Quản lý sử dụng rừng và phát huy hiệu quả kinh tế rừng Tây Nguyên

Trước thềm Hội nghị triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về vùng Tây Nguyên, ông Trương Hải Long, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai đã có những chia sẻ với  phóng viên Báo điện tử Chính phủ về định hướng quản lý sử dụng rừng và phát huy hiệu quả kinh tế rừng.

Theo thống kê, tỉnh Gia Lai có tổng diện tích tự nhiên hơn 15.510 km², trong đó diện tích rừng tự nhiên lớn với diện tích đất quy hoạch cho phát triển lâm nghiệp là 723.156,38 ha (chiếm 46,62% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh); diện tích đất có rừng là 631.281 ha (trong đó rừng tự nhiên hơn 478.820 ha, rừng trồng hơn 152.470 ha), tỉ lệ che phủ rừng và cây công nghiệp thân gỗ đạt 47%; là tỉnh có diện tích rừng lớn nhất vùng Tây Nguyên, chiếm 25,2% diện tích toàn vùng và chiếm 4,3% diện tích cả nước.

Trên địa bàn tỉnh có Vườn quốc gia Kon Ka Kinh và Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng, có nhiều loại cây quý hiếm với hệ động, thực vật đa dạng và phong phú, có nhiều loài quý hiếm được đưa vào sách đỏ và mang đặc điểm chuyên biệt của rừng Tây Nguyên tại cao nguyên Kon Hà Nừng-nơi vừa được UNESCO chính thức công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Phát triển lâm nghiệp bền vững, tăng cường sinh kế

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Trương Hải Long, tỉnh đang đối mặt với một số khó khăn, thách thức, đó là nguy cơ mất cân bằng sinh thái và cạn kiệt tài nguyên; hệ sinh thái cảnh quan tỉnh Gia Lai đã có nhiều thay đổi, diện tích và trữ lượng rừng suy giảm đã tác động mạnh đến hệ sinh thái toàn vùng; đồng thời, ảnh hưởng rõ rệt đến các khu vực hạ du, cộng với những yếu tố bất lợi của biến đổi khí hậu như mùa khô kéo dài, sự biến đổi thất thường của thời tiết làm cho lũ lụt, hạn hán trở nên trầm trọng hơn. Các quy định của pháp luật về phát triển kinh tế rừng chưa rõ ràng, ảnh hưởng đến phát triển và sinh kế.

Trước thực trạng nêu trên, đồng chí Trương Hải Long cho biết Gia Lai đã và đang sẽ tiếp tục thực hiện giải pháp quản lý sử dụng rừng và phát huy hiệu quả kinh tế rừng đến năm 2030.

"Tỉnh Gia Lai xác định phát triển lâm nghiệp bền vững, tăng cường sinh kế, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng, thích ứng với biến đổi khí hậu là hết sức quan trọng, đây cũng là 1 trong 4 chương trình trọng tâm mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra; đồng thời, Tỉnh ủy đã ban hành một Nghị quyết riêng - Nghị quyết 06-NQ/TU ngày 20/01/2022 về nội dung này", Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cho hay.

Theo đó, phát triển lâm nghiệp bền vững là phát triển toàn diện, đồng bộ các hoạt động quản lý, bảo vệ, khoanh nuôi xúc tiến tái sinh rừng, trồng rừng, khai thác, chế biến, thương mại lâm sản, dịch vụ môi trường rừng, phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí. Tạo sinh kế bằng việc tăng cường tiếp cận các chính sách phát triển sinh kế rừng, đất rừng thông qua giao đất, giao rừng, tín dụng để phát triển rừng, đào tạo nâng cao trình độ sản xuất, các hoạt động tạo lập thu nhập từ quản lý bảo vệ rừng cho người dân sống ở vùng có rừng trên cơ sở huy động mọi nguồn lực tự nhiên và xã hội để đầu tư, bảo vệ và phát triển rừng, khai thác, hưởng lợi từ rừng, góp phần tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, giảm nghèo và bảo vệ môi trường sinh thái.

Xác định phải quản lý chặt diện tích rừng, đất rừng theo đúng quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đẩy mạnh công tác bảo vệ, phát triển rừng, phát triển lâm nghiệp xã hội, khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia phát triển rừng. Chú trọng việc giao rừng, cho thuê rừng đối với tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình. Phát triển rừng gỗ lớn, hấp thụ và tích trữ nhiều carbon nâng cao hiệu quả trồng rừng, lâm đặc sản, phát triển dược liệu dưới tán rừng đảm bảo có nguồn thu từ việc quản lý, bảo vệ rừng. Phấn đấu tỷ lệ che phủ rừng trên địa bàn tỉnh đến năm 2025 là 47,75% và đến năm 2030 là trên 49,2%.

Thực hiện tốt giải pháp liên tỉnh, liên vùng để quản lý tài nguyên rừng, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn vùng Tây Nguyên và các vùng lân cận, nhất là các khu rừng giáp ranh với các địa phương.

Xác định các lĩnh vực trọng tâm để đột phá phát triển sinh kế rừng vùng Tây Nguyên

Để thực hiện hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra, bên cạnh sự nỗ lực, cố gắng của các địa phương trong vùng, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Trương Hải Long đề xuất Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo thực hiện 4 vấn đề trọng tâm.

Một là, xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách đặc thù về phát triển kinh tế rừng trong thúc đẩy liên kết - phát triển vùng; sớm ban hành quy định, cơ chế liên kết vùng để cùng phát triển; quy hoạch không gian phát triển và xác định các lĩnh vực trọng tâm để đột phá phát triển sinh kế rừng giúp Tây Nguyên khai thác tốt tiềm năng, lợi thế của từng địa phương. Tăng cường phân cấp, phân quyền để cho các địa phương chủ động triển khai ngay các nhiệm vụ đã nêu tại Nghị quyết.

Hai là, sớm đầu tư kết nối giao thông vùng như Nghị quyết đã xác định, làm tiền đề, động lực cho các địa phương phát triển như: Triển khai các tuyến đường cao tốc, nâng cấp các cảng hàng không, triển khai nghiên cứu việc xây dựng tuyến đường sắt kết nối Tây Nguyên, tạo điều kiện để Tây Nguyên nói chung và Gia Lai nói riêng là khu vực trọng tâm của lâm nghiệp, chế biến gỗ, phát triển bền vững và bảo tồn phát triển văn hóa rừng

Ba là, nghiên cứu, đầu tư kinh phí để phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; có cơ chế, quy định khuyến khích tổ chức, cá nhân, cộng đồng giữ rừng, trồng rừng, sống được nhờ rừng, đảm bảo an ninh nguồn nước bằng việc đầu tư xây dựng các hồ thủy lợi lớn, khắc phục tình trạng thiếu nước sản xuất nông nghiệp, nước sinh hoạt trong mùa khô, phòng chống thiên tai thích ứng với biến đổi khí hậu. Xem xét có cơ chế đối với diện tích đất lâm nghiệp nhưng không có rừng thì được đưa một phần diện tích ra khỏi quy hoạch đất lâm nghiệp và chuyển đổi mục đích sử dụng khác để phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của các địa phương.

Bốn là, đối với các địa phương Tây Nguyên còn có diện tích rừng lớn - đây đều là các tỉnh còn nghèo, ngân sách còn nhiều khó khăn, đề nghị Trung ương quan tâm ưu tiên phân bổ các nguồn lực để các địa phương yên tâm giữ rừng, giải quyết tốt vấn đề sinh kế, giữ gìn và phát huy không gian, bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số Tây Nguyên, góp phần giữ vững ổn định quốc phòng, an ninh khu vực biên giới phía Tây của Tổ quốc.

"Với sự quan tâm đặc biệt và lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho sự phát triển của Tây Nguyên và các vùng trong cả nước; cùng sự hỗ trợ tích cực của các cơ quan Bộ ngành Trung ương; sự cố gắng, nỗ lực của các địa phương trong vùng; UBND tỉnh Gia Lai tin rằng Nghị quyết 23-NQ/TW sẽ nhanh chóng đi vào cuộc sống, các địa phương trong vùng sẽ sớm có điều kiện vươn lên, thu hẹp khoảng cách với các vùng miền khác của cả nước; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được cải thiện và ngày càng nâng cao; quốc phòng, an ninh được đảm bảo vững chắc; tổ chức Đảng, hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết ngày càng vững mạnh; là vùng phên dậu vững chắc của đất nước", ông Trương Hải Long nhấn mạnh.

Minh Trang