Quyết liệt xử lý vi phạm pháp luật BHXH, BHYT

Thông tin trên được đưa ra tại Hội nghị cung cấp thông tin định kỳ về BHXH, BHYT, BHTN quý III/2022 do BHXH Việt Nam tổ chức ngày 26/10.

Theo BHXH Việt Nam, tính đến hết quý III/2022, các chỉ tiêu về thu BHXH, BHYT, BHTN, độ bao phủ phát triển người tham gia cơ bản tăng so với cùng kỳ và thời điểm tháng 12/2021, nợ BHXH, BHYT có xu hướng giảm.

Đến hết tháng 9/2022, đã có: trên 17,08 triệu người tham gia BHXH (trong đó BHXH bắt buộc gần 15,73 triệu người và BHXH tự nguyện khoảng 1,35 triệu người), đạt 37,01% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng khoảng 537 nghìn người so với cuối năm 2021; gần 87,4 triệu người tham gia BHYT đạt 88,4% dân số; trên 14 triệu người tham gia BHTN đạt 28,3% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 627 nghìn người với cùng kỳ năm 2021.

Theo Phó Tổng giám đốc Lê Hùng Sơn, ngành BHXH Việt Nam đã luôn chủ động và tích cực phối hợp cùng với các Bộ, ban, ngành liên quan, kịp thời có những giải pháp tích cực trong việc tạo điều kiện và hỗ trợ tối đa cho người tham gia thụ hưởng các chính sách BHXH, BHYT, BHTN. 

Trong quý III/2022, toàn ngành đã giải quyết đầy đủ, kịp thời các chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho: trên 7,4 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau, tăng 76,2% so với cùng kỳ năm 2021; gần 895 nghìn lượt người hưởng chế độ thai sản; trên 683 nghìn lượt người hưởng mới các chế độ BHTN, tăng 40,56% so với cùng kỳ năm 2021; gần 106,5 triệu lượt người KCB BHYT, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2021.

Chuyển biến rõ rệt trong thu hồi nợ đọng BHXH

Đáng chú ý, trong quý III, ngành BHXH đã phối hợp với Bộ Công an thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT.

Hai cơ quan thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, số liệu, tình hình nợ BHXH, BHYT, nhất là các đơn vị có số tiền chậm đóng BHXH, BHYT lớn và kéo dài; các thông tin về các vụ việc, hành vi vi phạm pháp luật (trốn đóng, gian lận, trục lợi…) trong lĩnh vực BHXH, BHYT của các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan. Từ đó, nhận định tình hình, tìm ra những giải pháp tối ưu trong việc xử lý và hạn chế các hành vi vi phạm.

Cụ thể, tính đến hết tháng 9/2022, cơ quan công an và cơ quan BHXH ở tất cả các tỉnh, thành phố đã phối hợp chặt chẽ trong việc đôn đốc thu hồi nợ đọng, số tiền nợ thu hồi thông qua công tác phối hợp đạt gần 500 tỷ đồng.

Trong đó, tại một số tỉnh thực hiện rất hiệu quả việc phối hợp như: tại Bình Dương, 9 tháng đầu năm 2022 BHXH tỉnh đã phối hợp với cơ quan Công an đôn đốc thu hồi nợ BHXH của 88 đơn vị với số tiền đã thu hồi hơn 30 tỷ đồng; BHXH thành phố Đà Nẵng và Công an thành phố Đà Nẵng đã phối hợp chặt chẽ trong việc cung cấp thông tin, tài liệu liên quan DN có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn để phát hiện và xử lý vấn đề liên quan đến chủ DN bỏ trốn…

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thanh tra – Kiểm tra BHXH Việt Nam Phạm Tuấn Cường, việc BHXH phối hợp với cơ quan Công an đã có tác dụng và tạo chuyển biến rõ rệt. 

Trước đây, các đơn vị sử dụng lao động thường né tránh làm việc với cơ quan BHXH hoặc cử người đại diện không có thẩm quyền giải quyết công việc, khi có sự phối hợp của cơ quan Công an, các đơn vị sử dụng lao động đã cam kết, khắc phục hậu quả và phối hợp với cơ quan BHXH để thực hiện đúng quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Đối với việc kiến nghị khởi tố vụ án hình sự theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự, ông Phạm Tuấn Cường cho biết, thực tế có nhiều vướng mắc về chính sách, thẩm quyền trong việc phát hiện, áp dụng hành vi vi phạm. 

Do vậy, việc khởi tố vụ án hình sự đối với tội danh trốn đóng BHXH còn gặp một số khó khăn, cần sửa đổi, bổ sung một số quy định của pháp luật để tạo sự đồng bộ giữa pháp luật hành chính và pháp luật hình sự, bảo đảm cho quá trình kiến nghị khởi tố, tiếp nhận điều tra, khởi tố vụ án hình sự liên quan đến tội danh trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Thời gian qua, bên cạnh việc áp dụng các giải pháp đôn đốc thu, thu nợ BHXH, BHYT, BHTN thì công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm được xác định là giải pháp tích cực trong việc tăng thu, giảm tình trạng chậm đóng và răn đe, phòng ngừa, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia BHXH, BHYT, BHTN góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ, đồng thời thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội.

Theo ông Phạm Tuấn Cường, kết quả đạt được từ công tác thanh tra chuyên ngành (TTCN) đóng và xử lý vi phạm đã góp phần tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức của các tổ chức, cá nhân về vai trò, trách nhiệm, mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH, BHYT.

Năm 2021 và 9 tháng đầu năm 2022, thông qua công tác TTCN về đóng BHXH, BHYT, BHTN đã thu hồi 4.383 tỷ đồng tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT (trong đó năm 2021 là 2.445 tỷ đồng, 09 tháng năm 2022 là 1.938 tỷ đồng).

Đặc biệt, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN những tháng cuối năm 2022, BHXH Việt Nam đã quyết liệt chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố áp dụng triệt để các giải pháp thu hồi nợ, trong đó là giải pháp tổ chức các đoàn TTCN tập trung thanh tra phương thức đóng, linh hoạt trong việc lựa chọn địa điểm thanh tra bằng việc mời đơn vị đến làm việc tại cơ quan, rút gọn thời gian thanh tra…

Nhờ việc triển khai đồng bộ các nội dung trên, chỉ trong tháng 8 và tháng 9/2022, ngành BHXH Việt Nam đã thực hiện TTCN đột xuất tại 2.233 đơn vị chậm đóng từ 3 tháng trở lên và có số nợ lớn, sau thanh tra ngoài việc yêu cầu các đơn vị sử dụng lao động thực hiện kịp thời nghĩa vụ phải đóng BHXH, BHTN, BHYT mới phát sinh còn thu hồi hơn 250 tỷ đồng tiền nợ BHXH, BHTN, BHYT cũ. 

Dự kiến trong những tháng còn lại của năm 2022 số tiền chậm đóng được thu hồi qua thanh tra sẽ đạt khoảng 200 tỷ đồng/tháng.

Thu Cúc