cơ sở pháp lý bởi Quyết định số 645/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 6/5/2014 mới chỉ khoanh định các diện tích khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia, mà chưa đủ cơ sở để triển khai các dự án trên mặt; chưa quy định về thời gian dự trữ khoáng sản, vừa phù hợp với quy định của Luật Khoáng sản vừa đảm bảo thời gian vòng đời của các dự án trên mặt; chưa quy định điều kiện để xem xét dự án nào được triển khai ở các khu vực dự trữ; trách nhiệm bảo vệ khoáng sản chưa khai thác của các cấp chính quyền địa phương, các tổ chức cá nhân có liên quan khi đầu tư các dự án phát triển trên mặt.

Trong khi đó Luật Đầu tư, Luật Đất đai chỉ quy định về thời gian hoạt động, diện tích đất sử dụng của dự án trên mặt nhưng chưa có quy định cụ thể việc triển khai các dự án đầu tư trên mặt mà bên dưới có khoáng sản thuộc khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia.

Trước yêu cầu thực tế nêu trên, để đủ cơ sở pháp lý vừa quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, vừa tạo điều kiện để triển khai các dự án phát triển trên mặt tại các khu vực có khoáng sản dự trữ quốc gia cần thiết phải ban hành Nghị định quản lý khoáng sản ở các khu vực dự trữ để phát triển các dự án trên mặt với mục tiêu sử dụng hiệu quả tối đa nguồn lực tài nguyên đất và khoáng sản.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.