Tăng cường hợp tác quốc tế đa ngành hỗ trợ Việt Nam ứng phó hiệu quả với thảm họa khí hậu

10 tháng sau khi cơn bão Yagi đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam, trong hai ngày 3 và 4/6, đoàn công tác gồm đại diện lãnh đạo các cơ quan LHQ, như Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), Quỹ Dân số LHQ (UNFPA), Cơ quan LHQ về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, Chính phủ Australia và Bộ Y tế Việt Nam đã đến huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai để giám sát và đánh giá hiệu quả của các khoản viện trợ quốc tế trong công tác hỗ trợ cộng đồng ứng phó hậu quả cơn bão.   

Hợp tác quốc tế đa ngành ứng phó thảm họa thiên tai

Tháng 9/2024, bão Yagi - một trong những cơn bão nghiêm trọng nhất từng ảnh hưởng đến Việt Nam trong nhiều thập kỷ, đã gây thiệt hại nặng nề tại 26 tỉnh, khiến 345 người thiệt mạng, phá hủy nơi ở của hơn 120.000 hộ gia đình, làm hư hại hơn 800 cơ sở y tế và ảnh hưởng đến khoảng 3,6 triệu người. Gió mạnh, lũ lụt và sạt lở đất đã làm gián đoạn, hoặc tàn phá nghiêm trọng các cơ sở hạ tầng thiết yếu, như đường giao thông, hệ thống y tế và mạng lưới thông tin liên lạc.

Nhằm phối hợp hiệu quả nỗ lực hỗ trợ khẩn cấp của LHQ với biện pháp ứng phó của Chính phủ Việt Nam, các cơ quan LHQ cùng các đối tác đã triển khai một kế hoạch ứng phó chung do Chính phủ Australia tài trợ, kéo dài đến tháng 6/2025. 

Kế hoạch tập trung vào những nhóm dễ bị tổn thương nhất, như người nghèo và cận nghèo, phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, người mất nhà ở, cùng các cộng đồng dân tộc thiểu số, đặc biệt tại 3 tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Cao Bằng, Lào Cai và Yên Bái.

Đoàn công tác đã trực tiếp lắng nghe tiếng nói từ cộng đồng và chứng kiến quá trình khôi phục các dịch vụ thiết yếu tại địa phương. 

Các cơ quan của LHQ kỳ vọng những bài học kinh nghiệm rút ra từ chuyến công tác sẽ được áp dụng để tăng cường hiệu quả hỗ trợ quốc tế cho Chính phủ và người dân Việt Nam trong các trường hợp khẩn cấp trong tương lai. 

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Hoàng Quốc Khánh cho biết: "Sự hỗ trợ của các cơ quan LHQ, WHO là rất thiết thực, góp phần giúp người dân ổn định cuộc sống sau bão lũ, khôi phục sinh kế. Về phía địa phương, chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các dự án, chương trình".

Cam kết đồng hành cùng cộng đồng yếu thế

Đại diện các tổ chức LHQ và các nhà tài trợ khẳng định cam kết tiếp tục đồng hành cùng người dân trên chặng đường phục hồi lâu dài.

Phó Đại sứ Australia tại Việt Nam Renee Deschamps cho biết: "Australia tự hào đã phản hồi nhanh chóng tới đề nghị hỗ trợ của Việt Nam, cung cấp 4 triệu đô la Australia viện trợ nhân đạo để hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi bão Yagi".

Australia tập trung vào việc giúp đỡ những nhóm người dễ bị tổn thương nhất và cam kết hỗ trợ phục hồi bền vững, để các cộng đồng có thể xây dựng lại không chỉ nhà cửa, mà còn cả sinh kế, sức khỏe và tương lai của họ.

Bà Caroline Nyamayemombe, Trưởng Đại diện UN Women tại Việt Nam chia sẻ: Do những rào cản và bất bình đẳng giới, phụ nữ thường là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong các thảm họa, đối mặt với nguy cơ thương vong, mất việc làm và sinh kế cao hơn, cũng như quá trình phục hồi kéo dài hơn. 

Trước thực tế đó, UN Women đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lào Cai triển khai các sáng kiến chuẩn bị và phục hồi do phụ nữ làm chủ, bao gồm hỗ trợ tiền mặt và hỗ trợ phục hồi sinh kế cho 600 hộ gia đình phụ nữ khó khăn tại 4 xã. Đồng thời, 12 không gian an toàn đã được thiết lập nhằm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái phục hồi tâm lý và tăng cường bảo vệ tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi bão Yagi cũng như các thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu. 

Thông qua cách tiếp cận toàn diện - kết hợp giữa hỗ trợ tài chính, hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường năng lực cộng đồng, UN Women mong muốn thúc đẩy vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong quá trình phục hồi sau thảm họa và đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau.

Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam, ông Matt Jackson chia sẻ: "Sau bão Yagi, những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất, bao gồm phụ nữ, trẻ em gái, người cao tuổi và người khuyết tật, là những người phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất".

UNFPA đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam và các đối tác để đảm bảo rằng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tình dục và sinh sản, phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới và bảo vệ phẩm giá cá nhân không bị xem nhẹ, ngay cả trong những thời điểm khủng hoảng. Quá trình phục hồi cần phải toàn diện, dựa trên quyền con người và tập trung vào những người cần được hỗ trợ nhất.

Chuyên gia về bảo vệ trẻ em của UNICEF, bà Nguyễn Thị Duyên cho biết, UNICEF sẽ tiếp tục củng cố các nỗ lực dài hạn, tập trung vào việc tăng cường phòng ngừa thiên tai và khả năng thích ứng với khí hậu. Những nỗ lực này rất quan trọng để đảm bảo mọi trẻ em đều được bảo vệ trước những tác động của thảm họa khí hậu.

TS. Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam chia sẻ: "Chuyến thăm này giúp WHO hiểu rõ hơn về nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng. Chúng tôi mong muốn hỗ trợ theo bất kỳ cách nào có thể". 

WHO cũng sẽ tiếp tục tập trung vào việc giúp tăng cường khả năng phục hồi của các cơ sở y tế, vì biến đổi khí hậu chắc chắn sẽ mang đến nhiều tình trạng thời tiết khắc nghiệt hơn trong tương lai.