Sức sống mới nơi non nước xứ Mường

Vào những ngày đất nước sang xuân mới Nhâm Dần, chúng tôi đến với non nước xứ Mường, nơi có dòng sông Đà huyền thoại và nền văn hóa Hòa Bình đậm hồn thiêng sông núi.

Hòa Bình giờ đã đổi thay nhiều, đời sống văn minh, phố thị ngăn nắp, thanh bình và nhân ái. Ngay cả ở những nơi rẻo cao, núi sâu, người Mường cùng đồng bào các dân tộc Tày, Thái, Dao, Mông cũng dần vượt qua nghèo đói, bừng bừng khí thế phát triển kinh tế, cùng với nguồn vốn tín dụng CSXH. Câu chuyện giảm nghèo phát triển bền vững đang hứa hẹn có thêm những đột phá mới từ sự đặc biệt quan tâm và đồng hành của tỉnh cùng Chi nhánh NHCSXH tỉnh Hòa Bình, giai đoạn 2022-2030.

Chia sẻ với Đoàn công tác của NHCSXH do Ủy viên HĐQT, Tổng Giám đốc Dương Quyết Thắng làm Trưởng đoàn trong buổi làm việc với Tỉnh ủy Hòa Bình, Phó Chủ tịch Thường thực UBND tỉnh Hòa Bình kiêm Trưởng Ban đại diện HĐQT Chi nhánh NHCSXH tỉnh Hòa Bình Nguyễn Văn Toàn cho biết, là tỉnh miền núi, cửa ngõ vùng Tây Bắc, có vị trí địa lý quan trọng, là vùng đệm trung gian tiếp nối giữa đồng bằng châu thổ Bắc Bộ với vùng núi cao miền Tây Bắc của Tổ quốc, và là nơi sinh sống của 6 dân tộc, trong đó người Mường chiếm 63,3%, những năm qua, công cuộc giảm nghèo của tỉnh có sự góp sức trọng yếu của Chi nhánh NHCSXH tỉnh Hòa Bình. Khi mới thành lập năm 2003, từ 3 chương trình tín dụng nhận bàn giao ban đầu với tổng dư nợ hơn 206 tỷ đồng, đến nay trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đang triển khai thực hiện 19 chương trình tín dụng chính sách với tổng dư nợ đến 31/12/2021 đạt trên 3.625 tỷ đồng với 120.947 khách hàng đang còn dư nợ, gấp 16,6 lần so với khi mới thành lập.

Gần 600.000 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn tại NHCSXH tỉnh Hòa Bình kể từ khi mới thành lập đến nay, với tổng doanh số cho vay đạt 10.521 tỷ đồng. Nguồn vốn tín dụng CSXH đã thực sự phát huy hiệu quả trong đời sống khi tạo và duy trì việc làm cho gần 46.000 lao động; hơn 1.300 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; gần 32.000 lượt học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vay vốn trang trải chi phí học tập; cho vay hỗ trợ xây dựng, cải tạo gần 179.000 công trình cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; xây dựng, sửa chữa gần 21.500 căn nhà ở cho hộ nghèo; 10 người sử dụng lao động được vay vốn để trả lương ngừng việc cho 1.462 lượt người lao động do ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19...

Thành viên Ban Chỉ đạo giảm nghèo quốc gia, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng ghi nhận, một trong những điểm tựa tạo nên thành quả hoạt động tín dụng chính sách 20 năm qua đó là sự quan tâm, vào cuộc của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh từ việc đề ra nhiều chủ trương, chính sách về phát triển kinh tế, giảm nghèo, cho đến luôn quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi, chủ động xem xét, giải quyết các đề xuất, kiến nghị để nâng cao hiệu quả triển khai tín dụng chính sách xã hội và hoạt động của NHCSXH trên địa bàn.

Đặc biệt từ sau khi Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Quyết định số 401/QĐ-TTg ngày 14/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng CSXH được ban hành, Tỉnh ủy đã ban hành một công văn riêng để triển khai. UBND tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch để hiện thực hóa, trong đó chỉ đạo UBND tỉnh, huyện, thành phố quan tâm chuyển vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH thực hiện cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn.

Mới đây thực hiện Kết luận số 06-KL/TW ngày 10/6/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng đã nhanh chóng ban hành Kết luận, từ đó UBND tỉnh đã xây dựng và ban hành kế hoạch và công văn triển khai thực hiện. Theo đó, sẽ tập trung các nguồn vốn tín dụng CSXH có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước, nguồn vốn có tính chất từ thiện và các nguồn vốn hợp pháp khác vào chi nhánh NHCSXH tỉnh; hàng năm, cân đối, ưu tiên bố trí nguồn vốn từ ngân sách các cấp ủy thác sang NHCSXH trong giai đoạn 2022-2030 mỗi năm tối thiểu 32 tỷ đồng để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác...

Thông qua việc tham gia quản trị NHCSXH của ban đại diện HĐQT NHCSXH các cấp, lãnh đạo các cơ quan quản lý Nhà nước của tỉnh, các tổ chức chính trị-xã hội đã gắn kết các công việc chuyên môn của ngành, của địa phương với việc thực hiện các chương trình tín dụng chính sách, thực hiện gắn kết trực tiếp, toàn diện hoạt động tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách, góp phần quan trọng quyết định hiệu quả tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn.

Hiệu quả của những trợ lực này có thể thấy rõ trong từng hoạt động của Chi nhánh NHCSXH tỉnh Hòa Bình, như nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương tăng 55 tỷ đồng so với trước khi có Chỉ thị số 40-CT/TW đạt trên 61 tỷ đồng, góp phần đưa tổng nguồn vốn tín dụng đến hết năm 2021 đạt 3.635 tỷ đồng, gấp 16,6 lần so với khi mới thành lập năm 2003. Chất lượng hoạt động tín dụng chính sách không ngừng được củng cố, nâng lên. Đến 31/12/2021, tỉ lệ quá hạn và nợ khoanh chiếm 0,13% tổng dư nợ, giảm 3,7% so với thời điểm nhận bàn giao.

"Hoạt động tín dụng CSXH góp phần tích cực vào việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững với tỉ lệ hộ nghèo, cận nghèo năm 2021 theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 giảm từ 36,14% xuống còn 15,21% so với đầu giai đoạn. Toàn tỉnh có 2 huyện và 65 xã đạt chuẩn nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn. Hiệu quả hoạt động của NHCSXH trong thời gian qua đã khắc phục các hạn chế của chính sách hỗ trợ cho không, tạo chuyển biến cơ bản về nhận thức của người nghèo, từ mặc cảm tự ti, ỷ lại, sợ vay vốn không biết cách sử dụng vốn, đến ý thức vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng. Mặt khác, hoạt động tín dụng CSXHđã góp phần đẩy lùi tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn, tạo niềm tin của người dân đối với chính quyền địa phương", Bí thư Tỉnh ủy Ngô Văn Tuấn ghi nhận.

Tuy nhiên dự báo năm 2022, tình hình dịch bệnh COVID-19 còn diễn biến phức tạp. Tỉ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2022-2025 của tỉnh Hòa Bình còn cao (hộ nghèo 15,49%, hộ cận nghèo 10,65%). Mặc dù tỉnh đã có kế hoạch dành nguồn vốn ngân hàng năm tối thiểu 32 tỷ đồng ủy thác qua chi nhánh NHCSXH tỉnh cho vay người nghèo và các đối tượng chính sách, song Bí thư Tỉnh ủy cũng cho biết, nhu cầu vay vốn tín dụng CSXH trên địa bàn tỉnh rất lớn. Vì vậy, ông đề nghị NHCSXH Trung ương quan tâm bố trí nguồn vốn tăng trưởng từ 12-15%/năm trong giai đoạn 2022-2025, đặc biệt là nguồn vốn cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm để kịp thời đáp ứng nhu cầu vay vốn của các đối tượng thụ hưởng trên địa bàn.

Ghi nhận những ý kiến đề xuất của tỉnh, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng khẳng định sẽ đồng hành, quan tâm bố trí nguồn vốn tăng trưởng giai đoạn 2022-2025. Đối với các đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, học sinh, sinh viên, người lao động đi làm việc ở nước ngoài, nguồn vốn Trung ương cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu vay vốn.

Tuy nhiên Tổng Giám đốc NHCSXH cũng chỉ ra nhu cầu vay vốn để tạo việc làm, xuất khẩu lao động, sản xuất, kinh doanh từ nguồn ngân sách địa phương còn rất lớn. Theo nguyên tắc, với nhóm nhu cầu này nguồn vốn Trung ương phân bổ sẽ đối ứng tương đương với nguồn vốn từ ngân sách địa phương. Tuy nhiên, hiện tỉ trọng nguồn vốn từ ngân sách địa phương trong tổng nguồn vốn còn thấp, đến 31/12/2021 nguồn vốn ủy thác tại địa phương chỉ chiếm tỉ trọng 1,68% tổng nguồn vốn tín dụng CSXH.

Từ đó, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng đề nghị Tỉnh ủy và UBND tỉnh cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng CSXH theo Chỉ thị số 40-CT/TW và Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư, Quyết định số 1630/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời chỉ đạo các sở, ngành có liên quan phối hợp với NHCSXH xây dựng các đề án hỗ trợ người dân được vay vốn tạo việc làm, phát triển sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lao động từ nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH; phấn đấu trong 5 năm tới, nguồn vốn ngân sách địa phương chiếm từ 8-10% tổng nguồn vốn tín dụng chính sách trên địa bàn. Đồng thời chỉ đạo các sở, ngành liên quan, chính quyền địa phương các cấp, các tổ chức chính trị-xã hội trong việc củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách xã hội; phối hợp, lồng ghép các mô hình, chương trình, dự án phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn với chương trình tín dụng chính sách xã hội, đưa tín dụng chính sách xã hội trở thành một trụ cột trong công cuộc giảm nghèo bền vững, và xây dựng nông thôn mới, góp phần xây dựng Hòa Bình trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh, cửa ngõ vùng Tây Bắc.

Việt Hải