Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong phát triển rừng khu vực Bắc Trung Bộ

Chủ trì hội nghị có các đồng chí: Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo sơ kết Chỉ thị 13-CT/TW.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Vũ Đại Thắng cho biết hội nghị là cơ hội quý báu để tỉnh Quảng Bình trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, cùng 6 tỉnh Bắc Trung Bộ và Ban Kinh tế Trung ương, Bộ NN&PTNT, các bộ, ban, ngành Trung ương đánh giá kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW của Ban Bí thư.

Bên cạnh đó, các bộ ngành, chuyên gia có thể đề xuất các giải pháp về phát triển kinh tế rừng, như: Phát triển thị trường tín chỉ carbon; kinh tế dưới tán rừng; dịch vụ môi trường rừng; chế biến gỗ và lâm sản gỗ; du lịch sinh thái; vận dụng sáng tạo, linh hoạt các cơ chế, chính sách để vừa đảm bảo thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng vừa hoàn thành tốt các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo sơ kết Chỉ thị 13-CT/TW Trần Tuấn Anh nêu rõ khu vực Bắc Trung Bộ bao gồm 6 tỉnh, dân số hơn 11,09 triệu người, với diện tích hơn 51.400 km2, chiếm 15,5% diện tích cả nước, trong đó có hơn 3,1 triệu ha đất có rừng với độ che phủ 57,4% (chiếm hơn 21,2% diện tích rừng cả nước), là khu vực có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước.

Đồng chí Trần Tuấn Anh nhấn mạnh trong 5 năm qua, các địa phương trong khu vực Bắc Trung Bộ đã chủ động, tích cực triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nhất là Chỉ thị số 13-CT/TW và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, nâng cao ý thức trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Ngành lâm nghiệp đã có bước phát triển khá nhanh, từng bước khẳng định được vị thế, vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng, góp phần nâng cao đời sống người dân. Diện tích rừng trồng tăng nhanh; diện tích rừng tự nhiên, hệ sinh thái rừng và đa dạng sinh học được bảo vệ khá tốt, độ che phủ rừng cao nhất so với các vùng trên cả nước, tăng 0,9% so với trước khi có Chỉ thị 13.

Đặc biệt, Bắc Trung Bộ là khu vực đầu tiên trong cả nước được Chính phủ cho triển khai thí điểm chuyển nhượng tín chỉ carbon theo Nghị định 107/2022/NĐ-CP ngày 28/12/2022. 

Các địa phương trong vùng đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Công tác phối hợp liên ngành được triển khai thực hiện hiệu quả hơn. 

Các nguồn lực xã hội đầu tư cho lâm nghiệp, nhất là xã hội hóa nghề rừng được tăng cường, ngày càng thực chất hơn. Các vụ việc vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ, phát triển rừng được xử lý kịp thời, nghiêm túc, góp phần từng bước hạn chế vi phạm pháp luật. Lợi ích kinh tế từ rừng ngày càng được khẳng định rõ nét hơn. Bộ mặt nông thôn, miền núi, khu vực có rừng có nhiều đổi thay, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững quốc phòng, an ninh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, đồng chí Trần Tuấn Anh cũng chỉ ra những hạn chế, vướng mắc mà các địa phương trong vùng Bắc Trung Bộ cần tiếp tục khắc phục như: Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng có lúc, có nơi chưa thực hiện thường xuyên, chưa thu hút được đông đảo người dân tham gia.

Tình trạng khai thác, phá rừng, vận chuyển lâm sản trái pháp luật nhỏ lẻ, tình trạng xâm canh, lấn chiếm, tranh chấp đất lâm nghiệp. Cơ cấu cây trồng chưa đa dạng, năng suất, hiệu quả còn thấp. Việc ứng dụng và chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng và nhân rộng các mô hình phát triển lâm nghiệp hiệu quả còn hạn chế.

Việc huy động các nguồn lực, các thành phần kinh tế đầu tư vào bảo vệ, phát triển rừng, đặc biệt là rừng tự nhiên vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Công tác phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo giữa cấp ủy, chính quyền địa phương với chủ rừng và các cơ quan chức năng trong công tác bảo vệ rừng có nơi, có lúc chưa chặt chẽ.

Tại hội nghị, đại diện các địa phương trong vùng Bắc Trung Bộ đã trình bày Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 13-CT/TW đánh giá về những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của các địa phương trong việc thực hiện Chỉ thị 13, đồng thời đề xuất quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Cũng tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học đã trình bày 3 báo cáo chuyên đề về: Thực trạng và giải pháp phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu lâm sản, một số khuyến nghị đối với khu vực Bắc Trung Bộ; hoàn thiện cơ chế, chính sách cho thị trường tín chỉ carbon rừng; thực trạng, tiềm năng và giải pháp phát triển kinh tế dưới tán rừng- kinh nghiệm tại khu vực Bắc Trung Bộ.

Các báo cáo, ý kiến tham luận và phát biểu tại hội nghị đã tập trung đánh giá kết quả quan trọng trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đã thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khó khăn trong công tác này. Đặc biệt, Hội nghị đã có nhiều kiến nghị, đề xuất những cơ chế, chính sách mới tạo động lực thúc đẩy, nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trong thời gian tới.

Phát biểu kết luận hội nghị, đồng chí Trần Tuấn Anh ghi nhận sự chuẩn bị tích cực, chu đáo của Ban Tổ chức, sự phối hợp trách nhiệm, hiệu quả của Tỉnh uỷ Quảng Bình; Bộ NN&PTNT. Đồng chí Trần Tuấn Anh cũng đánh giá cao các đại diện ban, bộ, ngành, địa phương, các viện, trường đã tham dự, phát biểu, đóng góp các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm tại hội nghị.

Đồng chí Trần Tuấn Anh đồng tình với các kiến nghị, đề xuất và nhấn mạnh một số nội dung sau.

Thứ nhất, cần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, giải quyết dứt điểm các tồn đọng, vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp có nguồn gốc từ nông lâm trường quốc doanh; tình trạng di dân tự do.

Thứ hai, có cơ chế, chính sách đủ mạnh để phát triển kinh tế rừng: đổi mới chính sách đầu tư, hỗ trợ và ưu đãi đầu tư cho quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; đẩy mạnh phát triển chế biến, thương mại gỗ và lâm sản; phát triển kết cấu hạ tầng lâm nghiệp; phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo vệ và phát triển rừng.

Thứ ba, các giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, phát triển bền vững dịch vụ môi trường rừng; khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách cho thị trường tín chỉ carbon ở Việt Nam.

Thứ tư, cần bảo vệ toàn bộ diện tích rừng hiện có, đặc biệt là các diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng tự nhiên, bảo đảm thực hiện cam kết đạt mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050 theo cam kết quốc tế tại COP26 về ứng phó biến đổi khí hậu. 

Thứ năm, cần tăng cường ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ mới trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Thứ sáu, về an sinh, tạo việc làm bền vững cho người dân khu vực có rừng. Thứ bảy, tăng cường hợp tác, hội nhập quốc tế trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Đồng chí Trần Tuấn Anh đề nghị Ban Tổ chức hội nghị tổng hợp, chắt lọc, rà soát, tiếp thu tối đa những nội dung được trình bày và ý kiến thảo luận phục vụ công tác sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 13, đồng thời đóng góp vào quá trình thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh khu vực Bắc Trung Bộ đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Anh Minh