Sớm có hệ thống dữ liệu chung để người dân đăng ký mua nhà ở xã hội 'online'

Sáng 24/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản chủ trì Hội nghị với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp về các giải pháp phát triển đột phá nhà ở xã hội.

Tại cuộc họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo Nghị quyết mới của Chính phủ về triển khai một số giải pháp đột phá phát triển nhà ở xã hội (Dự thảo – PV) thời gian tới, đặc biệt là giao một số doanh nghiệp làm chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Thiếu cơ chế thu hút chủ đầu tư làm nhà ở xã hội cho công nhân thuê

Ông Lê Quang Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách cho rằng, Bộ Xây dựng cần nêu rõ trong Dự thảo về việc giảm bớt thủ tục cấp phép cho dự án xây dựng nhà ở xã hội gồm 2 bước: bước thứ nhất là chấp thuận chủ trương đầu tư, bước thứ hai hoặc là thẩm định FS hoặc là cấp phép xây dựng cho dự án là đủ. Việc này tránh để chủ đầu tư hiểu nhầm là phải làm đủ cả 3 bước như trước đây.

Về tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, đối với danh mục Bộ Xây dựng giới thiệu (21 nhà đầu tư), ông Hùng đề nghị các nhà đầu tư được nêu tên mang tính giới thiệu, không phải mặc định chỉ những doanh nghiệp này mới được xây nhà ở xã hội. Thay vào đó Bộ Xây dựng nên hướng dẫn các địa phương tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp cụ thể như: cam kết chính trị, năng lực tài chính, có khả năng đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước đặt ra (tiến độ, giá bán, giá xây nhà…) để các địa phương chủ động lựa chọn doanh nghiệp xây dựng tại địa phương đó.

"Khi chấp thuận chủ trương đầu tư, cơ quan quản lý Nhà nước có thể đặt ra một số yêu cầu cụ thể đối với chủ đầu tư, đặc biệt là về giá cả để sàng lọc các doanh nghiệp. Ví dụ, địa phương có thể ra 'đề bài' thu nhập người dân tại đây chỉ khoảng trên dưới 10 triệu đồng/tháng, thì chủ đầu tư có thể xây được những căn nhà bán ra trong khoảng giá đó hay không? Không phải là xây xong nhà rồi lại cộng 10% lợi nhuận để lên đến mức giá 25-30 triệu đồng/m2 thì người dân không mua được", ông Hùng đề xuất.

Đề xuất cuối cùng, đại diện Hội đồng tư vấn chính sách cho rằng Dự thảo hiện nay mới hướng tới đối tượng thu nhập trung bình, còn đối tượng thu nhập thấp như công nhân các khu công nghiệp chỉ có thể thuê nhà, thì Dự thảo chưa đề cập cụ thể.

Thực tế, phân khúc nhà cho công nhân thuê các chủ đầu tư hầu như 'không mặn mà' làm bởi thời gian thu hồi vốn chậm. Do đó, ông Lê Quang Hùng đề nghị cần gắn chính sách nhà ở xã hội với các doanh nghiệp sử dụng nhiều công nhân, khu công nghiệp…bởi họ có quỹ phúc lợi hoàn toàn có thể đầu tư dự án nhà ở xã hội riêng trong khu công nghiệp cho công nhân thuê.

Sớm có hệ thống đăng ký mua nhà ở xã hội 'online'

Trả lời đề xuất của doanh nghiệp xây dựng về việc cho phép hạch toán một số khoản chi phí doanh nghiệp tự bỏ tiền ra vào chi phí và giá bán, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho rằng, các dự án nhà ở xã hội được Nhà nước hỗ trợ rất nhiều, do đó, giá nhà bán ra vừa phải phù hợp với tiêu chí nhà ở xã hội, vừa phải phù hợp với các quy định liên quan khác không thể quy định riêng cho nhà ở xã hội được.

Tại Hội nghị, doanh nghiệp đề xuất bổ sung quy định tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia xây nhà ở xã hội huy động thêm nguồn vốn khác bên cạnh vốn tín dụng, đặc biệt là huy động vốn từ thị trường chứng khoán. 

Đối với đề xuất tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhanh chóng được niêm yết, Thứ trưởng Bộ Tài chính thông tin, Nghị định số 245/2025/NĐ-CP có hiệu lực kể từ 11/9/2025 đã cho phép cổ phiếu được chào bán lần đầu ra công chúng được niêm yết ngay sau khi kết thúc đợt chào bán (IPO) nhằm đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư tham gia mua cổ phiếu được chào bán, đảm bảo sự thành công của hoạt động huy động vốn qua chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Theo đó, Sở giao dịch chứng khoán xem xét hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu của doanh nghiệp đồng thời với quá trình Ủy ban Chứng khoán nhà nước xem xét hồ sơ IPO. 

Còn về việc huy động vốn, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết đã có cơ chế cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp bên cạnh việc niêm yết cổ phiếu sau khi đủ điều kiện.

Ngoài ra, ông Đỗ Thành Trung đề nghị cần có hệ thống đăng ký mua nhà ở trực tuyến để người dân có thể đăng ký online, hệ thống này do 1 cơ quan làm đầu mối và liên kết dữ liệu với các Bộ, ngành khác. Việc xét duyệt tính hợp lệ của hồ sơ sẽ được làm tuần tự với hệ thống dữ liệu liên thông sẽ giúp rút ngắn được thời gian thẩm định hồ sơ mua nhà ở xã hội so với hiện nay.

Riêng đối với đề nghị của doanh nghiệp để đẩy nhanh tốc độ thực hiện các dự án nhà ở xã hội mà không phải 'chờ đợi' mặt bằng cần tính chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng và một số chi phí khác vào giá bán nhà ở xã hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho rằng: Nếu tính thêm cả chi phí giải phóng mặt bằng vào giá nhà sẽ làm "méo mó" tinh thần của việc xây dựng nhà ở xã hội vì khi tăng giá bán lên sẽ thành dự án nhà ở thương mại. Giá bán các dự án nhà ở xã hội trên mặt bằng "sạch" được địa phương bàn giao chỉ bao gồm chi phí xây dựng, chi phí hạ tầng kỹ thuật cấu thành để có thể đưa ra mức giá ưu đãi nhất cho người dân thuộc diện được mua nhà xã hội.

Lắng nghe đề xuất, phân tích các đại biểu tham dự Hội nghị và chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Bộ Xây dựng sẽ nghiêm túc tiếp thu những ý kiến quý giá để hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết mới của Chính phủ về triển khai một số giải pháp đột phá phát triển nhà ở xã hội và trình lên Chính phủ trong thời gian sớm nhất.

Phan Trang